Fréttablaðið - 06.03.2019, Qupperneq 16

Fjárfestingar norska olíusjóðs-ins, sem er stærsti fjárfesting-arsjóður í ríkiseigu í heimin-
um, í íslenskum ríkisskuldabréfum
og skulda- og hlutabréfum íslenskra
félaga námu samanlagt liðlega 13,7
milljörðum króna í lok síðasta árs.
Þetta má lesa út úr yfirliti yfir allar
fjárfestingar olíusjóðsins sem birt
var samhliða útgáfu ársskýrslu
sjóðsins í síðustu viku.
Heildarfjárfesting olíusjóðsins
hér á landi tæplega tvöfaldaðist á
síðasta ári en hún nam rúmum 7,0
milljörðum króna í lok árs 2017.
Sjóðurinn, sem átti í lok síðasta
árs eignir upp á samanlagt 8.250
milljarða norskra króna, tæplega
115 þúsund milljarða íslenskra
króna, keypti í fyrra skuldabréf í
Landsvirkjun sem metin voru á 479
milljónir norskra króna, jafnvirði
um 6,7 milljarða íslenskra króna,
í bókum hans í lok ársins. Eru
skuldabréfin næststærsta einstaka
eign sjóðsins á Íslandi.
Auk umræddra skuldabréfa í
Landsvirkjun heldur norski olíu-
sjóðurinn á 0,13 prósenta hlut í
Arion banka sem var metinn á 175
milljónir íslenskra króna í lok síð-
asta árs en eins og fram hefur komið
í Markaðinum tók sjóðurinn þátt í
hlutafjárútboði bankans síðasta
sumar.
Olíusjóðurinn á jafnframt íslensk
ríkisskuldabréf að virði um 6,9
milljarða króna sem og kröfur upp
á ríflega 7 milljónir króna á hendur
Kaupþingi, eignarhaldsfélagi sem
var stofnað á grunni slitabús Kaup-
þings banka eftir nauðasamninga,
en sjóðurinn hefur á undanförnum
árum fengið kröfur sínar gagnvart
Kaupþingi og LBI, sem heldur utan
um eignir gamla Landsbankans,
greiddar að nær öllu leyti.
Þannig námu samanlagðar kröfur
sjóðsins á hendur Kaupþingi, LBI
og Glitni HoldCo 139 milljónum
norskra króna, jafnvirði 1,9 millj-
arða íslenskra króna, í lok árs 2015.
Olíusjóðurinn átti fyrir efnahags-
hrunið haustið 2008 skuldabréf upp
á samanlagt meira en þrjá milljarða
norskra króna í íslensku viðskipta-
bönkunum þremur, Glitni, Kaup-
þingi og Landsbankanum. Á þeim
tíma, í lok árs 2007, var heildarfjár-
festing sjóðsins hér á landi tæpir 4,0
milljarðar norskra króna.
Eiga nær sjö milljarða króna í
íslenskum ríkisskuldabréfum
Eign sjóðsins í íslenskum ríkis-
skuldabréfum, sem nam 497 millj-
ónum norskra króna eða 6,9 millj-
örðum íslenskra króna í lok síðasta
árs, hefur lítið breyst á undan-
förnum fimm árum. Sjóðurinn átti
íslensk ríkisskuldabréf fyrir hátt í
tíu milljarða íslenskra króna í lok
síðasta áratugar en seldi öll bréfin
árið 2010 og keypti aftur, þá fyrir
um sjö milljarða króna, árið 2014,
samkvæmt yfirliti yfir fjárfestingar
sjóðsins sem birt er á vef hans.
Vöxtur olíusjóðsins, sem er til
húsa á sama stað og Seðlabanki
Noregs í miðborg Óslóar, hefur
verið ævintýralegur frá stofnun
hans árið 1990 og áætlar Financial
Times að hlutabréfaeign sjóðsins
samsvari því að hann eigi að meðal-
tali um 2,4 prósenta hlut í hverju
einasta skráða fyrirtæki í Evrópu.
Fjárfesting sjóðsins í hlutabréfum
Arion banka síðasta sumar er fyrsta
fjárfesting hans í íslenskum hluta-
bréfum. Sjóðurinn hélt á 0,13 pró-
senta hlut í bankanum í lok árs
2018 og er markaðsvirði hlutarins
tæplega 200 milljónir króna miðað
við núverandi gengi hlutabréfa
bankans.
Vildu ekki Benedikt í stjórn
Fram kemur á vef olíusjóðsins að
sjóðurinn hafi á hluthafafundi
Arion banka þann 5. september
í fyrra greitt atkvæði gegn því að
Benedikt Gíslason, ráðgjafi hjá
Kaupþingi, móðurfélagi Kaupskila
sem er stærsti hluthafi bankans
með tæplega þriðjungshlut, yrði
kjörinn í stjórn bankans en Bene-
dikt, sem var einn í framboði, hlaut
stuðning mikils meirihluta hlut-
hafa.
