Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.09.2018, Síða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9.9. 2018
Tvær af skærustu íþrótta-
stjörnum Bandaríkjanna, tenn-
isleikarinn Serena Williams og
körfuboltamaðurinn LeBron
James, hafa bæði lýst yfir
stuðningi við Kaepernick og
Nike en þau eru bæði á mála
hjá fyrirtækinu. „Hann hefur
gert mikið fyrir samfélag
Bandaríkjamanna af afrískum
uppruna og hefur mátt gjalda
fyrir það,“ segir Williams.
„Það gæti reynst þessu stóra
fyrirtæki þungt að styðja
hann en það er hvergi
bangið. Ég er sérstaklega
stolt af því að vera hluti af
Nike-fjölskyldunni.“
James kvaðst í vikunni
standa með Nike, „allan
daginn, alla daga“.
Það er ekki á hverjum degi semforseti Bandaríkjanna hefursterka skoðun á auglýsinga-
herferð íþróttavöruframleiðanda en
það gerðist, svo eftir var tekið í vik-
unni. Donald Trump fann Nike allt
til foráttu eftir að fyrirtækið ákvað
að nota ruðningskappann umdeilda
Colin Kaepernick sem andlit nýjustu
Just Do It-herferðar sinnar. „Nike
hefur fengið að finna til tevatnsins,
reiði og sniðganga. Ætli þeir hafi átt
von á því?“ tísti forsetinn og vísaði til
óánægju viðskiptavina með valið á
Kaepernick en myndir hafa birst á
samfélagsmiðlum og í fjölmiðlum af
fólki að brenna Nike-vörunar sínar.
Fréttir eru uppfullar af viðtölum við
fólk sem ætlar að rjúfa tryggð við
Nike og snúa sér að öðru merki – en
einnig þveröfugt. Sumir taka nú
strauið í átt að Nike. Hvort það jafn-
ast út á endanum eða verður Nike í
hag eða óhag mun sjálfsagt ekki
liggja fyrir fyrr en fyrirtækið birtir
næsta ársreikning sinn.
Óhætt er að segja að Nike hafi
tekið mikla áhættu en viðbrögðin úr
Hvíta húsinu voru fyrirsjáanleg.
Sjaldgæft er að fyrirtæki beiti sér
með svona afgerandi hætti í við-
kvæmri og hápólitískri deilu. Trump
hefur átt í stríði við leikmenn í NFL-
deildinni eftir að þeir byrjuðu að
krjúpa á kné undir bandaríska þjóð-
söngnum á leikjum til að mótmæla
lögregluofbeldi og almennri mis-
munun sem þeir segja svarta þegna
sæta vestra. Téður Kaepernick var
brautryðjandi í þeim gjörningi og
hefur verið milli tannanna á fólki all-
ar götur síðan. Svo umdeildur er
hann að ekkert félag hefur treyst
sér til að ráða hann til starfa eftir að
hann yfirgaf San Francisco 49ers í
mars á síðasta ár og hefur Kaepern-
ick raunar höfðað mál á hendur lið-
unum í NFL fyrir að sammælast um
að sniðganga sig.
Í þessu ljósi er slagorð Nike í her-
ferðinni viðeigandi: „Trúðu á eitt-
hvað. Jafnvel þótt það þýði að þú
þurfir að fórna öllu.“
Líkt við Ali og Parks
Hjá Nike eru menn vissir í sinni sök.
„Það er okkar trú að Colin sé einn
áhrifamesti íþróttamaður sinnar
kynslóðar en hann hefur notað
kraftinn sem býr í íþróttunum til að
stuðla að framförum í þessum
heimi,“ segir Gino Fisanotti, vara-
forseti markaðsmála hjá Nike í
Norður-Ameríku, í samtali við sjón-
varpsstöðina ESPN.
Fleiri hafa tekið í sama streng.
Osi Umenyiora, sem varð tvöfaldur
NFL-meistari á löngum ferli í deild-
inni, nefndi Kaepernick í sömu
andrá og hnefaleikakappann Mu-
hammed Ali og sjálfa „móður frels-
ishreyfingarinnar“ Rosu Parks í við-
tali við breska ríkisútvarpið, BBC, í
vikunni. „Ég held að þeir sem eru
þessu andvígir í dag eigi eftir að iðr-
ast þess í framtíðinni. Þegar fram
líða stundir verður litið á Colin
Kaepernick sem mjög sérstakan
íþróttamann; mann sem stóð með
sannfæringu sinni. Þess vegna á
Nike á endanum eftir að hafa hag af
þessu. Við berum virðingu fyrir
embætti forseta Bandaríkjanna en
ég veit ekki alveg á hvaða vegferð
hann er,“ sagði Umenyiora.
Í yfirlýsingu frá NFL-deildinni
kemur fram að hún virði hlutverk og
skyldur allra sem eiga að henni aðild
til að reyna að stuðla að þörf-
um og jákvæðum breyt-
ingum á samfélaginu.
