Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.07.2018, Blaðsíða 19

8.7. 2018 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
klukkutíma ofan í ánni að berja klaka
frá bílnum svo hann komist yfir ána.
Þetta tekur mig alveg á taugum. Í
nokkur skipti hefur hann kíkt í kaffi
eða mat til okkar með kúlu á höfðinu
eftir að hafa dottið á ísnum á leið sinni
að bílnum.
Það er heldur ekki nokkur mann-
eskja sem leggur í heimsókn til pabba
á veturna, sem gerir einangrunina
enn meiri. Þetta er ástand sem getur
ekki varað áfram. Það þarf að fá veg
þarna yfir. Þetta eru um 300 metrar
með árvaðinu sem þarf að lagfæra svo
vegurinn verði tekinn inn á vegaskrá
aftur og þjónustaður.“
Umsóknin týndist
Þegar Kolbrún gekk af alvöru í það
mál að reyna að fá veginn að Þverár-
koti lagaðan árið 2015 var henni ráð-
lagt að fá bæinn fyrst skráðan sem
lögbýli. Það væri rétta leiðin til að fá
veginn tekinn að nýju inn á vegaskrá
sem héraðsveg. Skráning á Þverár-
koti sem lögbýli gekk í gegn með sam-
þykkt umhverfis- og skipulagsráðs
hinn 6. apríl 2016 eftir mörg símtöl og
tölvupóstssendingar.
Þegar lögbýlisskráningin var komin
í hús gekk hún í að sækja um það til
Vegagerðarinnar að vegurinn að
Þverárkoti yrði gerður að héraðsvegi.
Gerð vega að lögbýlum er á forræði
Vegagerðarinnar og stofnunin segir
að þær framkvæmdir sem fara þyrfti í
við Þverárkot til að vegurinn verði
skráður héraðsvegur muni kosta 12,5
milljónir króna hið minnsta, mögulega
meira. Framkvæmdirnar fela í sér að
tvö ræsi verði sett í Þverá og vegur
yfir þau.
Vegagerðin segist geta tekið að sér
verkið en Sveinn í Þverárkoti og Kol-
brún dóttir hans, sem er meðeigandi
að staðnum, þurfi að greiða helming
kostnaðarins. Það skal tekið fram að
um er að ræða lagfæringu á gömlum
vegi sem áður var á vegaskrá, ekki er
verið að óska eftir heimreið að húsinu,
slíkt er alltaf á kostnað eiganda.
Sveinn hafði reyndar áður sótt um
að Þverárkot yrði gert að lögbýli, árið
2007. Sveinn, sem er af gamla skól-
anum að því leyti að hann er ekki
tölvuvæddur, skilaði umsókn ásamt
gögnum á pappír. Málið fór af stað, í
það minnsta það langt að Búnaðar-
samband Vesturlands gerði úttekt á
staðnum, sem er forsenda lögbýlis-
skráningar. Einhverra hluta vegna fór
málið aldrei lengra, pappírar týndust,
umsóknin fannst ekki og ekkert varð
úr að bærinn yrði skráður á ný sem
lögbýli fyrr en Kolbrún setti þá vinnu
af stað að nýju fyrir rúmum þremur
árum.
Afgangsmalbik og vegrið
„Það er svo margt furðulegt hérna.
Þeir settu malbik hérna upp að bú-
stöðunum fyrir ofan en skilja veginn
hérna niður að húsinu eftir,“ segir
Sveinn. Þar vísar hann í framkvæmdir
borgarinnar á veginum frá Hrafnhól-
um og upp eftir Svínaskarðsleið að
þeim stað þar sem gönguleið að Mósk-
arðshnjúkum hefst, en borgin sinnir
nú þriðja sumarið í röð viðhaldi á
þessum vegi með því að keyra í hann
afgangsmalbik eða svokallað malbiks-
fræs. Vegkafli inn að bænum hjá
Sveini er þó ekki hluti af þeirri vinnu.
