Morgunblaðið - 18.12.2019, Síða 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2019
Hatursglæpir og -tjáning hefur á
undanförnum árum fengið aukna
athygli í Evrópu, en haturstjáning er
orðræða sem er almennt beint gegn
einhverju, t.a.m.
trúarbrögðum,
kynhneigð eða
uppruna. Ákveðið
fordæmi hefur
verið gefið í ís-
lensku samfélagi
sem skapar rými
fyrir tjáningu nei-
kvæðra viðhorfa
gegn minnihluta-
hópum sem
kynda á undir
hatri milli hópa og mismunun.
Eru þetta m.a. niðurstöður rann-
sóknar sem birt er í fræðiritinu
Stjórnmál & stjórnsýsla undir heit-
inu „„Grýta þetta pakk“: Haturs-
tjáning í íslensku samhengi“. Var
rannsóknin unnin af Eyrúnu
Eyþórsdóttur, lektor við hug- og
félagsvísindasvið Háskólans á Akur-
eyri, og Kristínu Loftsdóttur,
prófessor í mannfræði við Háskóla
Íslands.
„Þessi orðræða er notuð til að
stilla minnihlutahópum upp sem ógn
gegn íslenskri menningu, „hvíta kyn-
stofninum“, konum og öryggi sam-
félagsins. Orðræðan beinist að
mestu leyti gegn múslimum. Ein-
staklingar sem halda úti orðræðu
sem þessari hafa í sumum tilfellum
beinan aðgang að fjölmiðlum í gegn-
um eignarhald og stjórnun miðlanna
þar sem falsfréttum er meðal annars
miðlað,“ segir í rannsókninni.
Sagðir hafa aðgang að Sögu
Rannsakendur halda því einnig
fram að sömu orðræðu sé að finna
innan stjórnmálanna hér á landi, en
stjórnmálaflokkarnir Íslenska þjóð-
fylkingin og Frelsisflokkurinn eru
meðal annars stofnaðir „sérstaklega
gegn innflytjendum, múslimum og
fólki sem leitar alþjóðlegrar vernd-
ar. Jafnvel þótt fylgi þessara flokka
hafi ekki náð miklu flugi hingað til
hafa þeir góðan aðgang að fjölmiðl-
inum Útvarpi Sögu til að dreifa hat-
ursáróðri,“ segir í rannsókn, en einn-
ig eru fulltrúar Flokks fólksins og
Miðflokksins bendlaðir við haturs-
tjáningu í umræddri rannsókn.
Þá sýnir uppgangur haturshópa á
borð við Norðurvígi og Vakur að
grundvöllur sé fyrir starfsemi hér.
Grundvöllur fyr-
ir hatri á Íslandi
 Hatursglæpir og -tjáning rannsakað
Hæli Mótmæli
hælisleitenda.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Umhverfisstofnun (UST) telur að
svo mikil efnistaka sem ráðgerð er
úr námu við Brúarhlöð [E71]
vegna vegagerðar „gæti haft veru-
lega neikvæð sjónræn áhrif í för
með sér á svæði sem er fallegt og
landþröng mikil þannig að allt
rask verður mjög sýnilegt og þar
með haft neikvæð áhrif á vernd-
argildi svæðisins“.
Þá telur UST að þarna ætti al-
farið að hætta efnistöku eða draga
verulega úr því magni sem ráð-
gert er að taka. Einnig ætti að
leggja að landeiganda að hætta
efnistöku til eigin nota á þessum
stað.
Þetta kemur fram í „frekari um-
sögn“ UST vegna mats á umhverf-
isáhrifum Skeiða- og Hruna-
mannavegar – Gígjarhólskots.
Ráðgert er að taka allt að 40 þús-
und rúmmetra úr námunni. Efn-
istakan er innan svæðis nr. 737 á
náttúruminjaskrá. Verndargildi
svæðisins er talið vera: Tilkomu-
mikið gljúfur með kjarri- og skógi-
vöxnum bökkum.
