Morgunblaðið - 06.06.2018, Qupperneq 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 2018
GÆÐI – ÞEKKING – ÞJÓNUSTA
Eru sparifötin
hrein?
Askalind 4 | Kópavogi | Sími 564 1864 | vetrarsol.is
Einstök gæði frá
40 ár
á Íslandi
Sterkir og
notendavænir
sláttutraktorar
Nína Guðrún Geirsdóttir
ninag@mbl.is
„Það er bara metaðsókn í skólanum,
við erum að sjá tölur sem við höfum
aldrei séð áður,“ segir Eyjólfur Guð-
mundsson, rektor við Háskólann á
Akureyri. Umsóknarfrestur um
nám við skólann rann út í gær og
hafa aldrei fleiri sótt um nám í skól-
anum. Tekið skal fram að þegar
þetta er skrifað hafa lokatölur ekki
verið útgefnar en ljóst er að um
ræðir allt að 50% umsóknafjölgun
milli ára.
Alls eru 2.074 nemendur við nám í
HA í dag, þar af eru 69 % í sveigjan-
legu námi. Eyjólfur telur að líklega
megi skýra aðsóknina út frá því að
sveigjanlegt námsframboð henti vel
fólki á landsbyggðinni en meirihluti
umsókna er frá fólki utan höfuð-
borgarsvæðisins. „Við erum að
koma til móts við þá sem ekki vilja
flytjast búferlum vegna náms og
auðveldum þeim að stunda nám í
heimabyggð. Við erum að bjóða
stórum hópi fólks betra aðgengi að
háskólanámi.“ Þá sé orðstír háskól-
ans góður og hafa nemendurnir
sjálfir verið duglegir við að breiða út
hróður skólans. „Kannanir sýna að
nemendur sem brautskrást hjá okk-
ur eru mjög ánægðir með námið,
það hefur nýst þeim í bæði starfi og
framhaldsnámi og þeir eru að mæla
með okkur.“
Fjölbreyttar kennsluleiðir
Athygli vakti einnig að umsókn-
arfjöldi í kennaradeild tvöfaldaðist
milli ára. Aðspurður hverju því sæti
telur Eyjólfur að til dæmis hafi
nemendur tekið vel í aukna fjöl-
breytni í náminu og líklegast hafi
verið þörf á því. „Við höfum verið að
bjóða upp á fjölbreyttari leiðir innan
kennaradeildarinnar, til dæmis bætt
við íþróttakjörsviði, sem bætist við
námsleiðir grunnskólakjörsviðs og
leikskólakjörsviðs. Þetta er öðruvísi
hópur sem sækir í það.“
Þá hefur deildin verið að nútíma-
væða sig og býður nú m.a. upp á sér-
hæfingu í tölvum og nútíma-
kennsluháttum. Annað nýnæmi í
kennsluskránni er að nemendur í
meistaranámi kennaradeildar starfa
eitt misseri á vettvangi í æfinga-
kennslu.
Jákvæð umræða mikilvæg
Fyrir 10 árum var kennaranám
lengt og þess krafist að kennarar
lykju við meistaragráðu ofan á
grunnnám. Dvínaði aðsókn í námið í
kjölfarið og var nýtt fyrirkomulag
gagnrýnt. Háskólinn á Akureyri
býður nú upp á nám sem veitir rétt-
indi til kennslu í leik-, grunn- og
framhaldsskólum. Einnig er í boði
diplómugráða fyrir þá sem lokið
hafa meistaraprófi en vilja afla sér
kennsluréttinda á framhalds-
skólastigi. „Við finnum fyrir miklum
áhuga á þessum leiðum og erum að
sjá mun jákvæðari umræðu um
kennslunámið. Það er auðvitað gíf-
urlega mikilvægt og nauðsynlegt.“
Aldrei fleiri sótt
um nám í skólanum
 Umsóknarfjöldi tvöfaldast milli ára í Háskólann á Akureyri
Ljósmynd/Auðunn Níelsson
Landsbyggðarskóli Háskólinn á Akureyri sér fram á metfjölda nemenda í ár.
Sveigjanlegt nám
lykilatriði á Akureyri
» Meirihluti umsókna er frá
fólki utan höfuðborgarsvæð-
isins.
» Auðvelda fólki nám í heima-
byggð
» Bjóða upp á meistaragráðu
sem viðbót við grunnám úr
öðrum deildum
» Skilar sér í jákvæðari um-
ræðu um kennaranám
Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir
segir áhyggjuefni að ekki sé til bólu-
efni gegn lifrarbólgu A í landinu.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins fást nú þau svör í heilbrigðiskerf-
inu að bóluefnið komi í ágústlok.
„Lifrarbólgu-
bóluefni er í sjálfu
sér ekki á borði
sóttvarnalæknis.
Það er ekki inni í
almennu bólu-
setningarskema.
Við erum því ekki
að fylgjast með
þessu frá degi til
dags. Hins vegar
höfum við áhyggj-
ur af því að það sé
ekki hægt að veita þetta bóluefni til
þeirra sem eru að ferðast,“ segir Þór-
ólfur.
