Fréttablaðið - 20.12.2018, Blaðsíða 12

Lífeyrissjóðir munu líklega kaupa
hlut í Íslandsbanka og Landsbank-
anum ef hlutabréf í þeim verða skráð
á markað en þeir horfa ekki til þess
að eignast stærri en fimm prósenta
hlut. Þetta segir Haukur Hafsteins-
son, framkvæmdastjóri Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins, í samtali við
Bloomberg.
„Það væri ekki gott fyrir lífeyris-
sjóð að eiga of stóran hlut í banka,“
segir hann. „Við verðum taka með
í reikninginn að við keppum við
bankana og erum stórir viðskipta-
vinir þeirra, auk þess sem við erum
eigendur í mörgum fyrirtækjum sem
eru einnig viðskiptavinir bankanna.“
Starfshópur fjármála- og efnahags-
ráðherra sem vann hvítbók um fram-
tíðarsýn fyrir fjármálakerfið taldi
æskilegt að stjórnvöld seldu Íslands-
banka í heild eða að hluta til erlends
banka. Samhliða væri ástæða til þess
að hefja undirbúning að skráningu
og sölu á hluta af eignarhlut ríkisins
í Landsbankanum.
Haukur segir að íslenskir fjárfestar
séu ekki sannfærðir um að margir
áhugasamir kaupendur finnist að
eignarhlutum ríkisins í Íslandsbanka
og Landsbankanum. „Evrópskir
bankar hafa ekki beinlínis staðið í
röð til þess að kaupa íslenska banka
og ég sé það ekki breytast í náinni
framtíð,“ nefnir Haukur.
Fram kom í áðurnefndri hvítbók
að dreift eignarhald ólíkra áhrifafjár-
festa, meðal annars erlends banka, í
bland við þátttöku almennings væri
ákjósanlegasta fyrirkomulag eignar-
halds á bönkunum til framtíðar. Var
auk þess bent á að ríkissjóður væri,
sem eigandi Íslandsbanka og Lands-
bankans, með um 300 milljarða
króna bundna í eignarhlutum í
bankakerfinu. – kij
Eignast ekki
stærri en fimm
prósenta hlut
Verð á Brent-hráolíu hefur undanfarna daga farið undir 60 dali á tunnu og hefur fallið um 35 prósent frá því í október
síðastliðnum. Greinendur segja
lækkun olíuverðs góð tíðindi fyrir
íslenskt atvinnulíf.
„Olíunotkun Íslendinga hefur
vaxið töluvert frá árinu 2011. Við
notum mikla olíu, aðallega vegna
umfangsmikilla millilandaflutn-
inga, og því skiptir lægra olíuverð
okkur miklu máli,“ segir Brynjólfur
Stefánsson, sérfræðingur í hrávörum
hjá Íslandssjóðum.
Elvar Ingi Möller, sérfræðingur í
greiningardeild Arion banka, segir
lækkanirnar „kærkomnar“ fyrir
íslensku flugfélögin þar sem elds-
neytiskostnaður sé ýmist stærsti eða
næststærsti einstaki kostnaðarliður
flugfélaganna. „Þó að olíuverð hafi
lækkað umtalsvert frá hæsta gildi
þessa árs hefur það að okkar mati
ekki aflétt þrýstingi til hækkunar á
flugfargjöldum horft fram á veginn,“
segir hann.
Eftir að hafa náð lágmarki í 27
dölum í byrjun árs 2016 hækkaði
heimsmarkaðsverð á olíu nokkuð
stöðugt og fór í 86 dali í október á
þessu ári. Síðan þá hefur olía hrunið
í verði en sem dæmi nemur lækk-
unin um sex prósentum á síðustu
sjö dögum. Á þriðjudag fór verð á
Brent-hráolíu niður í 56 dali á tunnu
og hefur það ekki verið lægra í um
fimmtán mánuði.
Offramboð af olíu, einkum vegna
aukinnar framleiðslu í Banda-
ríkjunum, sem og horfur á minni
eftirspurn og hægari vexti í heims-
búskapnum skýra verðfallið að
stórum hluta, að mati greinenda
sem Financial Times ræddi við.
Aðildarríki OPEC, samtaka olíu-
framleiðsluríkja, samþykktu fyrr
í mánuðinum að draga úr fram-
leiðslu sem nemur um 1,2 milljón-
um tunna á dag í því augnamiði að
stöðva frekari lækkun á olíuverði. Sú
skuldbinding hefur enn sem komið
er ekki skilað tilætluðum árangri.