Þau feðgin eru ekki sátt við þau
svör Vegagerðarinnar að þeim sé gert
að greiða helming kostnaðar við gerð
vegarins enda hafi það ekki verið
venjan í framkvæmdum í nágrenninu.
Máli sínu til stuðnings benda þau á að
árið 2016 hafi brúarvinnuflokkur verið
sendur að brúnni yfir Leirvogsá við
Hrafnhóla til að vinna að lagfæringum
á brúnni og setja upp nýtt og margfalt
lengra brúarvegrið beggja vegna brú-
arinnar. Sá vegur er ekki héraðs-
vegur frekar en vegurinn að Þverár-
koti. Þó greiddi Vegagerðin þá við-
gerð að fullu og enginn annar var
krafinn um þátttöku í kostnaði.
Einnig benda þau á áðurnefnda
framkvæmd Reykjavíkurborgar við
lagningu á afgangsmalbiki á hluta
vegarins milli Hrafnhóla og Þverár-
kots og upp að nı́u sumarbústöðum
eftir Svínaskarðsleið.
Geti varla talist jafnræði
Bendir Kolbrún á að bæði Vega-
gerðin og Reykjavíkurborg hafi
þannig kostað peningum til í vega-
framkvæmdir í næsta nágrenni við
Þverárkot án þess að íbúar eða
sumarhúsaeigendur hafi verið krafðir
um þátttöku í kostnaði. „Þetta getur
varla talist jafnræði,“ segir Kolbrún.
Blaðamaður fékk þau svör á skrif-
stofu framkvæmda og viðhalds hjá
borginni að slóðanum sem kallaður er
Svínaskarðsleið sé haldið við á grunni
samkomulags við Kjalarnes frá því
sveitarfélögin sameinuðust. Það sé
skylda borgarinnar að halda slóða
þarna uppeftir við. Ekki væri um
dýra framkvæmd að ræða og ekki
þyrfti sérstaka samþykkt fyrir henni.
Þarna væri sett niður afgangsmalbik
sem til félli og kostnaður við það að
keyra það þangað uppeftir frekar en
eitthvað annað væri óverulegur.
Leitaði blaðamaður einnig svara
hjá Vegagerðinni um vegriðið sem
sett var upp og að fullu greitt af
Vegagerðinni, þrátt fyrir að vera við
óskráðan veg. „Fyrir misskilning
taldi sá aðili sem heldur utan um við-
hald brúa hjá Vegagerðinni að vegur-
inn að Hrafnhólum væri enn á vega-
skrá og lét hann því lagfæra þetta án
þess að við á svæðinu vissum af því,“
segir í tölvupósti frá svæðisstjóra hjá
Vegagerðinni.
Aki 16 kílómetra með rusl
Margt hangir á þessum vegafram-
kvæmdum, því meðan vegurinn ligg-
ur yfir ána á vaði eins og nú er fæst
Reykjavíkurborg ekki til að senda
ruslabíl að sækja rusl að bænum.
Sveinn fær því sorp sitt ekki hirt líkt
og aðrir borgarbúar. Hjá skrifstofu
umhverfisgæða hjá Reykjavíkurborg
fást þau svör að ruslabílar komist ein-
faldlega ekki yfir ána Þverá, til þess
séu þeir of þungir.
Kolbrún bendir á að faðir hennar
greiði útsvar, fasteignagjöld og aðra
skatta til borgarinnar og taki því þátt
í rekstri þjónustunnar líkt og aðrir
borgarbúar. Hún sendi formlegt
erindi til borgarinnar í fyrrasumar,
eftir nokkrar bréfaskriftir og símtöl á
undan, og óskaði eftir ákvörðun um
staðsetningu sorpíláta við bæinn.
Á fundi heilbrigðisnefndar Reykja-
víkur hinn 4. maí sl. kom svar, tæpu
ári eftir að fyrirspurnin barst. Niður-
staða nefndarinnar er sú að Sveinn
skuli sjálfur flytja sorp sitt að næstu
grenndarstöð Reykjavíkur, við
Barðastaði í Grafarvogi. Leiðin milli
Þverárkots og grenndarstöðvarinnar
er 16,3 kílómetrar. Nefndin segir að
vilji íbúi það frekar sé hægt að stað-
setja tunnurnar á Esjumelum, en það
er algjörlega úr leið. Sveinn segir
ljóst að þessi niðurstaða nýtist ekki,
hann muni hvorki aka í Grafarvog né
upp á Esjumela til að henda rusli.
Undanfarin ár hafa Kolbrún og
aðrir ættingjar haft þann hátt á að
kippa með sér ruslapokum þegar þau
fara í Þverárkot og taka með sér heim
og henda í sínar tunnur. Þau eiga von
á að svo verði áfram.
Unnið að svari borgarstjóra
Kolbrún brá á það ráð hinn 24.
mars sl. að senda bréf beint til
borgarstjóra í von um að vekja at-
hygli á óviðunandi aðstæðum föður
síns og óska eftir aðkomu borgar-
innar að því að koma samgöngum við
bæinn í lag svo hægt sé að fá þjónustu
að bænum á borð við sorphirðu. Í
bréfinu fer hún ítarlega yfir öll sam-
skipti við borgina og óskar eftir því að
borgarstjóri beiti sér í málinu.
Ekkert svar hefur borist við bréf-
inu ennþá. Þegar blaðamaður leitaði
til skrifstofu borgarstjóra fengust þau
svör að málið hefði einfaldlega lent
„neðst í bunkanum“ vegna þess að
mikið hefði verið að gera í aðdrag-
anda sveitarstjórnarkosninga. Blaða-
maður óskaði viðbragða við því sem
fram kemur í bréfi Kolbrúnar en í
tölvupósti frá aðstoðarmanni borg-
arstjóra segir: „Við erum að vinna
svar við erindi Kolbrúnar og höfum
kallað eftir upplýsingum innan úr
kerfinu vegna þess. Þangað til getum
við í raun ekki tekið afstöðu til erindis
hennar eða veitt viðtöl vegna þess.“
Ekki liggur því fyrir hvort borgin
muni koma að framkvæmdum við
veginn að Þverárkoti.
Gísli á Uppsölum í borginni
„Vegurinn er auðvitað stóra málið í
þessu öllu. Á meðan vegurinn kemur
ekki er ég einangraður,“ segir Sveinn.
„Þá er bara Gísli á Uppsölum kominn
hingað til Reykjavíkurborgar, nema
hvað Gísli gamli hafði bæði brú og
ruslatunnu,“ bætir Kolbrún við.
„Ég er borgarbúi, ég er útvörður
hérna hjá borginni. Ég er búinn að
vera hér mestmegnis síðustu þrjátíu
árin nema ég flutti í borgina í tæp
þrjú ár en kom svo aftur. Hér áður
þurfti ég stundum að ganga alveg frá
þjóðveginum til að komast heim. En
það gerist nú sem betur fer ekki leng-
ur. Maður hefur samt ekki verið að
æsa sig mjög mikið yfir þessu,“ segir
Sveinn rólega.
„Pabbi hefur ekkert verið að láta
þetta trufla sig, en við erum alltaf
hrædd um hann þegar hann þarf að
fara hérna yfir. Þetta er bara óboð-
legt ástand,“ segir Kolbrún. Í fyrra
kom hún uppeftir til pabba síns til að
fara á hestbak og þá sat hann heima
fótbrotinn frá því daginn áður.
„Ég brotnaði í ánni, festist ein-
hvern veginn á milli steina. En ég
labbaði nú bara heim,“ segir Sveinn.
Bjargað úr ánni eftir fall
gegnum ísinn
Jón Bergsson er einn eigenda
ferðaþjónustufyrirtækisins Buggy
Adventures sem fer með fólk á
buggy-bílum, nokkurs konar yfir-
byggðum fjórhjólum, í ferðir undir
rótum Esju. Jón fær að nota slóðana á
landi Sveins og er honum í staðinn
innan handar með ýmis viðvik. Hann
hefur miklar áhyggjur af aðstæðum
Sveins.
„Ég keyri þarna inn í dal nánast
daglega, bæði yfir sumar- og vetrar-
tíma. Þetta er búið að vera ófremdar-
ástand, sérstaklega á veturna. Áin er
þá ísilögð og svo er bara spurning
hvort ísinn heldur eða ekki.
Ég kom að honum í fyrra þar sem
hann var að vaða yfir og datt niður í
gegnum ísinn. Ég kom bara að tveim-
ur, þremur mínútum síðar þar sem
hann er hálffastur ofan í ánni. Við fór-
um og hjálpuðum honum upp, við er-
um alltaf tveir saman með hópana ef
eitthvað kemur upp á. Hann hefði
kannski bjargað sér einhvern veginn.
En þetta er auðvitað bara hræðilegt,
maður veit aldrei hvenær maður kem-
ur að honum dauðum í ánni.“
Jón telur skammarlegt að ekki
skuli hafa verið gert neitt til að bæta
aðstæður við bæinn. „Það ætti ekki að
taka nema augnablik fyrir Vegagerð-
ina að henda niður tveimur ræsum.
Þarna rétt hjá honum er fínn vegur,
sem liggur upp að sumarbústöðum.
Manni finnst þetta hálfkæruleysislegt
að hafa þetta svona. Borgin gæti sett í
þetta smá pening og Vegagerðin smá
pening og þá er þetta leyst. Ég er
reyndar búinn að tala við borgar-
stjóra og aðra sem voru í framboði
núna út af þessu en það fást engin
svör enn. Ef þetta væri afi þeirra sem
væri þarna að vaða yfir ána þá væri
búið að gera þetta fyrir löngu,“ segir
Jón.
Vegriðið á brúnni yfir Leirvogsá við Hrafnhóla var sett niður 2016 að fullu á
kostnað Vegagerðarinnar. Vegurinn er óskráður, líkt og vegurinn að Þverárkoti.
Morgunblaðið/RAX
Svínaskarðsleið liggur frá afleggjaranum að Þverárkoti og að þeim stað þar
sem gönguleið að Móskarðshnjúkum hefst og nokkrir sumarbústaðir standa.
Sú leið og hluti vegar frá Hrafnhólum áleiðis að Þverárkoti er með afgangs-
malbiki frá borginni. Í fjarska sést í Þverárkot en til að komast þangað þarf að
fara yfir Þverá á vaði. Á mynd að neðan sést sá hluti vegarins sem liggur frá
Hrafnhólum áleiðis að Þverárkoti, en malbik var sett þar niður til að trukkar
gætu komist upp Svínaskarðsleið, því vegurinn var svo illa farinn áður.
Til að komast að Þverárkoti þarf að aka veginn niður fyrir Hrafnhóla (bæinn í
bakgrunni), meðfram Leirvogsá. Í leysingum í vor gróf áin sig inn í veginn og
hreinsaði jarðveg frá háspennustreng sem liggur að Þverárkoti. Veitur settu hlíf
á strenginn til að koma í veg fyrir slys. Borgin heldur áfram í sumar að keyra af-
gangsmalbik eftir veginum, framhjá skarðinu og upp eftir Svínaskarðsleið. Þessi
vegur er ekki mokaður á veturna og oft ófær, enda óskráður vegur. Óljóst var
því hver ætti að lagfæra skarðið, en þær upplýsingar fengust frá borginni að
skarðið verði lagað í samráði við Vegagerðina í næstu viku.