Skessuhorn - 02.12.2015, Side 18

MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 201518
„Sem þingmaður Norðvesturkjör-
dæmis 2009 – 2013 kynntist ég því
sem helst brennur á þessum lands-
hluta og þá meðal annars hér á Vest-
urlandi. Mér þótti mjög skemmti-
legt að vinna að þeim málefnum
sem varða kjördæmið og setja mig
inn í þau. Við Guðbjartur Hann-
esson unnum þétt saman og vor-
um góðir vinir. Ég er harmi slegin
yfir fráfalli hans og hefði svo gjarn-
an viljað taka aftur sæti á þingi und-
ir öðrum og betri kringumstæðum.
Ég sakna vinar í stað,“ segir Ólína
Kjerúlf Þorvarðardóttir sem nú tek-
ur sæti sem 5. þingmaður Norðvest-
urkjördæmis, eftir tveggja ára hlé frá
þingstörfum. Við hittum Ólínu Þor-
varðardóttur að máli á Akranesi í
liðinni viku til að heyra hvað nýjasti
þingmaður Norðvesturkjördæmis
hefði að segja við íbúa og kjósendur
á Vesturlandi við þessi tímamót.
Áskorun og
ríkar skyldur
Ólína hefur allnokkra reynslu úr
stjórnmálunum. Hún kom fyrst inn
í stjórnmálin sem borgarfulltrúi í
Reykjavík 1990 – 1994 er hún varð
oddviti minnihlutans í borgarstjórn
Reykjavíkur og leiddi lista Nýs vett-
vangs, þá búsett í Reykjavík. Hún
gerði hlé á stjórnamálastörfum til
ársins 2009 er hún tók 2. sæti á lista
Samfylkingarinnar í NV-kjördæmi
og var kosin þingmaður kjördæmis-
ins ásamt Guðbjarti Hannessyni sem
leiddi listann. Flokkur hennar Sam-
fylkingin náði hins vegar ekki slíku
brautargengi í alþingiskosningum í
maí 2013 að halda báðum þingsæt-
um flokksins í kjördæminu. Guð-
bjartur Hannesson hélt þingsæti
sínu, en Ólína varð 1. varaþingmað-
ur. Við andlát Guðbjartar í október
tók Ólína við þingsætinu, eftir að
hafa snúið sér að öðrum viðfangs-
efnum um tíma. „Það er krefjandi
áskorun að koma inn aftur og taka
upp þráðinn þar sem frá var horf-
ið fyrir tveimur árum og um leið að
taka við keflinu frá Guðbjarti. Hann
var mikill jafnaðarmaður og mjög
umhugað um þetta svæði hér, ekki
síst Vesturlandið. Mér rennur blóð-
ið til skyldunnar að sinna því vel,“
segir Ólína.
Hún segist hafa verið farin að
hugsa um önnur verkefni en þing-
mennskuna og á vissan hátt búin að
kúpla sig frá daglegu stjórnmálastarfi
þegar Guðbjartur veiktist skyndi-
lega alvarlega og lést 23. október.
„Þarna tóku forlögin í taumana og
þá breytir maður auðvitað áætlun-
um sínum til samræmis við það. Ég
var farin að snúa mér að öðru, enda
lifir enginn af því að vera varaþing-
maður, en nú verða þau viðfangsefni
að einhverju leyti lögð til hliðar um
sinn,“ segir Ólína.
Rannsóknir, ritstörf og
ferðaþjónusta
Ólína Þorvarðardóttir er þjóðfræð-
ingur og doktor í íslenskum bók-
menntum. Það lá því nokkuð beint
við að hún sneri sér að fræðastörf-
um þegar þingmennsku sleppti fyr-
ir tveimur árum. Í spjalli okkar kem-
ur í ljós að hún hefur nýtt tímann vel
frá því hún hætti á þingi. Hún hef-
ur nú þegar lokið við ritun bókar um
Ísafjarðardjúp fyrir Ferðafélag Ís-
lands sem ætlunin er að gefa út 2017.