„Við höfum vísað þessu málefni yfir
á Lyfjastofnun, sem fylgist með al-
mennu framboði lyfja hér. Við höfum
líka verið í sambandi við lyfjainnflytj-
endur um að reyna að gera allt sem
hægt er til að nálgast þetta bóluefni
og koma því hingað á markað.“
Þórólfur ítrekar að embætti Land-
læknis hafi ekki nákvæmar upplýs-
ingar um stöðuna nú og hvenær bólu-
efnið kemur til landsins.
Vandamál við framleiðslu
Spurður hvað skýri hörgul á bólu-
efninu segir Þórólfur að um sé að
ræða vandamál við framleiðslu. Vand-
inn sé ekki bundinn við Ísland.
Þórólfur segir bólusetningu gegn
lifrarbólgu A vera mikilvæga.
„Hún er mikilvæg til að forða þeim
frá sýkingum sem eru að ferðast á
stöðum þar sem sýkingin er landlæg.
Lifrarbólga A er ekki landlæg hér og
hér greinast örfáir einstaklingar á
hverju ári. Það er hins vegar miklu
meira um lifrarbólgu A í löndum eins
og Rússlandi og miklu meiri líkur á að
fólk smitist,“ segir Þórólfur.
„Menn eiga að verja sig. Lifrar-
bólga A smitast í gegnum mengað
vatn og menguð matvæli. Mikilvægt
er að huga að hreinlæti og góðum
handþvotti. Borða aðeins mat sem er
hreinsaður og helst vel soðinn og eld-
aður. Og drekka ekki vatn úr krönum
eða óhreint vatn þar sem grunnvatn
gæti verið óhreint. Þannig getur mað-
ur reynt að koma í veg fyrir smit,“
segir Þórólfur og vísar á frekari til-
mæli um þetta á vef Landlæknis.
Rússlandsfarar
sýni varkárni
 Enn skortir bóluefni gegn lifrarbólgu A
AFP
Moskva Ísland spilar þar á HM.
Þórólfur
Guðnason
Teitur Gissurarson
teitur@mbl.is
„Það sem vakti fyrir mér sem skóla-
stjóra var bara að fara eftir þessum
nýju lögum og reglum.“ Þetta segir
Anna Jóna Guðmundsdóttir, leik-
skólastjóri Ársala á Sauðárkróki, um
misskilning sem átti sér stað við út-
skrift barna á leikskólanum fyrir
skemmstu.
Vegna nýju persónuverndar-
reglugerðarinnar, sem tók gildi inn-
an ESB 25. maí síðastliðinn og fékk
mikla fjölmiðlaumfjöllun, tók Anna
fyrir myndatökur foreldra á út-
skriftarathöfn leikskólabarnanna.
Hin nýja reglugerð, sem að líkindum
verður að lögum hérlendis á árinu,
gerir ríkari kröfur um samþykki fyr-
ir meðferð persónuupplýsinga.
Óánægjuraddir foreldra heyrðust
meðal annars í gegnum Facebook
þar sem eitt foreldri sagðist sárt og
reitt yfir því að hafa ekki mátt taka
myndir á útskrift sonar síns.
Anna segir það ekki hafa skipt sig
persónulegu máli hvort myndir
væru teknar á athöfninni en þar sem
hún skildi það svo að lögin tækju
gildi hérlendis tók hún umrædda
ákvörðun í góðri trú. „Það var ekk-
ert búið að kynna það sérstaklega
fyrir skólastjórum hvernig þetta
ætti að vera,“ bætir hún við.
Þörf en snúin umræða
„Þetta er þörf umræða,“ segir
Helga Þórisdóttir, forstjóri Per-
sónuverndar, spurð um myndatökur
í skólum og á öðrum opinberum
stöðum. Hún segir ný álitaefni fylgja
aukinni tækni og því sé nauðsynlegt
að sjónarmið séu samrýmd, ekki síst
í ljósi hinnar nýju persónuverndar-
reglugerðar.
„Hér áður fyrr fóru svona myndir
bara inn í fjölskyldualbúmin en í dag
getur fólk verið að setja þetta inn á
netið þar sem það er kannski með
nokkur hundruð vini. Þá vaknar
spurningin hvort myndin sé orðin
opinber. Úr því hefur ekki verið
skorið hjá Persónuvernd,“ segir
Helga.
Ekki má fara offari
Hún segir einnig: „Þrátt fyrir að
skólar og leikskólar vinni sína vinnu
vel og leiti samþykkis foreldra fyrir
myndatöku þá er ekkert skrítið að
góðir og gegnir skólastjórnendur
vilji passa sig þegar blásið er til at-
hafnar þar sem myndavélar og
snjallsímar eru á lofti.“
Hún bætir þó við: „Auðvitað má
ekki fara offari í þessu. Skóla-
útskriftir eru gjarnan fjölsóttir við-
burðir sem mögulega má jafna má
við opinberan vettvang. Þar eru hóp-
myndatökur þar sem einstaklingar
eru ekki í forgrunni alla jafna heim-
ilar.“
„Þetta er mögulega bara tilefni til
þess að settar séu einhverjar sam-
ræmdar reglur um töku og birtingu
mynda á skólaviðburðum,“ segir
Helga að síðustu.
Misskilningur olli banni á
myndatöku leikskólabarna
 Ýmis álitaefni eru uppi um myndatökur á almannafæri
Morgunblaðið/Hari
Flókið Erfitt getur verið að ákvarða hvenær myndbirting telst opinber eða
ekki. Þá getur skipt máli hvort einstaklingur er í forgrunni eða hópur fólks.