Morgunblaðið - 12.07.2018, Blaðsíða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. JÚLÍ 2018
Við sem erum eldri
en tvævetur höfum
lifað margt. Sumt
sem sjálfsagt þótti þá
á nú undir högg að
sækja. Þegar við, svo
dæmi sé tekið, slitum
barnsskónum var
margt sem gert var
sem enginn fetti fing-
ur út í en varð síðar
að hálfgerðu „vand-
ræðabarni“ sem bara
sumir kærðu sig um. Fólk skipast
á móti og er nokkuð hávært í sín-
um málflutningi og einbeitt í vilja
sínum og fylgið sér og trúir að
rétt sé að verki staðið með því
sem það gerir. Svo sem hægt að
bera virðingu fyrir slíkri afstöðu.
Fólk öndvert sem er hlynnt og
veit, og meira, er fullvisst, segir
margt hvert fátt, talar lágt og
hefst ekki að. Fyrir sumu þarf
samt að berjast og eiga til úthald
í. Í áranna rás hefur smám saman
fjarað undan sumum gildum í
þessu landi sem menn lengst af
voru með hjá sér og gerðu í fullri
sátt og sögðu bara allt gott um.
Enda lengi partur samfélagsins og
alls grunnskólakerfisins. Á annars
konar viðhorfum örlar í dag.
Við erum hér að tala um biblíu-
kennsluna í grunnskólum landsins
sem hefur verið veist að nú um
hríð og gert með rökum. Ekki er
samt um neitt fjölmenni að ræða
en er samt nokkuð hávær rödd og
um það séð að heyrist með reglu-
legu millibili. Þetta gerist án mik-
illa afskipta hinna sem vilja Biblí-
una kennda í grunnskólum með
fullan rétt á sinni skoðun og helst
að vígðir prestar sinni kennslunni
með fastan tíma einu
sinni í viku í kennslu-
stofum grunnskól-
anna. Meira en þetta
er nú ekki verið að
fara fram á. Einu má
þó bæta við, að æski-
legt væri að krakkar
sæki tíma inni í kirkj-
unum. Til að mynda
fyrir ferminguna sem
enn er við lýði og sem
betur fer hefur fengið
að viðhaldast en er
samt höggvið í. Ferm-
ing hefur svipað snið
og verið hefur og mörg börn sem
vilja fermast í kirkjunni sem og að
fá allan sinn undirbúning þar.
Sum velja aðra leið sem heldur er
engin nýlunda og man höfundur
eftir þessu er hann sjálfur var á
fermingaraldri árið 1967 og þeir
tímar enn við lýði að menn virtu
slíkar ákvarðanir fólks. Hvaða
augum öndvert sem það leit slíkt
verslag, sem gat verið alls konar.
Líka þá. Þetta er svolítið á skjön
við sumt sem gerist á vorum tíma
með suma hópa sem koma fram og
vilja svínbeygja aðra undir eigin
vilja með málflutningi sínum. Ekki
gott.
Frjálsir söfnuðir, átt við söfnuði
sem starfa utan þjóðkirkjunnar,
kalla þessa athöfn „blessun“. Svo
sem fallegt orð og merkingarmikið
á meðan þjóðkirkja vor kýs enn að
kalla hana „fermingu“. Báðar at-
hafnirnar eru framkvæmdar með
svipuðu sniði þótt formfestan í
þjóðkirkjunni sé ívið meiri en
hinna.
Orðið „ferming“ eru menn með
á hreinu og vita upp á hár hvað
við sé átt. Hitt orðið gæti vafist
meira fyrir fólki og er ekki sjálf-
gefið að allir tengi það beint við
þessa sumpart fögru athöfn ferm-
inguna nema útskýring fylgi með.
„Ferming“, þótt framkvæmd sé í
þjóðkirkjunni, er vitaskuld ekkert
nema blessun en er svona betra
orð yfir athöfnina og skiljanlegra
fólki en hitt orðið sem er teygj-
anlegra og nær til fleiri athafna
innan veggja kirknanna en bara
þessa eina verks og því í lagi að
minnsta kosti velta fyrir sér hvort
orðið skuli notað.
