Fréttablaðið - 05.01.2019, Qupperneq 24

Nýtt ár er hafið. Á þeim tímamótum leiða margir hug-ann að því hvað má betur fara. Strengja heit um að verða
betri manneskja og lifa betra lífi.
Hjá mörgum rista heitin grunnt og
fyrr en varir eru þau gleymd í ann-
ríkinu. Sölvi Tryggvason ætlar ekki
að strengja áramótaheit. Hann
ætlar einfaldlega að halda áfram
að veita réttum hlutum athygli og
vera sjálfum sér nægur. Hann veit
af eigin reynslu að það getur reynst
dýrkeypt að gera það ekki.
Ný bók hans, Á eigin skinni,
kemur brátt út og hann segist
óþreyjufullur að kynna fólki efni
hennar. Í henni segir hann sögu sína.
Af algjöru niðurbroti árið 2007 og
áralangri glímu hans við eftirköstin.
„Ég er búinn að vera með þessa bók
í maganum í mörg ár,“ segir hann.
Þetta er í raun afrakstur meira en
áratugar af stanslausri rannsóknar-
vinnu um allt sem snýr að heilsu.
Í skrýtnu ástandi
„Ég óska öðrum þess að rata rétta
leið. Í bókinni lýsi ég minni reynslu.
Því sem ég gekk í gegnum, hvaða
meðhöndlun ég hlaut og hvernig ég
leitaði svo sjálfur lausna. Ég hef lært
óteljandi hluti af fólki um allan heim
og nú er kominn tími til að miðla
þessu,“ segir Sölvi.
Árið 2007 var íslenskt efnahagslíf í
háspennu. Sölvi starfaði fyrir frétta-
stofu Stöðvar 2 í þættinum Ísland
í dag. Starfi í fjölmiðlum fylgir oft
hraði og álag og hann fór ekki var-
hluta af því. Það kom honum þó
mjög á óvart þegar heilsan brast.
Það gerðist mjög skyndilega, þó að
hann sjái þegar hann lítur til baka
ýmis viðvörunarmerki sem honum
hefðu átt að vera ljós.
„Í september 2007 fer ég í ferð
með nokkrum af fréttastofu Stöðvar
2 á vegum Glitnis til New York þar
sem stóð til að opna nýtt útibú
bankans. Á þessum tíma var útrásar-
geðveikin í hæstu hæðum. Ég var
búinn að vera með tannpínu í fáeina
daga fyrir ferðina en harkaði af mér.
Tók parkódín og ákvað að fara til
tannlæknis þegar ég kæmi heim. Ég
fór beint úr löngu flugi í að vinna og
finn að ég er með einhvers konar
flensueinkenni, þó að þau væru
grunsamlega líkleg til að vera eitt-
hvað miklu meira. Ég fann til dæmis
fyrir miklum svima og stanslausri
óraunveruleikatilfinningu, sem ég
hafði aldrei upplifað áður. Þetta
var fjögurra daga ferð og ég var alla
ferðina í skrýtnu ástandi. Ég náði að
klára mig í gegnum viðtölin og svona
en finn það greinilega að það er eitt-
hvað mikið að. Ég skrifaði það samt
bara á það að ég væri kominn með
einhverja pest,“ segir Sölvi.
Hann kom heim á föstudags-
morgni og fór beint í útsendingu í
Íslandi í dag seinna um kvöldið.
„Þar sá ég viðmælendur mína
tvöfalt. Þá áttaði ég mig á því að ef
þetta væri einhver pest, þá væri hún
greinilega með alvarlegri birtingar-
mynd en eðlilegt gæti talist. Ég næ að
klára útsendinguna. Afsaka mig og
segist vera veikur. Fer heim og ákveð
að hvílast um helgina. Ég reyni að
hvíla mig. Mæti aftur í vinnuna á
mánudegi og þá heldur þetta bara
áfram,“ segir Sölvi sem á þessum
tímapunkti ákvað að láta kanna
heilsu sína. Hann fór upp á bráða-
móttöku og fór í blóðprufur og fleira
til að leita svara.
„Það komu í ljós skýr merki þess
að ég væri búinn að ofkeyra mig. Ég
væri í viðvarandi streituástandi,“
segir hann.
„Auðvitað voru eftir á að hyggja
klárlega merki um streitu áður en
heilsan hrundi. Árin á undan gnísti
ég tönnum í svefni, nagaði negl-
urnar í tíma og ótíma og gat ekki
slakað á. Það gekk mjög vel hjá mér
í vinnunni. Ég var orkumikill en ég
hrökk samt reglulega upp á næt-
urnar og sótti í sífellt meiri spennu.
Það er víst oft þannig að áður en þú
Sá tvöfalt
og kastaði
upp eftir
útsendingar
Sölvi Tryggvason segir frá algjöru niður-
broti og glímu við kvíða í starfi sínu á
fréttastofu Stöðvar 2 fyrir rúmum áratug.
Hann reyndi bæði hefðbundnar og óhefð-
bundnar lækningar í leit að bata og betri
heilsu og miðlar reynslu sinni í nýrri bók.
„Það að taka einstakling með lífsstílsvandamál og setja hann á sterk lyf en spyrja hann ekkert út í það hvað hann er að
borða, hvernig hann sefur og hvort hann er að hreyfa sig gengur einfaldlega ekki upp,“ segir Sölvi. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
krassar þá finnst þér þú bara vera að
massa þetta,“ segir hann.
Sendur heim með geðlyf
Sölvi var sendur heim af bráðamót-
tökunni með tvö geðlyf. „Þau áttu
að taka á þessu ástandi, ég var ekk-
ert mikið að huga að því hvaða lyf
þetta voru eða hvernig þau virkuðu.