Bætt birgðastaða
Brynjólfur bendir á að birgðastaða
á olíu, sér í lagi á meðal ríkja Efna-
hags- og framfarastofnunarinnar,
OECD, hafi batnað umtalsvert
undanfarið. Af þeim sökum hafi
skapast þrýstingur á olíuverð.
Auknar áhyggjur af minni hagvexti í
heimshagkerfinu hafi einnig átt þátt
í lækkandi olíuverði.
„Eftirspurnin fylgir að mestu
heimshagvexti og má því segja að
versnandi horfur á mörkuðum
skýri lækkanirnar að stóru leyti,“
segir hann.
Brynjólfur nefnir einnig að deilur
Verð á olíu hrunið frá í október
Sérfræðingur segir að batnandi birgðastaða á olíu hafi skapað þrýsting á olíuverð. Heimsmarkaðsverð á
olíu hefur fallið um 35 prósent frá því í byrjun október. Tíðindin eru jákvæð fyrir íslenskt efnahagslíf.
Markmið Valitors er að fjölga
stórum viðskiptavinum korta-
fyrirtækisins í Evrópu um meira en
þrjátíu prósent á næsta ári. Þetta
segir Halldór Bjarkar Lúðvígsson,
framkvæmdastjóri Valitors Omni-
Channel Solutions, í samtali við
danska viðskiptablaðið Dansk
Handelsblad.
Starfsmönnum Valitors á skrif-
stofu félagsins í Kaupmannahöfn
verður fjölgað nokkuð, að sögn
Halldórs Bjarkars, en nú starfa þar
um eitt hundrað manns.
Eins og fram hefur komið áformar
Valitor að sameina þrjú dótturfélög
sín í Danmörku og Bretlandi undir
nafni Valitors um næstu áramót. Eitt
félaganna er greiðslumiðlunarfyrir-
tækið AltaPay sem Valitor keypti í
lok árs 2014. Hin tvö eru Chip & Pin
og IPS í Bretlandi.
AltaPay velti um 38,6 milljónum
danskra króna, jafnvirði 714 millj-
óna íslenskra króna, í fyrra, að því
er segir í frétt Dansk Handelsblad,
og jókst veltan um 34 prósent á milli
ára.
Í fréttinni kemur jafnframt fram
að stjórnendur Valitors hafi í hyggju
að leggja aukna áherslu á að veita
evrópskum smásölum svonefndar
„Omnichannel“ greiðslulausnir.
Mun skrifstofa kortafyrirtækisins
í Kaupmannahöfn leika stórt hlut-
verk í þeirri vinnu.
Velta samstæðu Valitors var um
20 milljarðar króna í fyrra og þar af
var 70 prósent veltunnar erlendur.
Bandaríski fjárfestingarbankinn
Citi verður sem kunnugt er ráð-
gjafi Arion banka við sölu á Valitor,
dótturfélagi bankans, en áformað er
að selja félagið, að hluta eða í heild, í
opnu söluferli á næsta ári. – kij
Valitor stefnir að frekari vexti í Evrópu
Eftir lágmark í 27 dölum í byrjun 2016 hækkaði heimsmarkaðsverð á olíu nokkuð stöðugt og fór í 86 dali nú í október.
Síðan þá hefur verðið hrunið. Sem dæmi nemur lækkunin um sex prósentum á síðustu sjö dögum. NordicphotoS/GEtty
haukur hafsteinsson, framkvæmda-
stjóri Lífeyrissjóðs starfsmanna
ríkisins. FréttaBLaðið/VaLLi
31%
stjórnenda telur aðstæður í
atvinnulífinu góðar.
Viðar Þorkelsson, forstjóri Valitors. FréttaBLaðið/StEFáN
Olíuverðslækkanir
síðustu vikna eru
þó óhjákvæmilega kær-
komnar fyrir íslensku
flugfélögin þar sem elds-
neytiskostnaður er ýmist
næststærsti eða stærsti
einstaki kostnaðarliður
þeirra.
Elvar Ingi Möller,
sérfræðingur í
greiningardeild
Arion banka
Fjárfestar hafa
áhyggjur af við-
skiptastríðinu á milli Kína
og Bandaríkjanna og óttast
einnig að hagvöxtur, og þar
með eftirspurn eftir olíu,
verði minni á næsta ári.