„Ég er búin með þá bók og hef skilað
henni og tekin til við næsta verkefni.
Það er rannsóknaverkefni sem snýst
um íslenskar alþýðulækningar, sögu
þeirra og þróun frá 13. öld og fram á
þennan dag. Til þessa hafði ég feng-
ið góðan rannsóknastyrk frá Rann-
sóknaráði Íslands og var auk þess
búin að fá úthlutað fræðimannsíbúð
í Jónshúsi í Kaupmannahöfn, þegar
máttarvöldin knúðu mig aftur heim
til þingstarfa. Ég og maðurinn minn,
Sigurður Pétursson sagnfræðingur,
höfum því verið í Danmörku við rit-
störf og fræðaiðkun síðustu tvo mán-
uði, en erum nú komin heim til að
sinna nýjum skyldum.“
Ólína hefur haft fleiri járn í eld-
inum. Samhliða rit- og fræðastörf-
um hefur hún stundað eigin rekst-
ur í ferðaþjónustu. „Já, ég hóf einn-
ig rekstur gistiheimilis í húsinu okk-
ar vestur á Ísafirði. Börnin eru flog-
in úr hreiðri og við hjónin orðin tvö
ein eftir í stóru húsi. Ég sá að ég gæti
sem best notað neðri hæðina undir
gistingu fyrir ferðamenn og þannig
látið húsið vinna fyrir sér. Þetta gisti-
heimili hef ég rekið í þrjú sumur. Það
hefur gengið ljómandi vel og verið
mjög skemmtilegt að kynnast ferða-
þjónustunni með þessum hætti. Mér
hefur alltaf þótt gaman að taka á móti
og kynnast nýju fólki og þetta hefur
verið mjög ánægjuleg reynsla.“
Mörg verkefni
að kljást við
Nú þegar aðstæður hafa breyst og
Ólína er aftur sest á þing þá seg-
ist hún verða að forgangsraða upp á
nýtt. „Stjórnmálastörf annars vegar
og svo fræðastörf og ritstörf eru afar
ólík viðfangsefni. Þingmennska er
mjög krefjandi og tímafrekt starf. Ég
þarf því að leggja fræðin að mestu á
hilluna á meðan ég tekst á við stjórn-
málaverkefnin. Sömuleiðis hætti
ég að reka gistinguna. Ég hef eng-
an tíma til að standa í svona rekstri
meðan ég er í þinginu. Hvað fram-
tíðin ber í skauti sér verður svo bara
að koma í ljós.“
Af framangreindu má ljóst vera að
Ólína hafi á vissan hátt verið á útleið
úr atvinnumennsku í stjórnmálun-
um þegar hún var óvænt kölluð aft-
ur að borðinu í haust. Nú þegar hún
tekur sæti á þingi á ný er kjörtíma-
bilið rúmlega hálfnað. Aðspurð seg-
ist Ólína ekki geta svarað því ákveð-
ið hvort hún muni gefa kost á sér við
næstu þingkosningar sem verða að
óbreyttu vorið 2017. „Það er auð-
vitað gaman og gefandi að stunda
fræði- og ritstörf, en ég útiloka alls
ekki að bjóða mig fram eftir tvö ár,“
segir Ólína. Nú bíði hins vegar ótal
viðfangsefni sem fylgja þurfi eftir
fram til loka kjörtímabilsins.