Slæmt er þegar þjóð ræðst gegn
sínum eigin góðu gildum sem vel
má ná góðri sátt um. Einnig er
slæmt þegar fólk sem veit betur
og lifir þessi góðu gildi og tekur
inn á sig er á þau er ráðist velur
samt að sitja kyrrt og hafast ekki
að og er of mikið af. Fólk sem í
raun ber ábyrgð vegna þekking-
arinnar einnar saman eftir að hafa
upplifað svo margt gott gegnum
kirkjulegt starf og kennslu og veit
og viðurkennir að sé öllum hollt að
vera undir en horfir samt upp á
gagnstæð verk vanþekkingarinnar
en gerir ekkert sjálft sem mögu-
lega fengi breytt þessu og fært
aftur í þann heillavænlega farveg
sem verkið var í og full sátt ríkti
lengi vel um.
Er höfundur gekk í grunnskóla
var biblíufræðsla eitt kennsluefnið
sem nemendur höfðu. Hvort hún
hófst strax í sjö ára bekk, eins og
það hét þá, man hann ekki en all-
tént kom biblíufræðslubókin
snemma í hans hendur og hann
sat undir kennslunni, jafn hund-
leiðinleg og honum fannst hún.
Alla vega árið sem fermt var sá
prestur um að kenna okkur fræðin
og hneykslaði höfund ekki lítið er
hann tekur upp kennaraprikið og
skellir af afli beint ofan á kenn-
araborðið með tilheyrandi hávaða
og skipaði krökkunum að „þegja“.
Svona, að áliti höfundar, tala ekki
prestar. Búinn auðvitað að gleyma
því að voru sögð vegna skvaldurs í
nemendum og leti.
Svo liðu árin og reynslan óx.
Ekki minnist maður þess að hafa
beðið tjón af biblíufræðslunni né
heldur að hafa heyrt slíka sögu af
öðru samferðafólki mínu í grunn-
skóladeild til dagsins í dag þótt
hálf öld sé liðin frá fermingunni
og maður margt heyrt á þessum
tíma. Er enda um að ræða góð
gildi og góð verk sem verið er að
vinna en fólk sumt hvert vill ekki
hafa hér lengur. Merkileg af-
staða.
Kirkjan er líka fyrir börnin
Eftir Konráð Rúnar
Friðfinnsson
Konráð Rúnar
Friðfinnsson
»Meira en þetta er nú
ekki verið að fara
fram á. Einu má þó
bæta við, að krökkum sé
heimilt að sækja tíma
inni í kirkjunum.
Höfundur er sjálfboðaliði
í kirkjulegu starfi.
Ákveðið var í að-
draganda ráðningar
nýs forstjóra Vega-
gerðarinnar að óskil-
greind háskóla-
menntun eða
stjórnunarreynsla
skyldi vega samtals
55% af hæfni umsækj-
anda.
Verkfræðingafélag
Íslands gerði athuga-
semdir við að að fagþekking skyldi
vera sett skör lægra en reynsla.
Félagið lagði til að ráðuneyti sam-
göngu- og sveitarstjórnarmála
myndi skerpa og skýra hæfnis-
forsendur og auglýsa starfið á nýj-
an leik. Á það var ekki hlustað og
ekki brugðist við á neinn hátt.
Margar spurningar vakna vegna
Vegagerðarmálsins og á heildina
litið er það stjórnvöldum ekki til
sóma hvernig að var staðið. Við
lestur skilagreinar valnefndar sést
að fagþekking á viðfangsefnum
Vegagerðarinnar vó einungis 15%.
Athygli vekur einnig að í
þriggja manna hæfnisnefnd, sem
ráðuneytið skipaði vegna ráðn-
ingar nýs forstjóra, er enginn
tækni- eða verkfræðimenntaður
eða með sérþekkingu á því sem
Vegagerðin fæst við.
Þá stingur í augu að samgöngu-
verkfræðingur með afar víðtæka
reynslu af skipulagsmálum og fjöl-
breyttum samgönguverkefnum
hérlendis og erlendis í hálfan ann-
an áratug skuli ekki einu sinni
hafa komist í hóp 14 umsækjenda
sem teknir voru í viðtal undir lok
ráðningarferlisins. Það segir
meira en mörg orð um leikreglur
og forsendur hæfnisnefndar í mati
á umsækjendum en kemur ekki
beinlínis á óvart. Sú staðreynd
sýnir og sannar að áhyggjur og
aðvaranir VFÍ voru hreint ekki án
tilefnis.
Auðvitað á fagleg þekking og
reynsla varðandi viðfangsefni
Vegagerðarinnar að vega þungt í
vali æðsta stjórnandans, enda er
stofnunin í lykilhlutverki í stefnu-
mótun ríkisins við gerð sam-
gönguáætlunar. Vegagerðin á
jafnframt samskipti við sveitar-
félög og aðra vegna samgöngu-
mála. Samgöngukerfið er afar
mikilvæg stoð í innviðum sam-
félagsins og á ekki annað skilið
en að fagþekking sé í hávegum
höfð í forystusveit þess og við
ráðningu æðstu stjórnenda.
Menntun á sviði stjórnunarfræða
er að sjálfsögðu mikilvæg líka en
það var reyndar ekki gerð krafa
um slíka menntun í auglýsingu
um starfið, eingöngu
um ótilgreinda
menntun eða
reynslu.
Ég tel að við ráðn-
ingu nýs forstjóra
Vegagerðarinnar
hafi ekki verið stað-
ið faglega að málum.
Frammi fyrir stjórn-
skipunar- og eftir-
litsnefnd Alþingis
kvaðst dómsmála-
ráðherra hafa verið
„mjög hugsi“ yfir
Excel-skjali frá dómnefnd vegna
margumtalaðra umsókna um
dómarastöður við Landsdóm.
Settur samgönguráðherra virtist
hins vegar hæstánægður með
skjal frá hæfnisnefnd í Vega-
gerðarmálinu og hjartanlega
sammála niðurstöðunum. Það
kemur tæplega á óvart. Var
ráðningarferlið ef til vill sniðið
fyrir fram að niðurstöðunum?
Ekkert skal fullyrt í þeim efnum
en að manni læðist óneitanlega
grunur í þá áttina.
Nú hlýtur að mega velta því
fyrir sér í alvöru hvort runnir séu
upp þeir tímar að guðfræðimennt-
aður umsækjandi, með mikla al-
menna stjórnunarreynslu, hafi for-
skot á læknisfræðimenntað fólk í
umsóknarferli vegna landlæknis.
Og hvort læknisfræðimenntaður
umsækjandi hafi forskot á guð-
fræðinga gagnvart embætti bisk-
ups Íslands.
Svona í lokin hvarflar sömuleið-
is að manni að við val á næsta
landsliðsþjálfara í knattspyrnu
verði óskilgreind reynsla sem gæti
nýst í starfi látin vega nálægt 2/3
af kröfunum en knattspyrnuþekk-
ing svona rétt nefnd í framhjá-
hlaupi. Hugsanlega þarf næsti
landsliðsþjálfari ekki að vita hvað
rangstaða er.
Fagþekking og
forstjórastóll
Vegagerðarinnar
Eftir Pál
Gíslason
»Ég tel að við ráðn-
ingu nýs forstjóra
Vegagerðarinnar hafi
ekki verið staðið faglega
að málum. Var ráðning-
arferlið ef til vill sniðið
fyrirfram að niður-
stöðunum? Ekkert skal
fullyrt í þeim efnum en
að manni læðist óneit-
anlega grunur í þá
áttina.
Páll Gíslason
Höfundur er formaður
Verkfræðingafélags Íslands.
JÓN BERGSSON EHF
Kletthálsi 15 | 110 Reykjavík | Sími 588 8881 | www.jonbergsson.is | jon@jonbergsson.is
GARÐSKÁLAR Á HJÓLUM
Hentar þetta þínum garði, svölum,
rekstri eða sumarbústað?