Brynjólfur Stefáns-
son, sérfræðingur
í hrávörum hjá
Íslandssjóðum
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Bandaríkjastjórnar og stjórnvalda í
Íran hafi haft töluverð áhrif á þróun
olíuverðs síðustu vikur. „Til stóð af
hálfu Bandaríkjamanna að setja
nokkuð stífar viðskiptaþvinganir á
Íran en þegar á hólminn var komið
gáfu bandarísk stjórnvöld víðtækari
tilslakanir til helstu viðskiptalanda
Írans en búist hafði verið við.
Mörg ríki höfðu búið sig undir
viðskiptaþvinganirnar og bætt
birgðastöðuna. Aðgerðir Banda-
ríkjastjórnar urðu hins vegar að
lokum mun vægari en haldið var
í fyrstu með þeim afleiðingum
að olíuverð tók að lækka nokkuð
skarpt,“ segir Brynjólfur.
Viðskiptastríð Kína og Banda-
ríkjanna hefur jafnframt átt þátt í
lækkun olíuverðs, að sögn Brynjólfs.
„Hrávörumarkaðir hafa að mörgu
leyti verið sneggri en hlutabréfa-
markaðir að bregðast við versnandi
horfum í heimshagkerfinu,“ útskýr-
ir Brynjólfur og bætir við:
„Fjárfestar hafa áhyggjur af við-
skiptastríðinu á milli Kína og
Bandaríkjanna og óttast einnig að
hagvöxtur, og þar með eftirspurn
eftir olíu, verði minni á næsta ári.“
Brynjólfur bendir einnig á að
nokkur framleiðsluaukning hafi
átt sér stað í Bandaríkjunum. Hún
útskýri að hluta af hverju framboðið
á heimsmarkaði sé ekki eins lítið og
áður var áætlað.
„Olíuframleiðendur í Bandaríkj-
unum hafa aðeins gefið í, ef svo má
segja. Það kemur eilítið á óvart hve
mikið Bandaríkjamenn framleiða
því kostnaður þeirra er töluvert
hærri en margra annarra á markað-
inum,“ segir Brynjólfur.
Umtalsverð jákvæð áhrif
Olíuverðslækkanir síðustu vikna
koma mörgum íslenskum fyrirtækj-
um vel en stöðugar hækkanir fyrr á
árinu bitnuðu hart á rekstri meðal
annars flugfélaganna Icelandair og
WOW air. Elvar Ingi bendir á að fyrir
hverja tíu prósenta lækkun á verði
á þotueldsneyti hafi það á bilinu
tólf til sextán milljóna dala jákvæð
áhrif á afkomu félaganna tveggja á
ársgrundvelli.
Þó svo að olíuverð hafi lækkað
umtalsvert hefur það að mati Elvars
Inga ekki aflétt þrýstingi til hækk-
unar á flugfargjöldum, sé horft
fram á veginn. „Sem dæmi voru
flugfargjöld til útlanda samkvæmt
mælingum Hagstofunnar hátt í 40
prósent ódýrari nú en í byrjun árs
2015 þegar olíuverð var á svipuðum
slóðum og það er núna.
Lækkun síðustu vikna hefur því
í besta falli létt þrýstingnum, en
hvort og hve mikið flugfargjöld
munu hækka mun samkeppnin á
Atlantshafsmarkaðnum áfram ráða
miklu til um,“ segir Elvar Ingi.
Fram hefur komið að gert sé ráð
fyrir því að Icelandair og WOW air
greiði nærri 500 milljónir dala, sem
jafngildir ríflega 60 milljörðum
króna, fyrir þotueldsneyti í ár. Er
það nálægt fjórðungi af saman-
lögðum rekstrartekjum félaganna. Í
drögum að fjárfestakynningu WOW
air frá því síðasta sumar var upplýst
um að eins prósents hækkun á verði
á þotueldsneyti hefði neikvæð áhrif
á afkomu félagsins að fjárhæð 1,6
milljónir dala.
Ólíkt helstu keppinautum sínum
í Evrópu, þar á meðal Icelandair, ver
WOW air ekki eldsneytiskaup sín
fyrir sveiflum í olíuverði.
marKaðurinn
2 0 . d e s e m b e r 2 0 1 8 F I m m T U d A G U r12 F r é T T I r ∙ F r é T T A b L A ð I ð
2
0
-1
2
-2
0
1
8

0
4
:4
2
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
D
E
-0
D
6
4
2
1
D
E
-0
C
2
8
2
1
D
E
-0
A
E
C
2
1
D
E
-0
9
B
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
6
4
s
_
1
9
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K