Morgunblaðið - 15.12.2018, Page 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 2018
Klassískir tón-
listarrýnar The
New York Times
hafa birt lista
með sínum eftir-
lætis klassísku
tónverkum og
lögum af út-
gáfum ársins
sem er að líða.
Athygli vekur að
Íslendingar eiga
þrjá fulltrúa á listanum, verk eftir
tónskáldin Önnu Þorvaldsdóttur og
Maríu Huld Markan Sigfúsdóttur
og flytjandann Víking Heiðar Ólafs-
son píanóleikara.
Rýnarnir velja verkið „Aequi-
libria“ eftir Önnu en það er á plöt-
unni AEQUA með International
Contemporary Ensemble, Steven
Schick stjórnar og Sono Luminus
gaf út. Í umsögn segir að á þessari
plötu með kammerverkum Önnu
feti meðlimir hljómsveitarinnar sig
lipurlega um ljómandi hljóðheima
verkanna. Verkið „Aequilibria“ sé
hjarta plötunnar, verk sem byggist
á ríkum andstæðum og óvæntu
jafnvegi milli víðáttumikils rýmis og
hnýttra smáatriða.
Eftir Maríu Huld Markan velja
rýnarnir verkið „Loom“ sem er á
plötunni He(a)r með íslensku sveit-
inni Nordic Affect en Sono Lum-
inus gaf hana einnig út. Sagt er að
„Loom“ hefjist með grönnum hljóð-
þræði sem tekið er að sveifla af þol-
inmæði, svo hann virðist í senn
sterkur og viðkvæmur, en það birti
mest í verkinu þar sem þráðurinn
virðist hvað trosnaðastur. Fullyrt
er að þeim hlustendum sem mæti
verkinu þolinmóðir og með opnum
huga verði ríkulega umbunað af
þessari hljóðlátu og greindarlegu
tónlist, sem sé samin og flutt af
konum.
Þá velja rýnar eitt verk af marg-
lofaðri plötu Víkings Heiðars með
píanóverkum eftir Johann Sebast-
ian Bach, gefinni út af Deutsche
Grammophon, og verður Fúga í a-
moll fyrir valinu. Sagt er að ótta-
leysi ríki á plötu Víkings, en á henni
sé að finna verk sem oft liggi óbætt
hjá garði og hlutendum bjóðist
ýmsar leiðir til að velta Bach fyrir
sér, meðal annars gegnum umrit-
anir manna á borð við Busoni og
Rachmaninoff. Þá er tónlistarhæfi-
leikum Víkings hrósað í hástert.
Þess má geta að plötu Víkings
Heiðars er víða að finna á listum
erlendra fjölmiðla yfir bestu klass-
ísku plötur ársins, og er hún sölu-
hæsta píanóplata ársins í Þýska-
landi.
Þrjú íslensk á lista
yfir bestu klassísku
Anna
Þorvaldsdóttir
María Huld
Markan
Víkingur Heiðar
Ólafsson
 Bestu verk ársins hjá The New York Times
Íformála þessarar stóru og upp-lýsandi bókar útskýrir höfund-urinn, Gunnsteinn Ólafsson,hvað lagt er upp með. Hann
segir bókina bregða upp mynd af
miðhálendinu eins og það var í upp-
hafi 21. aldar og í henni er haldið til
haga margvíslegum fróðleik sem
skráður hefur verið um hálendið og
þá fylgja frásagn-
ir sem tengjast
sögu viðkomandi
staða og al-
þýðutrú. Þannig
sé bókin „leið-
arvísir fróðleiks-
þyrstum ferða-
löngum sem vilja
leggja leið sína
um hálendi Ís-
lands, hjólandi eða á tveimur jafn-
fljótum.“
Nafn bókarinnar er vel við hæfi,
Hjarta landsins. Það heiti yfir þetta
fjölbreytilega og einstaka svæði á
heimsvísu kynnti Guðmundur Páll
Ólafsson heitinn fyrst og hvatti til, og
það vitaskuld réttilega, að yrði einn
stór miðhálendisþjóðgarður.
Gunnsteinn er þekktur sem hljóm-
sveitarstjóri og tónlistarmaður en á
að baki áratuga reynslu sem leið-
sögumaður um Ísland og þess sér
stað í textanum sem er skrifaður af
djúpri þekkingu og kynnum af við-
fangsefninu. Bókinni er skipt upp í á
fimmta tug kafla sem hver fjallar um
tiltekið svæði á hálendinu og það í
stafrófsröð. Byrjað er á Arnar-
vatnsheiði, þá kemur Askja, svo Brú-
aröræfi, Eiríksjökull og koll af kolli.
Fjallað er um hvert svæði á einni til
þremur opnum þar sem upplýsandi
textanum og afar fjölbreytilegum og
ekki síður upplýsandi myndum Páls
er blandað saman. Um 380 ljós-
myndir eru í bókinni og mikill fengur
fyrir útgefendur að fá Pál til sam-
starfs, einn merkasta landslags- og
náttúruljósmyndara íslenskrar ljós-
myndasögu. Hann hefur sýnilega
myndað hálendið markvisst fyrir
bókina í stað þess að byggja á eldri
myndum sínum.
Bókin er í stóru broti og óvenju-
lega há, 23 x 34 cm. Fyrir vikið er alls
ekki um neina handbók að ræða og
ólíklegt að lesendur taki hana með
sér í ferðalög, en þess í stað ætti að
vera fræðandi og forvitnilegt að
leggjast yfir hana heima, undrast yfir
mikilfengleika, sögu og fegurð, og
undirbúa sig fyrir komandi ferðalög.
Rýnir þekkir vel til flestra svæða há-
lendisins en naut samt að lesa bókina
spjalda á milli. Stundum er um svo-
litlar endurtekningar að ræða, sömu
staðreyndir nefndar þegar rætt er
annarsvegar um afmörkuð svæði eins
og Hvannalindir og Herðubreiðar-
lindir sem eru á stærri landshlutum
sem einnig fá umfjöllun, en linda-
svæðin eru þannig aftur nefnd í um-
fjöllun um Ódáðahraun.
Það kemur hins vegar nokkuð á
óvart að þar sem ekki er um handbók
að ræða, heldur stóra bók sem þarf að
skoða á borði, þá minnir hönnunin og
leturval á útlit handbóka og er frekar
gamaldags, í stað þess að taka frekar
mið af þeim áhugaverðu hræringum
sem eiga sér stað í þróun ljósmynda-
bóka í dag. Þá saknaði rýnir þess að
sjá ekki nokkrar bestu ljósmyndanna
teygðar upp í opnu; tíu slíkar hefðu
gert bókina að enn glæsilegri hyll-
ingu á hálendinu. En burtséð frá því
þá er þetta afar veglegt og upplýs-
andi bókverk um eina mikilvægustu
sameign íslensku þjóðarinnar, há-
lendið sem okkur ber að þekkja.
Opna Dæmi um framsetninguna í Hjarta landsins, fyrsta opnan af þremur
þar sem fjallað er um Vatnajökul í máli og 13 fjölbreytilegum myndum.
Upplýsandi og falleg
umfjöllun um hálendið
Náttúra og fræði
Hjarta landsins – Perlur hálendisins
bbbbn
Eftir Gunnstein Ólafsson
og Pál Stefánsson.
Veröld, 2018.
Innbundin í stóru broti, 190 bls.
með heimildaskrá.
EINAR FALUR
INGÓLFSSON
BÆKUR
Gunnsteinn
Ólafsson
Páll
Stefánsson
Verð frá 94.999
25% afsláttur af aukakönnum
Vitamix blandararnir eiga
sér engan jafningja.
Mylja nánast hvað sem
er. Búa til heita súpu
og ís.
Hraðastillir, prógrömm
og pulse rofi sjá til þess
að blandan verður ávallt
fullkomin og fersk!
Jólagjöfin í ár
Rauðagerði 25 108 Rvk Sími 440-1800 www.kaelitaekni.is
Ascent serían frá Vitamix