„Mín bíða ýmis knýjandi verkefni
innan ýmissa málaflokka sem er full
ástæða er til að gefa góðan gaum,
meðal annars varðandi Norðvestur-
kjördæmi. Vesturland býr í vissum
skilningi bæði að auðlegð og tækifær-
um og er þess vegna vel sett í saman-
burði við suma aðra landshluta. Hér
er þó mikilvægt að menn haldi vöku
sinni. Atvinnulífið er gott, hér eru
blómleg landbúnaðarhéruð, öflug-
ur sjávarútvegur, stóriðja, ferðaþón-
usta og lifandi háskólastarfsemi. Það
þarf að passa upp á að allt þetta fái að
þrífast og dafna. Á Vestfjörðum og
Norðvesturlandi er meiri varnarbar-
átta með fólksfækkun og sums stað-
ar alvarlegri byggðaröskun eftir að
kvótakerfinu var komið á.“
Samgöngumálin
mikilvæg
Byggðamálin hafa lengi verið Ísfirð-
ingnum Ólínu hugleikin enda hef-
ur hún búið úti á landi um margra
ára skeið. Hún segir að víða kreppi
að bæði á Vestfjörðum og norðan
Holtavörðuheiðar. „Samgöngur eru
of stopular, erfiðleikar í raforkumál-
um og fjarskipti á borð við netsam-
band þarf að auka og bæta með ljós-
leiðaravæðingu. Þetta þrennt eru
forsendur þess að atvinnulíf fái þrif-
ist þannig að okkar landshluti standi
jafnfætis öðrum landshlutum og sé
samkeppnishæfur. Þetta eru líka allt
atriði sem skipta máli hér á Vestur-
landi, enn þarf að bæta úr og halda
vökulum augum á.“
Talið berst að samgöngumálun-
um sem Ólína segir afar mikilvæg til
uppbyggingar atvinnulífi og manns-
lífi almennt í hinum dreifðu byggð-
um. Í máli hennar kemur fram að
hún styður tvöföldun Hvalfjarðar-
ganga sem löngu hafi sannað gildi
sitt sem arðbær framkvæmd. „Það
er enn fremur grundvallaratriði að
gert sé stórátak í samgöngumálum
á Vestfjörðum og að Dýrafjarðar-
göngin svokölluðu milli Arnarfjarð-
ar og Dýrafjarðar verði að veruleika.
Þau eru á áætlun og tilbúin til útboðs
og hafa verið svo lengi að það er orð-
ið vandræðalegt að framkvæmdir
skuli ekki vera hafnar. Af einhverj-
um ástæðum skjótast alltaf einhver
jarðgöng á Norðaustur- og Austur-
landi framfyrir í röðina, en nú geng-
ur það ekki lengur. Á eftir Dýrafjarð-
argöngum þarf næsta stóra verkefni
að vera göng milli Skutulsfjarðar og
Álftafjarðar vegna snjóflóðahætt-
unnar í Súðavíkurhlíð. Það hefur
því miður ekki verið á teikniborðinu
ennþá en ég mun að sjálfsögðu beita
mér fyrir þessu.“
Hugsi yfir
stóriðjumálum
Þegar minnst er á Hvalfjarðargöng
beinist talið fljótt að Grundartanga-
svæðinu og stóriðjunni. Blaðamanni
leikur hugur á að heyra um sýn þing-
mannsins á stóru línurnar í þeim
málaflokki þar sem stórar ákvarðan-
ir eru framundan svo sem í hugsan-
legri byggingu sólarkísilverksmiðju.
„Ég hef viljað stíga varlega til jarðar
í stóriðju- og virkjanamálum,“ segir
Ólína. „Ég er ekki viss um að lang-
tímahagsmunir okkar séu endilega
bundnir við aukna stóriðju. Þá á ég
bæði við landshlutann og kjördæm-
ið en líka við landið sem heild. Nú
er tímabært að staldra við og hug-
leiða hvert við viljum stefna. Nátt-
úran á sinn rétt. Stóriðjan ógnar
mjög augljóslega ferðaþjónustunni
sem atvinnugrein. Ferðaþjónustan
byggir jú að verulegu leyti á nátt-
úrunni og umhverfinu. Við þurfum
að ákveða á hvorn hestinn við ætl-
um að veðja. Hvor atvinnugreinin er
líklegri til að smita út í samfélagið
bæði jákvæðum mannlífsáhrifum
og hagsvexti? Ég þekki ferðaþjón-
ustuna ágætlega af eigin raun og tel
að hún eigi mikla framtíð. Þar eru
gríðarleg tækifæri. Ferðaþjónustu-
héraðið Vesturland hlýtur að líta til
þessa,“ svarar Ólína.