Þá kaus sjóðurinn auk þess gegn
því að þeir Christopher Guth, sjóðs-
stjóri bandaríska vogunarsjóðsins
Attestor Capial, sem á ríf lega sjö
prósenta hlut í Arion banka, og
Keith Magliana, sjóðsstjóri vog-
unarsjóðsins Taconic Capital, sem
fer með um tíu prósenta hlut í bank-
anum, yrðu kjörnir í tilnefningar-
nefnd bankans en líkt og í tilfelli
Benedikts var meirihluti hluthafa
á öðru máli og kaus þá í nefndina.
Tvöfaldaði fjárfestinguna á Íslandi
Norski olíusjóðurinn keypti skuldabréf Landsvirkjunar fyrir um 6,7 milljarða króna á síðasta ári. Heildarfjárfesting sjóðsins á Ís-
landi nam 13,7 milljörðum í lok síðasta árs borið saman við 7 milljarða í lok 2017. Sjóðurinn kaus gegn meirihluta hluthafa Arion.
13,7
milljarðar króna var
heildarfjárfesting norska
olíusjóðsins hér á landi í lok
síðasta árs.
Kristinn Ingi
Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Norski olíusjóðurinn jók verulega fjárfestingar sínar hér á landi í fyrra, meðal annars með milljarðakaupum á
skuldabréfum Landsvirkjunar og þátttöku í hlutafjárútboði Arion banka í júnímánuði. NORDICPHOTOS/GETTY
Ávöxtun norska olíusjóðsins í fyrra sú lakasta í áratug
Ávöxtun norska olíusjóðsins í
fyrra var sú lakasta frá því í al-
þjóðlegu fjármálakreppunni fyrir
meira en tíu árum en sjóðurinn
skilaði neikvæðri ávöxtun upp á
6,1 prósent. Þar af var ávöxtun af
hlutabréfaeign sjóðsins neikvæð
um 9,5 prósent á árinu.
Til samanburðar skilaði sjóðurinn
jákvæðri ávöxtun upp á 13,7 pró-
sent árið 2017.
Stjórnendur sjóðsins hafa sætt
nokkurri gagnrýni í norskum fjöl-
miðlum fyrir að hafa aukið
hlutabréfaeign sjóðsins á
undanförnum mánuðum
– úr 60 prósentum af
heildareignum í 70 pró-
sent – þrátt fyrir mikinn
óróleika á alþjóðlegum
hlutabréfamörkuðum.
Spurður hvort
sjóðurinn
hafi keypt
hlutabréf á
röngum
tíma svaraði framkvæmda-
stjórinn Yngve Slyngstad því
til að sjóðsstjórar sjóðsins
reyndu ekki að spá um
þróun á mörkuðum. Þeir
hvikuðu ekki frá fjárfest-
ingastefnu sjóðsins.
„Við munum aðeins vita
svarið við þessari
spurningu
eftir einhver
ár,“ sagði
Slyngstad.
Hlutabréf í Arion banka 175
Kröfur á Kaupþing 7
Ríkisskuldabréf 6.905
Skuldabréf Landsvirkjunar 6.655
✿ Fjárfesting norska
olíusjóðsins á Íslandi*
*í milljónum króna
Það er engin tilviljun að verð Arion
banka sé um 60 prósent af verði
norrænna banka. Bankinn þarf
nauðsynlega að sýna að hann sé
norrænn banki þar sem ráðdeild er
í forgrunni. Þetta er mat greinenda
ráðgjafarfyrirtækisins Capacent
sem gáfu fyrr í vikunni út nýja verð-
matsskýrslu um Arion banka.
Sérfræðingar Capacent hafa
lækkað verðmat sitt á bankanum
um 4,5 prósent frá því í nóvember
í fyrra og meta nú gengi hlutabréfa
hans á 85 krónur á hlut. Til saman-
burðar stóð gengið í 73,8 krónum á
hlut eftir lokun markaða í gær.
Í verðmatinu, sem Markaðurinn
hefur undir höndum, er bent á að
launakostnaður bankans megi ekki
vera mikið hærri en þjónustutekjur
ef bankinn eigi að vera samkeppnis-
hæfur og geta boðið samkeppnis-
hæf vaxtakjör. Mikill munur á milli
launatekna og þjónustutekna Arion
banka dragi úr arðsemi og verðmæti
bankans.
Fram kemur í verðmatinu að laun
og launatengd gjöld hafi aukist
um 7,3 prósent á hvert stöðugildi
í móðurfélagi Arion banka í fyrra
á meðan þjónustutekjur á hvert
stöðugildi hafi aðeins aukist um
2,5 prósent.