Blaðamaðurinn
Khaled A. Beydoun
gefur ekki mikið fyrir
þá afstöðu í frétta-
skýringu í
breska
blaðinu The
Guardian og
undirstrikar að
val Nike sé engin tilviljun. „Nike ber
kennsl á sigurvegara þegar það sér
hann. Sigurvegara sem mun ekki
bara skila sínu þegar kemur að sölu
á skóm og fatnaði, heldur er líka
holdgervingur íþróttagreinar á
krossgötum. Með þessari nýju aug-
lýsingu, er Kaepernick meira en
bara andlit Nike. Hann er áfram
andlit deildarinnar sem setti hann á
svartan lista. Hann minnir okkur
líka með afgerandi hætti á það
hversu hörð og ósanngjörn stefna
NFL gagnvart leikmönnum er, eink-
um og sér í lagi þeim svörtu, þegar
þeir nota aðstöðu sína til að mót-
mæla því alltumlykjandi óréttlæti
sem þrúgar samfélag þeldökkra.“
Auðvitað má alltaf velta fyrir sér
hvort komi á undan markaðs-
hagsmunir eða þjóðfélagsvitund,
þegar fyrirtæki leggur á brattann
með þessum hætti. „Það er alltaf
markaðsvinkill,“ segir dr. Robin Ca-
rey, markaðssérfræðingur við há-
skólann í Lancashire. „En það þýðir
ekki að fyrirtækið geti ekki vakið
fólk til vitundar í leiðinni.“
Kné fylgir
kviði
Menn keppast nú við að hæla íþróttavörufram-
leiðandanum Nike á hvert reipi eða níða af hon-
um skóinn fyrir að gera ruðningskappann
Colin Kaepernick að andliti nýjustu auglýsinga-
herferðar sinnar. Föðurlandssvik eða framsýni?
Serena
Williams
Stolt af
Nike
AFP
Auglýsingamyndin umdeilda af Colin Kaepernick á þaki Nike-verslunarinnar í San Francisco. Leikmaðurinn var síðast á
mála hjá ruðningsliði borgarinnar, 49ers, en hefur verið án liðs í meira en ár vegna umdeildra mótmæla sinna.
’
Hvað NFL viðvíkur, á ég erfitt með að horfa,
og þannig verður það áfram, þangað til þeir
standa frammi fyrir FLAGGINU!
Donald Trump Bandaríkjaforseti.
ERLENT
ORRI PÁLL ORMARSSON
orri@mbl.is
MEXÍKÓ
VERACRUZ
Talið er að
höfuðkúpur að
minnsta kosti
166 manna, sem
fundust í fjölda-
gröf í héraðinu
á dögunum, hafi
legið þar í tvö
ár hið minnsta.
Rannsókn málsins er á frumstigi en
þekkt er að eiturlyfjabarónar nota
svæðið til að losa sig við fórnarlömb sín.
Á síðasta ári fundust 250 höfuðkúpur í
annarri fjöldagröf á svipuðum slóðum.
BRETLAND
LUNDÚNIR Leikkonan Kate Winslet hvetur konur sem ým-
ist eru ólæsar eða eiga erfi tt með lestur að hætta að skammast
sín og leita sér aðstoðar en hermt er að tíunda hver kona í
Bretlandi geti ekki lesið sér til gagns. Winslet segir það grund-
vallarmannréttindi að kunna að lesa og konur megi ekki láta
ástand sem leitt getur til einangrunar og ótta stjórna lífi sínu.
NIUE
ALOFI
Trevor
nokkur er
skyndilega
orðinn
frægasti
íbúi eyríkisins í Suður-Kyrrahafi
sem væri svo sem ekki í frásögur
færandi nema fyrir þær sakir
að hann er önd. Trevor er eina
öndin á Niue og enginn veit
hvernig hann hafnaði þar í fásinn-
inu. Eyjaskeggjar hafa þó glaðst
yfi r komu hans og keppast við að
færa honum mat og ferðamenn
mega til með að ljósmynda sig
með kappanum sem lætur sér
vel líka.
SUÐUR-AFRÍKA
BLYDE Bandarísk kona og
ungur sonur hennar eru í lífs-
hættu eftir að gíraffi réðst á þau
í vikunni rétt við heimili þeirra.
Drengurinn, sem er þriggja ára,
slasaðist mikið á höfði og þurfti
að fara í aðgerð. Eiginmaður
konunnar, breskur vísindamaður,
kom að þar sem gíraffi nn var
að traðka á mæðginunum og
náði að stökkva honum á fl ótta.
Talið er að
styggð hafi
komið að
gíraffanum,
sem er
kvenkyns,
þar sem
hann hafi
óttast um
ungt af-
kvæmi sitt.