Morgunblaðið - 07.12.2018, Qupperneq 49

MENNING 49
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 2018
Dvergshöfða 2, 110 Reykjavík bilanaust@bilanaust.is
Sími: 535 9000 | bilanaust.is
Gæði, reynsla og gott verð
Vottaðir hágæða
VARAHLUTIR
í flestar gerðir bifreiða
Siðan 1962
Bílanaust er einnig í Hafnarfirði – Keflavík – Selfossi – Akureyri – Egilsstöðum
ICQC 2018-20
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þetta kom skemmtilega á óvart,
enda falleg viðurkenning,“ segir tón-
listar- og dagskrárgerðarmaðurinn
Pétur Grétarsson sem í gær, á Degi
íslenskrar tónlistar, hlaut Lítinn
fugl, heiðursverðlaun Samtóns, fyrir
framúrskarandi störf í þágu ís-
lenskrar tónlistar. „Ég er búinn að
vera að gera útvarps- og tónlistar-
þætti fyrir Rás 1 í rúm 30 ár, þannig
að það má skilja þessi verðlaun sem
klapp á bakið og þakkir fyrir vel
unnin störf. Það er alltaf gaman þeg-
ar einhver tekur eftir því sem maður
er að gera,“ segir Pétur sem stýrir
tveimur vikulegum tónlistarþáttum
á Rás 1, Hátalaranum á mánudögum
og Hitaveitunni á föstudögum.
Pétur nam slagverk, fyrst í einka-
tímum hjá Guðmundi Steingríms-
syni djasstrommara og síðar hjá
Reyni Sigurðssyni í Tónlistarskól-
anum í Reykjavík. Þaðan lá leið hans
til Boston og stundaði hann slag-
verksnám hjá Dean Anderson við
Berklee College of Music á árunum
1980-1984. Pétur hefur leikið með
ýmsum þekktum hljómsveitum,
þeirra á meðal Sinfóníuhljómsveit
Íslands, Kammersveit Reykjavíkur,
Íslensku hljómsveitinni, Stuðmönn-
um og Caput. Hann hefur einnig
leikið í hljómsveitum leikhúsanna og
samið tónlist fyrir þau. Pétur hefur
verið framkvæmdastjóri Jazzhátíðar
í Reykjavík og Íslensku tónlistar-
verðlaunanna. Hann kennir slag-
verksleik við Tónlistarskóla FÍH.
Fundvís á hið fágæta
Í rökstuðningi dómnefndar Sam-
tóns segir: „Verðlaunin eru veitt fyr-
ir einstaklega vandaða og innihalds-
ríka umfjöllun um íslenska tónlist í
útvarpi um langa hríð – sem er öðr-
um til eftirbreytni. Þættir hans hafa
vakið sérstaka athygli fyrir eftir-
tektarverða dýpt í umfjöllun, frum-
lega framsetningu og fundvísi á hið
fágæta. Einnig hefur hann sýnt alúð
og ræktarsemi við íslenska djass-
tónlist sem framkvæmdastjóri
Jazzhátíðar í Reykjavík.“
Spurður hvort margt hafi breyst á
þeim tíma sem hann hefur starfað
sem tónlistar- og dagskrárgerðar-
maður hérlendis svarar Pétur því
játandi. „Það hefur ekki síst breyst
hvernig við komum tónlistinni á
framfæri í útvarpinu,“ segir Pétur
og bendir á að hann sé í þáttum sín-
um um þessar mundir að fara yfir
síðustu 100 árin í tengslum við full-
veldisafmælið. „Birtingarmyndin í
fjölmiðlum er líka orðin allt önnur,“
segir Pétur og bendir á að í sögulegu
samhengi sé frekar stutt síðan farið
var að gera þvermúsíkalska þætti,
líkt og hann hefur sérhæft sig í. „Þar
sem blandað er saman alls konar
músík, klassískri, nútímalegri,
poppi, rokki og hverju sem er,“ segir
Pétur og bendir á að tónlist hafi gott
af því að heyrast í nýju samhengi.
„Við sem miðlum tónlistinni í útvarpi
erum að reyna að finna nýjar leiðir
til að gera það hversdagslega spenn-
andi og það sérkennilega hversdags-
legt.“
Að sögn Péturs sogaðist hann á
sínum tíma inn í músíkina í gegnum
djasstónlist. „Af því leiðir að djass-
tónlistin stendur mér næst. En þeg-
ar ég stjórnaði Íslensku tónlistar-
verðlaununum um nokkurra ára
skeið þurfti ég aldeilis að vera þver-
músíkalskur. Íslensk tónlist er ekki
síst fjölbreytt og skemmtileg og það
er langhlaup að finna farveg fyrir
alla þá sköpun sem verður til.“
Inntur eftir því hvaða gildi Dagur
íslenskrar tónlistar hafi segir Pétur
nauðsynlegt að minna á að á bak við
alla músík sem við heyrum séu ótal
mörg handtök. „Ég er talsmaður
þess að meiri músík heyrist í útvarp-
inu heldur en nú er og mín rök fyrir
því eru að það liggur mun meiri
vinna og hugsun á bak við tónlist
sem við spilum heldur en tveggja
manna tal. Það er músík í kringum
okkur alls staðar og alltaf og því al-
veg eðlilegt að fólki finnist sjálfsagt
að geta gripið í hana hvenær sem er
og hvernig sem er,“ segir Pétur og
tekur fram að því miður líti alltof
margir á það sem sjálfsagðan hlut að
geta hlaðið niður tónlist endur-
gjaldslaust.