Hún bendir á að ferðaþjónust-
an sé nú á ákveðnum krossgötum
og krefjist athygli stjórnmálamanna.
„Við verðum að fara að stíga ákveð-
in þroskaskref sem ferðaþjónustu-
land. Það þarf að efla og treysta inn-
viðina betur til að við séum í stakk
búin til að taka við þessari miklu
fjölgun. Ferðaþjónustan er auð-
lind á Íslandi. Við þurfum að fara að
líta á hana sem slíka og semja leik-
reglur í kringum nýtingu hennar, til
dæmis svo afla megi tekna til þess að
byggja upp ferðamannastaði. Þetta
hefðum við líka þurft að gera fyrir
löngu í sambandi við aðrar auðlind-
ir og setja okkur samræmda stefnu
varðandi nýtingu náttúruauðlinda á
borð við fiskinn í sjónum, virkjun
fallvatna og fleira.“
Breyta þarf kvótakerfi
og efla strandveiðar
Við getum heldur ekki látið hjá líða
að koma inn á sjávarútvegsmál-
in og fáum Ólínu til að tjá sig um
áherslur hennar. Hún hefur enda oft
látið til sín taka í umræðu um þann
málaflokk svo eftir hefur verið tek-
ið. Hún nefnir strax strandveiðarn-
ar sem hún telur að hafi verið mjög
gott skref þegar litið sé til sjávar-
byggða kjördæmisins og vill að þær
verði efldar. „Þær skipta miklu máli
og hafa komið í veg fyrir sumar-
lokanir í fiskvinnslu svo sem á sunn-
anverðum Vestfjörðum þar sem þær
hafa skapað atvinnu og tekjur á ann-
ars dauðum tíma. Það á að vera bar-
áttumál fyrir allt Norðvesturkjör-
dæmi í heild sinni að efla þessar
veiðar. Það á að stórauka frelsi til
að fólk geti stundað handfæraveið-
ar yfir sumartímann,“ segir Ólína
og heldur áfram: „Ég hef alltaf ver-
ið heit baráttukona fyrir breyttu
fiskveiðistjórnunarkerfi. Mér finnst
skipta öllu máli að gætt sé atvinnu-
frelsis og jafnræðis varðandi aðgengi
að auðlindinni, þannig að menn geti
átt þess kost að bjóða í aflaheimild-
ir og eiga þar með möguleika á því
að nýta sér okkar sameiginlegu fisk-
veiðiauðlind. Kvótakerfið er að vissu
leyti komið til að vera, ég geri mér
grein fyrir því. En það hlýtur að vera
hægt að gera sanngjarnar breytingar
á þessu kerfi þannig að heilu byggð-
arlögin þurfi ekki að sitja eftir í sár-
um þegar verið er að selja aflaheim-
ildir í stórum stíl. Það hlýtur a.m.k.
að vera hægt að skipta kerfinu upp
Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir þingmaður Samfylkingar í Norðvesturkjördæmi:
„Vesturland býr að auðlegð og tækifærum“
Samfylkingarkonan Ólína Þorvarðardóttir nýorðin 5. þingmaður Norðvesturkjördæmis, hefur nú yfirgefið fræðastörfin eftir
skamma viðdvöl til að takast að nýju á við skyldur stjórnmálannsins. Hér er hún á Akratorgi á Akranesi.
Hjónin Ólína og Sigurður Pétursson sagnfræðingur eru útvistarfólk og njóta
þess að fara í gönguferðir um fjöll og eyðibyggðir á sumrin. Undanfarin ár hefur
Sigurður unnið að ritun sögu verkalýðshreyfingar og atvinnumála á Vestfjörðum.
Þriðja bindi þess verks er að koma út.