Annað lyfið var við kvíða, hitt við
þunglyndi og var svefnlyf líka. Ég
hafði aldrei tekið svefnlyf áður, en
ákvað að hlýða lækninum. Ég vakn-
aði á þriðjudagsmorgni og átti að
mæta í vinnuna á venjulegum tíma.
Ég man að ég drakk þrjá sterka kaffi-
bolla, skvetti aftur og aftur framan í
mig köldu vatni, en leið samt ennþá
eins og ég væri ekki vaknaður
þremur klukkutímum síðar. Eins og
ég væri ekki alveg í veruleikanum. Ég
tók ekki aftur það lyf. En hitt hélt ég
áfram að taka. En það hafði ekkert
að segja. Einkennin fóru ekkert og
versnuðu í raun bara,“ segir hann.
Einkennin sem Sölvi upplifði voru
mjög sterk. „Ég fékk miklar melt-
ingartruflanir með reglulegu milli-
bili, en þær voru ekkert venjulegar.
Kvalafullir krampar og sársauki, sem
oftar en einu sinni enduðu með ferð
upp á spítala. Ég fékk mikil svima-
köst og þjáðist af ógleði en verstur
var kvíðinn því hann fór að vinda
upp á sig. Aðallega vegna þess að
OFT GERÐIST ÞAÐ AÐ UM
LEIÐ OG ÉG LOSNAÐI ÚT AF
VINNUSTAÐNUM OG VAR
KOMINN ÚT Í BÍL ÞÁ FÓR
ÉG AÐ HÁGRÁTA. ÞAÐ
BARA GAF SIG EITTHVAÐ.
það gat enginn sagt mér hvað væri
að mér. Hvers vegna ég hreinlega
var ekki ég sjálfur lengur. Það leið
ekki einn einasti dagur þar sem ég
var eins og ég átti að mér að vera,“
segir Sölvi sem sagði vinnu félögum
sínum lítið. Hann greindi frá því að
hann hefði þurft að leita á bráða-
móttöku en sagði eingöngu fáeinum
ástvinum frá kvíðanum sem hann
fann fyrir.
„Þegar leið á veturinn fór að taka
meira á að fela þetta stanslaust. Ég
var í vinnunni allan daginn og í
sjónvarpinu flest kvöld og var að
bögglast með það að ég væri aldrei
í lagi. Ég sagði engum frá því nema
þáverandi kærustu minni og foreldr-
um mínum. Ég sé það núna hversu
galið það er að burðast með skömm
yfir því að vera lasinn, en einhverra
hluta vegna er maður þannig gerður
að manni finnst að annað fólk eigi
ekki að vita. En það er einfaldlega
rangt. Fólk vill hjálpa og það gerir
manni gott að fá stuðning. Það er
algjör óþarfi að annað fólk geri
sömu mistök og ég í þessum efnum.
Það að burðast með vanlíðan eins og
eitthvert leyndarmál er algjör þvæla
og gerir hana bara enn verri.“
Versta tímabilið var um níu mán-
uðir. Í allan þann tíma var ég meira
og minna eins og brunarúst að reyna
að harka af mér dag eftir dag. Það er
erfitt að tína til einstök tilvik, en
það gerðist gríðarlega oft að ég var
bara alls ekki á staðnum. Ég var í
kvíðakasti að reyna að taka viðtöl
við stjórnmálamenn og alls konar
annað fólk í beinum útsendingum
kvöld eftir kvöld. Það gerðist aftur
og aftur að ég tók viðtöl þar sem
hausinn á mér var á fullkomnum
yfirsnúningi við að vinna úr öðrum
hlutum. Ætli ég hafi ekki getað
notað svona 10-15 prósent af heil-
anum á mér í það sem ég átti að vera
að gera stærstan hlutan af þessum
vetri. Einhverra hluta vegna fékk ég
samt oft hrós fyrir þau viðtöl sem
ég tók og sjálfstýringin virðist hafa
virkað sæmilega. En þegar ástandið
var orðið verst var ég líkamlega og
andlega gjörsamlega búinn á því.
Aftur og aftur kom ég heim og kast-
aði upp eftir útsendingar og lá svo
bara í sófanum í marga klukkutíma.
Við það bættust svo átökin við að
fela alla þessa vanlíðan daginn út og
inn. Oft gerðist það að um leið og ég
losnaði út af vinnustaðnum og var
kominn út í bíl þá fór ég að hágráta.
Það bara gaf sig eitthvað.
Langur listi geðlyfja
Ég skil ekki enn hvernig ég fór að
því að vera í vinnu á meðan á þessu
tímabili stóð. Ég þurfti að taka mér
veikindadaga annað slagið. En það
var fáránlegt hversu miklu ég kom í
verk á þessum tíma. Ég er með lista
yfir öll þau lyf sem ég þurfti að taka
á þessu tímabili og hann er langur.
Það voru um 10-12 lyf, sem flokkast
undir geðlyf, sem ég byrjaði á og
hætti á þennan vetur. Aukaverkan-
irnar og fráhvarfseinkennin af þess-
um lyfjakokteil bættust svo ofan á
allt hitt. En lyfin voru eina lausnin
sem mér var boðin á þessum tíma,“
segir Sölvi.
Kvíðinn hélt áfram að vinda upp
á sig og Sölvi segir sjálfsmyndina
hafa beðið hnekki. „Þegar það fór að
vora var ég svo kominn með mikinn
heilsukvíða líka og ímyndaði mér
það versta. Ég lét leita af allan
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
↣
5 . J A N Ú A R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R24 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð