Vinnumarkaður - 15.12.2002, Síða 206

204
Greinargerð um aðferðir og hugtök
Endurnýjun iirtaksins. Fjórðungur úrtaksins er endur-
nýjaður í hvert skipti sem könnun fer fram. Það hefur áhrif
á aldursskiptingu úrtaksins. A hverju vori er t.d. engin eftir
í úrtakinu í aldurshópnum 16 ára. Þeir sem áður voru 16 ára
hafa nú elst um eitt ár. Endurnýjun úrtaksins veldur því að
16 ára aldurshópurinn er aðeins fjórðungur af því sem hann
ætti að vera ef úrtakið væri allt valið í einu. Skekkjan er
helmingi minni fyrir 17 ára aldurshópinn og hverfur frá og
með 18. aldursári. Þetta getur leitt til ofmats á fjölda fólks
á vinnumarkaði þar sem lítil atvinnuþátttaka tveggja yngstu
aldurshópanna ætti að öllu jöfnu að hafa áhrif til lækkunar
á mati á atvinnuþátttöku heildarinnar. Við þessu hefur verið
brugðist með því að taka sérstakt tillit til 16 og 17 ára
einstaklinga þegar úrtakið er vegið. Eins og getið var hér að
framan var úrtökurammanum breytt í nóvember 1994 til að
þessir tveir aldurshópar skili sér hlutfallslega rétt í úrtakið.
10.1.4 Hugtök
Aldur. Miðað er við aldur sem svarendur hafa náð 15. dag
könnunarmánaðar. I vorkönnunum 1993, 1995, 1998 og
2001 var þó miðað við 1. apríl hvert ár.
Atvinnugrein. Atvinnustarfsemi þeirra fyrirtækja sem fólk
starfar hjá eða starfaði síðast hjá er flokkuð í samræmi við
Islenska atvinnugreinaflokkun, ÍSAT 95, sem byggð er á
atvinnugreinaflokkun Evrópusambandsins, NACE (1.
endursk.). Atvinnustarfsemi er flokkuð með fjögurra tölu-
stafa atvinnugreinarnúmeri. Námugröftur er talinn með
iðnaði. Heimilishald með launuðu starfsfólki og starfsemi
alþjóðlegra stofnanaertalið með annarri samfélagsþjónustu,
félagastarfsemi, menningarstarfsemi o.fl.
Atvinnustétt. Fjórar atvinnustéttir eru skilgreindar í vinnu-
markaðsrannsókn Hagstofunnar: Launþegar, einyrkjar,
atvinnurekendur og ólaunað skyldulið. I þessari skýrslu er
einyrkjum og atvinnurekendum slegið saman í einn hóp,
sjálfstætt starfandi einstaklingum. Launþegar eru starfandi
einstaklingar sem telj a sig launþega eða eru á undirverktaka-
samningi með starfsskyldur launþega. Til launþega teljast
einnig þeir sem eru atvinnulausir og eru að leita sér að vinnu
sem launþegar og hafa ekki leitað eftir leyfum, fjárhags-
aðstoð, lóð eða þ.h. í þeim tilgangi að hefja sjálfstæðan
rekstur.
I nóvember 1994 var orðlagi spurningar um atvinnustétt
breytt til að tryggja að eingöngu ólaunaðir fjölskyldu-
meðlimir flokkuðust sem “ólaunað skyldulið." Fram að því
hafði borið á því að sjálfstætt starfandi einstaklingar með
fjölskyldurekstur væru ranglega flokkaðir sem ólaunað
skyldulið.
Atvinnuþátttaka. í vinnumarkaðsrannsóknum Hagstof-
unnar er fylgt skilgreiningum Alþjóðavinnumálastofnunar-
innar (ILO) á grundvallarhugtökum um vinnumarkað en
earn (PAYE) files of the Internal Revenue Directorate. For
the period 1998-2002 the average for the months of April
and November according to pay-as-you-eam data lay 0.4-
2.4% under the average annual number for those years (cf.
Figure 10.2).
Renewal of the sample. One-fourth of the sample is
renewed each time the survey occurs, which affects the age
composition of the sample. Each spring, for instance, there
is no one left in the sample from the 16-year-old group;
those who were 16 before have now become a year older.
Renewing the sample results in the 16-year-old group being
only a fourth of what it should be if the sample were all
chosen at once. This error diminishes by half for the group
of 17-year-olds and disappears by the age of 18. This can
result in overestimating the total rate of participation in the
labour market, as the low activity rate of the two youngest
age groups should normally have a lowering effect on
estimates of the overall activity rate. This has been dealt
with by paying particular attention to 16 and 17-year-old
individuals when weighting the sample. As mentioned
above, the sampling frame was altered in November 1994
in order to ensure correctly proportional representation of
these two age cohorts in the sample.
10.1.4. Concepts
Age. The criterion is the age respondents have reached by
the 15th day of the survey month, except in the spring
surveys of 1993, 1995, 1998 and 2001, in each of which
years the reference date was instead 1 April.
Economic activity. The economic activity of the ftrms for
which people work or were last working is classifted in
accordance with the Icelandic classification of economic
actívity, ISAT 95, which is built on the EU classification of
economic activity, NACE (Rev. 1). Economic activity is
classified through a four-digit economic activity code. Mining
is included with industry, while housework performed by paid
employees and the activitíes of intemational institutions are
reported together with other social services, services by
organisations, cultural activities, etc.
Status in employment. Four status categories are defined
for the LFS: employees, the self-employed, employers and
unpaid family workers. In this report all self-employed
persons are joined with employers in a single group: self-
employed individuals. Employees are working individuals
who identify themselves as employees or are under a “sub-
contract” with the working obligations of employees. In
addition, those unemployed persons who are seeking work
as employees and have not looked for permits, ftnancial
assistance, premises and so forth in order to set up their own
business are accounted employees.
In November 1994 the wording of the question on
employment status was changed in order to ensure that only
unpaid members of the family would be classified as “unpaid
family workers”. Until then it happened that self-employed
individuals with a family business were wrongly classified
as unpaid family workers.
Labour force participation. The LFS follows the ILO
definitions of basic concepts about the labour market, since
they are used intemationally. The main definitions are as
below: