Morgunblaðið - Sunnudagur - 05.05.2019, Síða 12

HEILBRIGÐISMÁL
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5.5. 2019
Á
Landspítala eru gjarnan gerðar flóknari augnaðgerðir en einfaldari
aðgerðir er hægt að gera á einkastofum, eins og augasteinaaðgerðir
sem um 3.000 manns þurfa á að halda árlega. Þegar biðlistaátakið
hófst árið 2016 til að stytta biðlista í augasteinaaðgerðir, tóku Sjón-
lag og Lasersjón hluta af þeim aðgerðum. Grunnsamningar hljóðuðu
upp á 400 aðgerðir árlega á hvorum stað og í biðlistaátakinu voru gerðar þúsund
aukaaðgerðir hjá Sjónlagi og fimm hundruð hjá Laserjón. Eftir að biðlistaátakinu
lauk voru áfram grunnsamningar sem nú hafa runnið út. Hjá Sjónlagi eru 600
manns á biðlista og hjá Lasersjón á annað hundrað manns. Vita læknar og stjórn-
endur ekki hver næstu skref verða þar sem þeir fá engin svör.
Bæði Sjónlag og Lasersjón hafa ítrekað óskað eftir upplýsingum og svörum en
ekki fengið. Tölvupóstur frá Sjúkratryggingum Íslands kom á síðustu mínútum
vinnudagsins 30. apríl, örfáum klukkustundum áður en samningar runnu út. Að
sögn lækna og stjórnenda hefði átt að hefja viðræður fyrir mörgum mánuðum.
Þegar haft var samband við SÍ sögðust þau taka undir að það væri bagalegt að
ekki skuli vera komnir á nýir samningar um kaup á þessari þjónustu. Benda þau á
að hér sé ekki um bráðaþjónustu að ræða og að aðrir veitendur þessarar þjónustu
sinna henni eftir sem áður, það er Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri, en mikill
meirihluti þessarar þjónustu er veittur á þessum tveimur stöðum. „Ríkisendur-
skoðun hefur gert athugasemdir við verklag SÍ varðandi innkaup og samninga um
kaup á þjónustu og er unnið að úrbótum í samræmi við þær ábendingar. SÍ hafa
verið í reglulegum samskiptum við þá augnlækna sem sinnt hafa þessari þjónustu
hingað til og þeim var því fullkunnugt um stöðu samningamála og að unnið væri að
nýju innkaupaferli í samræmi við lög um opinber innkaup. Hér var því ekki um
óvænt samningslok að ræða. Hafi sjúklingar verið bókaðir til aðgerðar eftir að ljóst
var að samningar rynnu út 1. maí sl. hlýtur það að vera á ábyrgð viðkomandi þjón-
ustuveitanda,“ segir María Heimisdóttir, forstjóri Sjúkratrygginga Íslands.
„Í tengslum við ofangreint innkaupaferli hafa SÍ kallað eftir ýmsum gögnum frá
þessum augnlæknum en aðeins hluti þeirra hefur borist og hefur þetta valdið töfum
á ferlinu. Fyrir liggur að kostnaður hins opinbera af þessari þjónustu hefur verið
hærri hjá þessum aðilum en hjá sjúkrahúsunum tveimur sem þessu hafa sinnt. SÍ
leita að sjálfsögðu hagkvæmustu leiða við að afla heilbrigðisþjónustu fyrir lands-
menn, liður í því er vandað innkaupaferli sem m.a. felur í sér skil á gögnum frá þjón-
ustuveitendum,“ segir María.
Ljósmynd/Ólafur Már Björnsson
Óvissa um afdrif sjúklinga
Hjá Sjónlagi og Lasersjón, einkareknum augnlæknastofum, hafa verið grunnsamningar um augasteinaaðgerðir. Samningar
runnu út 1. maí og hefur þeim reynst ógerlegt að fá svör frá Sjúkratryggingum Íslands. Þegar klukkuna vantaði þrjár
mínútur í fjögur þann 30. apríl sendu SÍ tölvupóst þess efnis að hefja ætti viðræður um framhaldið. Ef samið verður aftur
gæti samningaferlið tekið langan tíma og á meðan er óvissa um afdrif sex hundruð sjúklinga sem bíða á lista hjá
Sjónlagi og á annað hundrað hjá Lasersjón en um 1.500 eru á biðlistum í heildina á öllu landinu.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Eiríkur Þorgeirsson, augn-læknir hjá Lasersjón, seg-ir sama vera upp á ten-
ingnum hjá honum og Sjónlagi;
grunnsamningur rann út 1. maí
og óvissa ríkir um framhaldið.
„Við höfum verið með fjögur
hundruð augasteinaaðgerðir á
ári í ellefu ár. Svo í biðlista-
átakinu bættust við fimm hundr-
uð aukaaðgerðir. Grunnsamn-
ingurinn rann út á
miðvikudaginn og SÍ hafa ekki
verið tilbúnar til að segja okkur
hvað standi til að gera, þrátt fyr-
ir ítrekaðar fyrirspurnir síðustu
mánuði en bréfum hefur ekki
verið svarað. Til að staðfesta að
þau fengu póst yfirhöfuð var
okkur svarað eftir margar vik-
ur. Þann 22. mars var okkur tjáð
að forgangs-
röðun í heil-
brigðisþjón-
ustu væri í
höndum heil-
brigðisráðu-
neytisins og
þau höfðu
ekki hug-
mynd um
hver stefna ráðuneytisins væri
eða samningsmarkmið,“ segir
hann.
„Þegar klukkuna vantaði
þrjár mínútur í fjögur þann 30.
apríl kom tölvupóstur um að
samningur væri runninn út og
jafnframt að þeir myndu hætta
greiðsluþátttöku í aðgerðum
fyrir hönd sjúklinga,“ segir
hann. „Það eru sjúklingar sem
eru búnir að bíða á biðlista og fá
staðfestingu SÍ á því að þeir upp-
fylli skilyrði SÍ til þess að fara í
aðgerð með greiðsluþátttöku.“
Hvað ætlar þú að segja við
þessa sjúklinga?
„Ég veit satt að segja ekki
hvað ég á að gera. Það er ekki
hægt að ganga á bak orða sinna.
Þetta fólk er búið að bíða og er í
brýnni þörf. Mín skoðun er að
þessir sjúklingar eigi rétt á end-
urgreiðslu kostnaðar þótt
stjórnvöld hafi ekki leitað samn-
inga um þessa þjónustu á réttum
tíma. Slæmt er að vita ekki hvað
stjórnvöld ætlast fyrir og hvort
það gæti hugsanlega tekið
marga mánuði uns þau hafa leið-
rétt þessi mistök gagnvart sjúk-
lingum.“
Búinn að lofa aðgerðum
Augnlækirinn Eiríkur Þorgeirsson hjá Lasersjón segir starfsemina í
uppnámi því grunnsamningur er runninn út. Hann hefur gert 400
augasteinaaðgerðir á ári í ellefu ár en nú verður bið á framhaldi nema
hjá fólki sem borgar úr eigin vasa. Fátt er um svör hjá stjórnvöldum.
Eiríkur Þorgeirsson