Morgunblaðið - 06.06.2019, Blaðsíða 37

verið helsta aðdráttaraflið. Sér-
staklega má þar nefna bandaríska
grafreitinn í Colleville-sur-Mer sem
1,4 milljónir gesta sóttu í fyrra til að
heiðra minningu fallinna hermanna.
Þar hvíla 9.300 hermenn í merktum
gröfum.
Í átökunum í Frakklandi féllu
22.000 breskir hermenn sem jarð-
settir voru í 18 grafreitum. Hefur
þeim fjölgað ár frá ári sem þangað
hafa lagt leið sína til að votta hinum
föllnu virðingu sína. Hið sama er að
segja um þýska grafreitinn í La
Cambe þar sem 21.000 hermaður
hvílir. Samtals heimsækja nú um
450.000 manns þessa grafreiti.
„Lengi töluðum við bara um gesti
vegna bandamanna en nú erum við
farin að einbeita okkur einnig að
þýskum gestum,“ sagði Saussey.
Árið 2017 var fimmtungur stríðs-
minjagesta í Normandí breskur,
15% hollensk, 14% amerísk, 11%
þýsk og 10% belgísk, að sögn skrif-
stofu hennar.
Ný kynslóð
Samhliða eldri minjum hafa nýj-
ungar til afnota fyrir gesti skotið
upp kollinum með fjölbreyttu vali
minjagripa og ferðum í herjeppum
og skriðdrekum. Það hafa menn mis-
jafnlega kunnað að meta. „Við vild-
um sýna sem raunverulegast hvað
amerísku fallhlíðarhermennirnir
gengu í gegnum aðfaranótt 6. júní og
vekja með því áhuga ungs fólks á
sýningu okkar,“ sagði Emmanuel
Allain forstöðumaður D-dags safns-
ins í Carentan-les-Marais. Fyrir 13
evrur getur gestur farið í sjö mín-
útna flugtúr í flughermi fyrir C-47
herflutningavélar en úr þeim hentu
13.000 bandarískir hermenn sér í
fallhlíf við Sainte-Mere-Eglise í
Normandí til þátttöku í innrásinni í
Frakkland. Frá því flughermirinn
var tekinn í notkun 2015 hafa
130.000 manns sótt safnið árlega í
stað um 20.000 áður. Er þetta aðeins
fátt eitt af mörgu sem í boði er.
„Á tímum þegar síðustu upp-
gjafahermennirnir ganga á vit feðra
sinna verðum við að reyna ná til
unga fólksins sem margt hvert teng-
ist innrásinni hvorki fjölskyldu- né
tilfinningaböndum,“ sagði Saussey.
„Logið að fólki“
Þá viðleitni hafa sérfæðingar for-
dæmt og sagt hana lítillækka fórn-
irnar sem þúsundir hermanna færðu
í landgöngunni á söndum Normand-
ístranda gegn vél- og fallbyssuskot-
hríð hernámsliðs nasista og yfirbug-
uðu þýsku herina, ekki bara í
Normandí, heldur í öllu Frakklandi.
„Þeir ljúga að fólki,“ sagði Stephane
Grimaldi, safnstjóri minjasafnsins í
Caen. „Bardagareynslu flytja menn
ekki á milli manna. Það er meir að
segja næstum útilokað að lýsa henni.
Að búa þessa alvarlegu atburði í túr-
istaviðburði er óásættanlegt. Það
verður að útskýra margbrotið eðli
stríðsátaka og manntjónið sem þeim
fylgir,“ sagði hann.
Gagnrýnendur hafa einnig bent á
sögulega ónákvæmni hjá mörgum
nýrri safnanna og öðru aðdrátt-
arafli. Svo sem fullyrðingar um að
Sainte-Marie-du-Mont hafi verið
fyrsti bærinn sem frelsaður var úr
klóm nasista á meginlandinu – þegar
það í raun var Ranville.
„Munir, minjagripir og neyt-
endavörur hafa margfaldast. Og
staðir skreyta sig með stríðinu þótt
engin trúverðug tengsl hafi þar ver-
ið að finna við átökin,“ sagði Bertr-
and Legendre, háskólaprófessor í
París sem fæddist í Sainte-Marie-
Eglise. Þar í bæ er að finna „D-
dags“ bjór við hliðina á búðum sem
selja ætlaða forna stríðsmuni.
„Þetta er nánast að breytast í
skemmtigarð sem hefur þá verulegu
hættu í för með sér að menn gleymi
ógurlegum harmleik stríðsins.“
Innrásin í Normandí
UTAH
Sainte-Mere-
Eglise
Carentan
Pointe
du Hoc
Bayeux
Caen
Douvres-
la-Delivrance
Deauville
Trouville
SWORD
JUNOGOLD
OMAHA
Pegasus
brúin
23.300
34.000 25.000 21.400
28.850
15.500
8.000*
Þýskir her-
flokkar
7:3
0 f
.h
.6:3
0 f
.h.
7:4
5 f
.h
.
7:3
0 f
.h.
Lendingar-
svæði fall-
hlífarhermanna
Fallhlífarher-
menn banda-
manna
Hermenn
banda-
manna
Svæði sem banda-
menn náðu á sitt
vald 6. júní
Lendingar
banda-
manna
Stjórskotalið
Þjóðverja
6:3
0 f
.h.
Herstyrkur Manntjón
Bandamenn 8.442156.000
Bandaríkin 73.000
Bretl. og Kanada 83.000
Þýskaland 50.000
4.695
5.000
2.543 (Bretl.) 1.204 (Kan.)
6. júní 1944
fallnir, særðir
eða saknað
5 km
177
*Eitt kanadískt herfylki að auki
Valognes
Houlgate
Colleville-
sur-Mer Arromanches-
les-Bains
Courseulles-
sur-Mer
FRAKKLAND
BRETLAND
ÞÝSKALAND
Cabourg
AFP
Grafreitur Breski uppgjafahermaðurinn Mervyn Kresh gengur um stríðs-
grafreitinn í Colleville-sur-Mer að lokinni minningarathöfn þar í fyrradag.
FRÉTTIR 37Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. JÚNÍ 2019
Vegan Vítamínúði
Sérstaklega samsett bætiefnablanda fyrir þá sem
eiga erfitt með að taka upp B12 og járn úr fæðunni
og þá sem neyta ekki dýraafurða.
ð
Valið BESTA NÝJA BÆTIEFNIÐ á Natural & Organics í London 2019
Hámarksupptaka tryggð þegar úðað er út í kinn.
Hröð ogmikil upptaka.
Betra og öruggara en töflur eða hylki.
Pakkningar gerðar úr endurunnu plasti úr sjónum
48 skammtar
Útsölustaðir: Öll apótek, heilsuverslanir og heilsuhillur stórmarkaðanna
• Vegan D3• B12• Járn & Jo
Óseyrarbraut 12, 220 Hafnarfirði | Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpigamar@stolpigamar.is
Gámaleiga
Er gámur lausnin fyrir þig?
Við getum líka geymt gáminn fyrir þig
568 0100
stolpigamar.is
HAFÐU
SAMBAND
Búslóðageymsla z Árstíðabundinn lager z Lager z Sumar-/vetrarvörur
Frystigeymsla z Kæligeymsla z Leiga til skemmri eða lengri tíma