Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.07.2018, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.07.2018, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8.7. 2018 Skjaldarmerki íslenskra sveitarfélaga eru oft áber-andi þegar ekið er um landið, en gjarnan fá þauekki þá athygli sem þau eiga skilið. Blaðamaður Sunnudagsblaðsins settist niður með Sigga Odds, graf- ískum hönnuði og tónlistarmanni, til að spjalla um hvaða skjaldarmerki standa upp úr í hans augum. Akureyri Akureyri er með frábært skjaldarmerki. Árið 1930 gerði Tryggvi Magnússon, sem var fyrsti grafíski hönn- uður Íslands, skildi fyrir nokkur bæjarfélög, Akureyri var eitt af þeim. Þessi útgáfa er endurteikning frá 1987, það var hreinteiknað því það var orðið svolítið bjagað. Tryggvi hannaði helling af byggðarmerkjum fyrir flest bæjarfélög, ég held að sjö þeirra séu ennþá í notkun. Hann teiknaði náttúrlega skjaldarmerki Íslands. Tryggvi var mjög merkilegur teiknari og frábær lista- maður. Akureyri kallar á mig því þetta er landvættur, verndari norðursins, sem kemur úr Heimskringlu. Svo er akurinn, hveitiknippi í miðjunni, sem táknar akrana á Akureyri. Mér finnst þetta gríðarlega tímalaust geggjað merki. Akranes Mér finnst skjaldarmerki Akraness bæði ótrúlega gott og vont af nokkrum ástæðum. Það inniheldur höfðaletur, sem er mjög íslensk leturtýpa. Það er eina séríslenska leturgerðin og er mjög sérstök, það mætti í raun vera meiri vitneskja um hana á Íslandi. Höfðaletur er mjög skemmtilegt, afskaplega abstrakt, næstum ólæsilegt, og var eiginlega hannað til að vera ólæsilegt. Það var notað í að skreyta kistur og bjálka, og þegar þeir ristu það reyndu þeir að gera þetta ólæsilegt, sem brýtur allar reglur leturgerðar. Það er það sem mér finnst geggjað við þennan skjöld. Það sem mér finnst lélegt við hann er myndbyggingin, sem er mjög slæm. Það er eiginlega fyndið hvað hann er ógeðslega lélega myndbyggður. Höfðaletrið er svo ótúlega skemmtilegt element, en svo er eins og einhver hafi sett afganginn saman á svona þremur sekúndum. Það var maður sem hét Hreggviður Sigríksson, sem var starfsmaður sementsverksmiðju rík- isins á Akranesi, sem kom með þessa tillögu og fékk 15 þúsund krónur greiddar árið 1964. Þannig að þetta var mjög almennur maður sem teiknaði þetta. Merkið inni- heldur Akrafjall og sjóinn, sem vísar eflaust í sjávar- útveginn. Fljótsdalshérað Fljótsdalshérað er með nýlegt merki sem var hannað 2005 af akureyrskum hönnuði, Það er mjög skemmtilegt því það nær að uppfylla reglur skjaldarmerkjafræði með skiptingu og notar liti og er hæfilega einfalt en samt ótrú- lega organískt. Allt nema formið á skildinum eru bogalín- ur, organískar línur, og það er ótrúlega sérstakt. Mér finnst það virka mjög vel og er einstakt. Vel gert. Grindavík Ég hélt að skjaldarmerki Grindavíkur hlyti að vera stolið. Þegar maður sér eitthvað svona ótrúlega klassískt á Íslandi heldur maður oft að það sé stolið, en það er ekki tilfellið. Þetta var teiknað af Kristínu Þorkels á AUK, sem er mjög flottur hönnuður sem var upp á sitt besta í kring- um níunda áratuginn og á meðal annars heiðurinn af pen- ingaseðlunum og vegabréfunum okkar og á mjög mikið af vel þekktum merkjum. Það er saga á bak við þessa geit, sem er úr Landnámabók. Sonur Gnúps Hrólfssonar var kallaður Hafur-Björn, því geithafur tímgaðist við fé hans og þá varð hann vel auðugur, eftir það var hann kallaður Hafur-Björn og þaðan kemur þetta tákn, sem er tákn frjósemi og búhygginda. Mér finnst þetta ótrúlega furðu- lega klassískt skjaldarmerki í öllu þessu samhengi, er þetta „odd one out“. Þetta gæti verið frá 1500, þetta er ótrúlega klassískt, sem er merkilegt því þetta var hannað 1986 eftir mjög ströngum reglum skjaldarmerkjafræð- innar. Meira að segja skipting flatarins í rendur; það má jafnvel lesa úr því grindurnar úr Grindavík. Skjaldamerki Reykjavíkur. Geithafur, höfuðletur og faldir fjarsjóðir Grafíski hönnuðurinn Sigurður Oddsson rýnir í skjaldarmerki íslenskra sveitarfélaga, sem mörg eiga sér áhugaverða sögu. Pétur Magnússon petur@mbl.is Sigurður Oddsson er einn fremsti grafíski hönnuður landsins, en hann er afar fróður um sögurnar á bak við hönnun íslenskra skjaldamerkja. HÖNNUN Hurðir geta verið vel hannaðar eða illa hannaðar. Illa hannaðarhurðir eru gjarnan kallaðar Norman-hurðir, í höfuðið á Don Norman sem skrifaði bók um hönnun hversdagslegra hluta. Góðar hurðir og slæmar ’Hugmyndin á bakvið skjaldamerkin eru oft mjög góð, en stundum vantar aðeins upp á framvkæmdina. Skjaldamerki Akureyrar. Skjaldamerki Akraness.

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.