Fréttablaðið - 25.10.2018, Blaðsíða 10

Síðustu tvö ár hafa verið erfið fyrir Facebook og forstjórann Mark Zucker­berg. Ítrekað hafa k o m i ð u p p hneykslismál
um meðferð persónu­
legra upplýsinga. Zuck­
erberg hefur verið kall­
aður fyrir bandaríska
þingið til þess að svara
spurningum og toppar
úr tæknigeiranum, til að
mynda Tim Cook hjá Apple,
hafa gagnrýnt starfshætti fyrir­
tækisins.
Kjarni þessara hneykslis­
mála er meðferð persónulegra
upplýsinga og áróður, einkum í
tengslum við bandarísku forseta­
kosningarnar árið 2016. Eftirminni­
legast þessara hneykslismála og
líklega stærst er málið sem kennt er
við Cambridge Analytica. Það snýst
í grófum dráttum um að greiningar­
fyrirtækið Cambridge Analytica
sótti sér og nýtti persónuleg gögn
Facebook­notenda til þess að
hafa áhrif á kosningarnar,
Donald Trump í hag.
Annað hneyksli leit svo
dagsins ljós í september.
Þá kom í ljós að óprúttnir
aðilar nýttu sér öryggis­
galla til þess að brjótast
inn í aðganga tuga milljóna
notenda.
Mikið hefur verið fjallað um
hættuna sem felst í falsfrétt­
um og áróðri á Facebook og
um sölu Facebook á aðgangi
að notendum til auglýsenda.
Með öll þessi mál í huga er
vert að velta fyrir sér því ótrú­
lega magni persónulegra upp­
lýsinga sem er að finna á Facebook.
Bæði upplýsingar sem eru fyrir allra
augum og sérstaklega þær sem eru
geymdar í samtölum notenda á
milli.
Spjallað á Messenger
Blaðamaður gerði lauslega athugun
og komst að því að á venjulegum
degi fær hann og sendir þriggja stafa
tölu skilaboða. Þar hefur blaða­
maður rætt um flest á milli himins
og jarðar.
En hversu vernduð eru samtöl
á Facebook? Samkvæmt sam­
félagsmiðlinum er stuðst við
sömu samskiptastaðla og
tíðkast í bönkum og vefverslunum.
Þá er einnig hægt að kveikja sér­
staklega á dulkóðun fyrir samtöl
sín. Geri maður það verða skilaboð
dulkóðuð í báðar áttir. Það ætti að
þýða að Facebook geti ekki einu
sinni nálgast samtölin.
Yfirmenn hjá Facebook hafa
ítrekað lýst því yfir að fyrir­
tækið lesi ekki samtöl not­
enda. Þó hefur Zucker­
berg viðurkennt að
fyrirtækið skanni
myndir og hlekki
sem sendir eru í
gegnum Messenger
til þess að tryggja
að viðkomandi
efni standist
„ s a m f é l a g s ­
staðla“ mið­
ilsins. „Kerfi
o k k a r s k y n ja
hvað er í gangi. Við
getum komið í veg fyrir
sendingu svona skilaboða,“
sagði Zuckerberg í viðtali
við Vox í apríl um sendingar
skilaboða um þjóðarmorð á
Róhingjum í Mjanmar.
Facebook hefur einnig sagt í svari
við fyrirspurn Bloomberg að
fyrirtækið nýti ekki sam­
töl notenda til þess að
komast að því hvaða
auglýsingum væri best
að beina að þeim. Ekki
eru allir sannfærðir um
þessi orð og hafa fjöl­
margir tjáð sig á netinu
um að hafa fengið auglýs­
ingu um ákveðna vöru eftir
að hafa rætt um vöruna
í Messenger. Vitaskuld
gæti þó verið um tilviljun
að ræða.
Geta samtöl lekið?
Trúlega óttast mun fleiri að sam­
tölum þeirra sé hreinlega lekið á
netið en að einhverjir starfsmenn
Facebook lesi skilaboðin sér til
gamans. Fullyrða má að í skilaboð­
um flestra, ef ekki allra, notenda er
að finna einhverjar upp­
lýsingar sem þola illa
dagsins ljós. Það gætu
verið upplýsingar
um sjúkdóma,
afar viðkvæm
l ey n d a r m á l ,
baktal, nektar­
myndir og í rauninni
hvað sem er.
Af þ e ssu m l e ka
hefur ekki enn orðið.
Hins vegar héldu margir
notendur víða um heim
því fram árið 2012 að gömul
skilaboð væru sýnileg á tíma­
línu þeirra. Facebook fullyrti
ítrekað að ekki væri um gömul
skilaboð að ræða en
notendur voru ekki
sannfærðir.
En möguleikinn á
því að einhver ráðist
á Facebook er alltaf
fyrir hendi. Ekki
þyrfti að leka samtölum
allra, enda væri það trú­
lega of mikill fjöldi skráa
til þess að tölvuþrjótur
gæti hlaðið þeim upp einn
síns liðs. Hins vegar er öllu
líklegra að lykil­
orðum notenda
verði einhvern
t í m a n n st o l i ð .
Slíkt hefur til dæmis
komið fyrir not­
endur Adobe, Adult
Friend Finder, Ashley
Madison, Bitly, BitTorrent, Comcast,
Dailymotion, Dropbox, Epic
Games, Forbes og League
of Legends svo fátt eitt
sé nefnt.
Öryggiskerfi Face­
book er að öllum lík­
indum sterkara en hjá
fyrrgreindum aðilum
og því erfiðara að
stela upplýsingum
um lykilorð og
notendanöfn. En
notendum Facebook
stafar einnig ógn af því
að lykilorðum notenda ann­
arra síðna sé stolið. Samkvæmt
könnun LogMeIn frá því fyrr á
árinu, sem gerð var víðs vegar um
heim, nota 59 prósent fólks sama
lykilorðið alls staðar. Sé því lekið
á einum stað gæti óprúttinn aðili
keypt sér aðgang að gagnabanka
með lykilorðum
s e m l e k i ð
hefur verið og
prófað lykil­
orð sem þar
er að finna til
að freista þess
að komast inn á
Facebook­aðgang við­
komandi einstaklings.
Blaðamaður var til
að mynda ekki nema
örfáar mínútur að finna
slíkan gagnabanka. Þar
var hægt að greiða fyrir
aðgang með rafmyntinni Bitcoin
og fletta upp stolnum lykilorðum
eftir tölvupóstföngum, notenda­
nöfnum, símanúmerum
og eftirnöfnum.
Að tryggja öryggi sitt
Til þess að minnka lík­
urnar á því að aðrir geti
komist í samtöl manns
á Facebook er hægt
að grípa til ýmissa
varúðarráðstafana.
Í fyrsta lagi er nauð­
synlegt að nota ekki
sama lykilorð fyrir
alla sína aðganga og í
öðru lagi er gott að kveikja á
svokallaðri tveggja þátta auðkenn­
ingu. Með henni er nauðsyn að stað­
festa hverja nýja innskráningu með
því að slá inn kóða sem notandi fær
sendan í farsíma sinn.
En best er ef til vill að hafa í huga
að það sem sent er
í gegnum Mess­
enger verður aldr­
ei fullkomlega
öruggt. Því ættu
notendur að hafa
í huga að ræða um
viðkvæm málefni á
öðrum vettvangi .
Hvort sem það er ein­
faldlega undir fjögur
augu eða í gegnum
dulkóðuð og öruggari
forrit á borð við Wickr
eða Telegram.
Vafasamt
að spjalla
um hvað
sem er
Ekki er hægt að tryggja að enginn komist í skila-
boðin sem þú hefur sent í gegnum Facebook.
Flestir nota sömu lykilorð alls staðar og þeim
lykilorðum er síendurtekið lekið. Blaðamaður
var örfáar mínútur að finna síðu þar sem hægt
var að kaupa aðgang að stolnum lykilorðum.
Það sem Facebook
veit um þig
Blaðamaður,
sem hefur
verið með
aðgang að
Facebook í um
áratug, sendi inn
beiðni um að allar upplýsingar
sem Facebook hefur að geyma
um notandann yrðu teknar
saman. Nokkrum mínútum
seinna fékk blaðamaður tilkynn-
ingu um að pakkinn væri tilbúinn
til niðurhals. Í möppunni voru
sex gígabæti af skrám. Alls voru
skrárnar 18.137 í 2.271 möppu.
Í pakkanum mátti til að mynda
finna netföng og símanúmer
margra vina blaðamanns, auglýs-
ingar sem smellt hefur verið á, öll
ummæli sem blaðamaður hefur
skrifað á Facebook og öll „læk“.
Þá gat blaðamaður einnig séð
allar vinabeiðnir, eydda vini, alla
viðburði sem blaðamaður hefur
fengið boð á og svör við þeim
boðum, allar færslur, leitarsögu,
innskráningarsögu, myndir og
myndbönd og skráðar staðsetn-
ingar blaðamanns í hnitum.
Finna mátti, í auglýsingamöpp-
unni, lista yfir „auglýsendur sem
hafa hlaðið upp tengiliðalista
með þínum upplýsingum“. Á
þeim lista mátti finna erlend
tæknifyrirtæki á borð við Airbnb
og Massdrop, tölvuleikjafram-
leiðendur, Donald Trump Banda-
ríkjaforseta, Arion banka og Aur.
Mappan merkt „messages“ var
þó langstærsti hluti gagnapakk-
ans. Í henni voru 16.929 skrár í
2.236 möppum. Alls 5,76 gíga-
bæt. Öll samskipti blaðamanns
við aðra Facebook-notendur
mátti finna í möppunni, svo lengi
sem þeim hafði ekki verið eytt
áður.
Yfir
1,2 milljarðar