Voru laun og launatengd gjöld
bankans 20 prósentum hærri en
þjónustutekjur í fyrra en 15 pró-
sentum hærri árið 2017, að sögn
greinenda Capacent.
„Arion banki þarf að sýna meiri
ráðdeild og sýna að bankinn sé nor-
rænn banki þar sem ráðdeild er í for-
grunni,“ segir í verðmatinu.
Þá er bent á að vaxtatekjur bank-
ans hafi verið undir væntingum
Capacent og þegar kafað sé ofan í
uppgjör hans komi í ljós að afkoma
fyrirtækjasviðs hafi lengi verið
ófullnægjandi eða allt frá árinu
2014. Ljóst sé að áhætta hafi verið
vanmetin og álag á fyrirtækjalán
fulllágt. Greinendurnir benda einn-
ig á að blikur séu á lofti í f lugrekstri
og samkvæmt framkvæmdastjórum
bankans sé bókfærð útlánaáhætta
hans vegna slíks rekstrar um fjórir
milljarðar króna.
Að mati greinenda Capacent eru
hins vegar merki um að grunnrekst-
ur Arion banka hafi verið að styrkj-
ast. Það vegi á móti minni vaxta-
mun. Raunar hafi grunnreksturinn
verið mjög svipaður árið 2018 og
árið 2017 þó svo að hagnaðartölur
bankans beri það ekki með sér. – kij
Segja Arion banka verða að sýna meiri ráðdeild
Afkoma Arion banka var undir væntingum í fyrra. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Tekjur Bláa lónsins, eins stærsta
ferðaþjónustufyrirtækis landsins,
námu um 15,5 milljörðum króna
frá 6. febrúar til 31. desember í fyrra,
að því er fram kemur í nýbirtri árs-
skýrslu kanadíska orkufyrirtækis-
ins Innergex Renewable Energy. Til
samanburðar voru tekjurnar um
13,9 milljarðar króna allt árið 2017.
Innergex eignaðist sem kunnugt
er 54 prósenta hlut í HS Orku, sem á
30 prósenta hlut í Bláa lóninu, þegar
yfirtaka orkufyrirtækisins á Alterra
Power gekk í gegn þann 6. febrúar í
fyrra. Upplýst er í ársskýrslu kanad-
íska fyrirtækisins að Bláa lónið hafi
hagnast um ríf lega 2,6 milljarða
króna á umræddu tímabili, frá 6.
febrúar til 31. desember í fyrra, en
heildar afkoma ferðaþjónustufyrir-
tækisins var á sama tíma jákvæð um
tæplega 800 milljónir króna. Þess má
geta að hagnaður Bláa lónsins var
um 4,2 milljarðar króna árið 2017.
Aðlöguð EBITDA félagsins –
afkoma fyrir afskriftir, fjármagns-
liði og skatta – var jákvæð um tæpa
5 milljarða króna á umræddum 329
dögum en á síðustu þremur mán-
uðum ársins var hún jákvæð um 1,2
milljarða króna. Þá voru rekstrar-
gjöld Bláa lónsins um 10,6 milljarðar
króna á tímabilinu, að því er fram
kemur í ársskýrslu Innergex.
Á fundi með fjárfestum í tilefni af
ársuppgjöri Innergex í liðinni viku
sögðust stjórnendur félagsins vera
ánægðir með hve vel söluferlið á 54
prósenta hlut þess í HS Orku gengi.
Áhugi fjárfesta væri greinilega „mjög
mikill“.
Innergex bauð hlutinn til sölu
síðasta haust, eins og greint var frá
í Markaðinum, en gróflega áætlað
gæti virði hlutarins verið í kringum
þrjátíu milljarðar króna.
Forsvarsmenn kanadíska félagsins
kváðust sáttir við þær viðræður sem
nú væru í gangi og vonuðust til þess
að geta sagt frekari fregnir af sölunni
á næstunni, jafnvel á næstu vikum.
Heildarafkoma HS Orku var nei-
kvæð um 3,1 milljarð króna frá
6.  febrúar til 31. desember í fyrra,
eins og fram kemur í ársskýrslu Inn-
ergex, en aðlöguð EBITDA íslenska
orkufyrirtækisins var jákvæð á sama
tímabili um 2,5 milljarða króna. – kij
Tekjur Bláa lónsins 15,5 milljarðar
2,6
milljarðar króna var nettó-
hagnaður Bláa lónsins frá
6. febrúar til 31. desember
í fyrra.
6 . M A R S 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R4 MARKAÐURINN
0
6
-0
3
-2
0
1
9

0
4
:2
9
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
7
D
-B
F
E
4
2
2
7
D
-B
E
A
8
2
2
7
D
-B
D
6
C
2
2
7
D
-B
C
3
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
0
s
_
5
_
3
_
2
0
1
9
C
M
Y
K