„Fólk gengur inn á kaffihús og
borgar 700 krónur fyrir kaffibollann,
en svo sest það við tölvuna sína og
hleður niður lagi án þess að vera
tilbúið að borga 120 krónur fyrir
það,“ segir Pétur og tekur fram að
hann sé ekki að saka neinn um ein-
beittan brotavilja. „Öll viljum við
auðvitað gera góðan díl. Þetta er
miklu fremur hugsunarleysi.“
Mjög skemmtileg súpa
Eins og fyrr var getið hefur Pétur
verið virkur sem bæði flytjandi og
höfundur á umliðnum árum. „Þetta
hefur komið svona í bylgjum. Ég
leiddist út í tónlistarnám til þess að
læra að tromma, en stór hluti af
náminu fólst í því að búa til tónlist,“
segir Pétur og tekur fram að hann
hafi farið að semja tónlist fyrir for-
vitni. „Svo höguðu örlögin því þann-
ig að ég fékk tækifæri til að semja
heilmikið, en ég vann fyrir mér sem
höfundur í hálfan annan áratug þeg-
ar ég vann sem mest í leikhúsunum.
Það var óvænt og skemmtilegt að
finna farveg fyrir tónsköpunina, en
ég átti ekkert endilega von á því á
sínum tíma. Ég vinn sem hljóðfæra-
leikari líka og þetta verður að ein-
hverri mjög skemmtilegri súpu sem
mallar og breytir alltaf um brag.“
Spurður hvers vegna tónlistin hafi
orðið fyrir valinu á sínum tíma segir
Pétur tilviljun hafa ráðið örlögum
sínum. „Ég var eins og svo margir
eitthvað að fikta við það að spila á
hljóðfæri. Þegar ég kláraði mennta-
skólann vissi ég, eins og svo margir,
ekkert hvað ég ætlaði að gera, en
hafði fengið þessa djassbakteríu,“
segir Pétur og rifjar upp að hann
hafi ekki verið orðinn tvítugur þegar
hann var orðinn formaður Djass-
vakningar. „Og stóð í Háskólabíói og
kynnti Dizzy Gillespie á svið. Það er
mjög skemmtileg minning. Af rælni
ákvað ég að prófa að fara á eitt sum-
arnámskeið í Boston. Ég fór á sum-
arnámskeið, en kom ekki aftur heim
fyrr en fjórum árum seinna.“
Samhliða Litla fuglinum veitti
Samtónn þrenn önnur verðlaun í
gær. Svonefndan Glugga hlaut Vik-
an með Gísla Marteini fyrir „ein-
stakt atfylgi við íslenska tónlist í
sjónvarpi“. Þorkell Máni Pétursson
á útvarpsstöðinni X-inu fékk sérstök
hvatningarverðlaun fyrir „að rækta
jaðarinn og hefja merkisbera ís-
lenskrar tónlistar til nýrra veg-
semda“. Loks fékk útvarpsstöðin
Útvarp 101 sérstök nýsköpunar-
verðlaun fyrir „lofsverða djörfung í
hörðum heimi miðlunar en stefna út-
varpsstöðvarinnar er að spila að
minnsta kosti 50 prósent íslenskt og
að minnsta kosti 50 prósent með
kvenflytjendum og/eða höfundum“.
Morgunblaðið/Hari
Hrós Myndlistarmaðurinn Hrafnkell Sigurðsson kynnir verðlaunagripinn sem hann skapaði, Pétur Grétarsson fylg-
ist með og Jakob Frímann Magnússon , formaður Samtóns, sýnir viðurkenningarskjalið sem Pétri var líka afhent.
Morgunblaðið/Hari
Samsöngur Meðlimir hljómsveitarinnar Amabadama tóku lagið með leik-
skólabörnum við afhendingu heiðursverðlaunanna Lítill fugl í gær.
„Kom skemmtilega á óvart“
 Pétur Grétarsson hlýtur Lítinn fugl ársins fyrir framúrskarandi störf í þágu íslenskrar tónlistar
Morgunblaðið/Hari
Atfylgi Aðstandendur Vikunnar með Gísla Marteini tóku við viður-
kenningarskjali fyrir „einstakt atfylgi við íslenska tónlist í sjónvarpi.“