nota Faceboo
k
Messenger í h
verjum
mánuði.
Um
35 milljónir
nýrra stöðu-
uppfærslna e
ru
færðar inn á
hverjum degi
.
22% jarðarbúa nota Facebook.
Meðal-notandinn á 155 vini á Facebook.
Facebook býður upp á 101 tungumál.
39%
eru s
kráð
í
hjón
aban
d.
39% eru skráð einhleyp.
✿ Tengsl á Facebook hjá meðalnotanda
28%
83%
39%
36%
58%
Notendur sem treysta Facebook-vinum sínum
Foreldrar með ungling á aldrinum 13-17 ára og eru vinir þeirra á Facebook
Notendur sem eiga vin á Facebook og hafa ekki hann hitt í eigin persónu
Notendur sem eru vinir nágranna síns á Facebook
Notendur sem eru tengdir vinnufélögum sínum í gegnum Facebook
Tilveran
Þórgnýr Einar
Albertsson
thorgnyr@frettabladid.is
2 5 . o k T ó b e r 2 0 1 8 F I M M T U D A G U r10 F r é T T I r ∙ F r é T T A b L A ð I ð
2
5
-1
0
-2
0
1
8

0
4
:3
7
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
2
B
-0
8
C
0
2
1
2
B
-0
7
8
4
2
1
2
B
-0
6
4
8
2
1
2
B
-0
5
0
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
6
4
s
_
2
4
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K