Morgunblaðið - 25.07.2018, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ 2018
Skemmtiferðaskip í Reykjavík Litlir kassar á lækjarbakka, söng Þokkabót og endurtók reglulega að þeir væru allir eins. Eins gott að leggja klefanúmerið á minnið þegar farið er í siglingu.
Valli
Í nýlegri könnun kemur
fram að skoðanir eru skipt-
ar um hvort halda skal
áfram að kenna dönsku í ís-
lenskum skólum, eða kenna
annað erlent tungumál í
hennar stað. Ekki kemur
fram nein vísbending um
hvað koma skuli í staðinn.
Rétt er að benda á í
þessu samhengi, að við höf-
um í reynd aldrei valið okk-
ur dönsku. Við kennum dönsku ein-
faldlega vegna þess að við vorum
dönsk hjálenda. Raunar má færa rök
fyrir því að danska henti okkur einna
síst af Norðurlandamálum. Fram-
burður hennar er okkur býsna erfiður
og svo má bæta því við,að aðrar nor-
rænar þjóðir skilja dönsku misvel. Á
norrænum fundum hef ég oftsinnis
þýtt úr dönsku fyrir Svía.
Sú norræna tunga sem væri okkur
auðveldust er Finnlandssænska,
sænska eins og hún er töluð í Finn-
landi. Famburður hennar er okkur
mjög auðveldur, forðaforði ögn eldri
en ríkissænskunnar, sem hentar okk-
ur ágætlega. Og við þetta bætist svo
að aðrar norrænar þjóðir skilja Finn-
landssænsku næsta fyrirhafnarlítið.
Ekki á ég þó von á að Finnlands-
sænska kæmi í stað dönsku ef kennslu
hennar yrði hætt.
Ég veit að margir landar mínir telja
nóg að kenna ensku, eina erlendra
mála. Og spurningin um dönsku-
kennslu snýst því í raun um hvort við
viljum halda áfram að
vera norræn þjóð eða
festa okkur enn frekar í
sessi sem (ó)menning-
arleg hjálenda Banda-
ríkjanna.
Tungumálakunnátta er
lykill að skilningi á veröld
okkar. Og sá skilningur
yrði takmarkaður ef við
lærum einungis eitt er-
lent tungumál. Við eigum
ekki að horfa á heiminn
með bandarískum aug-
um, heldur temja okkur víðsýni fjöl-
breytninnar. Ég er ævinlega þakk-
látur fyrir að hafa fengið kennslu í
menntaskóla í dönsku, ensku, þýsku,
frönsku og latínu – og hef búið að því
og notfært mér það allar götur síðan.
Og fyrir alla muni: slítum ekki
tengsl við Norðurlönd og norrænan
uppruna okkar með því að hætta að
kenna norrænt mál.
Eftir Njörð P.
Njarðvík
» Spurningin um
dönskukennslu snýst
því í raun um hvort við
viljum halda áfram að
vera norræn þjóð eða
festa okkur enn frekar í
sessi sem (ó)menning-
arleg hjálenda Banda-
ríkjanna.
Njörður P. Njarðvík
Höfundur er prófessor emeritus.
Um dönskukennslu
Hvað er rasismi?
Rasismi (kynþátta-
hyggja) er fordómar,
mismunun eða andúð
sem beinist gegn
manneskju af öðrum
kynþætti byggð á
þeirri trú að eigin
kynþáttur sé æðri
öðrum kynþáttum.
Það er ekkert pláss
fyrir kynþátta-
hyggju, hvorki á Íslandi né ann-
ars staðar. Fordæming á rasisma
er eitthvað sem allir eiga að taka
undir. Sama má segja um skoð-
anir þeirra sem smána aðra
vegna kynhneigðar þeirra.
Fjölmargir hafa lýst Piu
Kjærsgaard sem rasista. Væru
slík ummæli ekki á rökum reist,
teldist slíkt refsiverð, ærumeið-
andi ummæli. Enginn þeirra sem
kallað hefur forseta danska þjóð-
þingsins rasista hefur þó haft
fyrir því að tilfæra nein ummæli
hennar í þá veru, a.m.k. hef ég
þá ekki séð það. Rasistastimpill-
inn virðist því notaður til að
koma höggi á Piu í stað þess að
ræða nánar tilteknar skoðanir
hennar. Af hverju treysta and-
stæðingar hennar sér ekki til
þess? Sé málstaður hennar svona
slæmur, þá hljóta
mótrökin að vera
auðfundin og sann-
færandi.
Afstaða Piu
Kjærsgaard
til innflytjenda
Afstaða Piu
Kjærsgaard til inn-
flytjenda er kunn.
Hún er andstæð-
ingur stefnu sem
lengi mátti ekki
gagnrýna sem fólst í
hömlulausum innflutningi fólks
frá Afríku og Mið-Austurlöndum.
Til að byrja með var það rödd
hrópandans í eyðimörkinni. Nú
má segja að flestallir flokkar í
Evrópu taki undir þær raddir
sem vilja takmarka hann. Flokk-
arnir hafa lært af reynslunni
(nema hér á Íslandi). En spurn-
ingin er þessi; hvers vegna ekki
að rökstyðja afstöðu sína. Flokk-
ur Piu nefnir tölur um atvinnu-
þátttöku, afbrot o.fl. máli sínu til
stuðnings. Þetta vilja íslenskir
andstæðingar hennar ekki ræða.
Það er svo miklu auðveldara fyr-
ir rökþrota fólk að segja bara
rasisti.
Þeir sem smána aðra
vegna kynhneigðar
En svo merkilegt sem það er,
þá er þetta gagnrýna fólk ekki
svona harðskeytt þegar kemur að
þeim sem smána aðra vegna kyn-
hneigðar þeirra. Ja, nema ef vera
skyldi gagnvart predikara norður
á Akureyri með afdankaðar skoð-
anir á samkynhneigðum. Aldrei
sagði þó Jesús Kristur stakt orð
gegn samkynhneigð, svo mikið er
víst. – En það er önnur saga.
Fyrir löngu kærði ég Ahmad
nokkurn Seddeeq fyrir haturs-
orðræðu. Lögreglan stakk þeirri
kæru undir stól og svaraði ekki
einu sinni. Kæran stóðst vænt-
anlega ekki vinsældaviðmið.
Mér er þetta mál skylt. Sonur
minn er samkynhneigður og
verður alltof oft skotspónn skoð-
anabræðra Ahmads þegar hann
er erlendis. Alla slíka framkomu
hefði þurft að kæfa í fæðingu. En
því miður er ekki í tísku meðal
vinstrimanna og slíkra að gagn-
rýna skoðanabræður Ahmads,
hvað þá meir. Raunar bara þvert
á móti. Ekki veit ég hvað veldur,
en útskýring væri vel þegin.
Eftir Einar S.
Hálfdánarson » Það er svo miklu
auðveldara fyrir
rökþrota fólk að segja
bara rasisti.
Einar S. Hálfdánarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Er forseti danska
þjóðþingsins rasisti?