Umsögnin kom á óvart
Svanur Bjarnason, svæðisstjóri
Vegagerðarinnar á Suðurlandi,
sagði að umsögn UST hefði komið
þeim á óvart miðað við það sem
kom fram í vettvangsferð. Náma
E71 er í landi Gígjarhólskots ná-
lægt vesturbakka Hvítár við þjóð-
veg 30, Skeiða- og Hrunamanna-
veg, og rétt ofan við brúna yfir
Hvítá. Svanur sagði að efni hefði
lengi verið sótt í námuna.
Svanur sagði að náman við
Hvítá væri á verndarsvæði sem er
alltaf meðfram ám. Þess vegna
þurfi að spyrja um matsskyldu
framkvæmdarinnar. Skipulags-
stofnun óskaði eftir umsögn UST
sem hér var vitnað í. Vegagerðin
mun svo gefa umsögn um hana áð-
ur en Skipulagsstofnun gefur álit
sitt. Efnið á að nota til að byggja
upp veginn frá Einholtsvegi upp
að Biskupstungnabraut og setja á
hann bundið slitlag.
„Þetta er eini malarkaflinn sem
er eftir á Skeiða- og Hruna-
mannavegi,“ sagði Svanur. Þá á að
sækja allt að 20 þúsund rúmmetra
í námu E72 við Einholtsveg.
UST segir að hún hafi talið í
fyrri umsögn að leggja ætti meiri
metnað í áætlun um efnistöku og
umgengni á þessu svæði. Í stað
þess að vísa til samráðs við land-
eiganda ætti Vegagerðin að leggja
fram „metnaðarfulla áætlun um
efnistökuna og hvernig viðskilnaði
við svæðið verður háttað.“
Þá segir UST að ekki hafi bor-
ist ný áform um að draga úr áhrif-
um efnistökunnar, hvorki með
vandaðri hönnun námunnar né
með því að minnka það efnismagn
sem ráðgert er að taka.
Meiri kostnaður og óvissa
Svanur telur að hægt sé að
ganga þannig frá námunni eftir
efnistöku að hún verði ekki til
lýta.
Ekki er ljóst hvert þyrfti að
sækja efni megi ekki taka það úr
námu E71. Hann sagði að það
verði kostnaðarsamara að sækja
efnið lengra.
Þá skapi það óvissu um hvenær
verður hægt að hefja verkefnið
megi ekki nýta námuna auk þess
að valda óvissu um kostnaðar-
áætlun.
Í fundargerð skipulagsnefndar
Umhverfis- og tæknisviðs Upp-
sveita (UTU) frá 13. nóvember að
er fjallað um umsókn Vegagerð-
arinnar um framkvæmdaleyfi
vegna framkvæmdanna við
Skeiða- og Hrunamannaveg ásamt
efnistöku úr umræddum námum.
Nefndin mæltist til þess að
sveitarstjórn Bláskógabyggðar
samþykkti að gefa út fram-
kvæmdaleyfið.
Neikvæð umsögn UST
um efnisnám við Hvítá
 Vegagerðin vill fá að taka efni úr námu við Brúarhlöð
vegna Skeiða- og Hrunamannavegar  Umsögn Umhverf-
isstofnunar kemur Vegagerðinni á óvart
Efnistökusvæði í Bláskógabyggð
Loftmyndir ehf.
Efnistökusvæði E71
Gýgjarhólskot, set-
náma, allt að 2 ha.
Efnistökusvæði E72
Gýgjarhólskot 3, grjót- og
sandnáma, allt að 2 ha.
Gullfoss
Gey
sir
Hvítá
Tungu-
fljót
B I
S K
U P
S
T
U N
G U
R
Fl
úð
ir
Laugarvatn
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
Verið velkomin
Til jóla fyrir dömur og herra
Gjafakassar | Ilmir | Treflar | Silkislæður | Töskur | Hanskar
Skart | Peysur | Buxur | Velúrgallar | Gjafakort
1988 - 2018
Söfnum í neyðarmatar-
sjóð fyrir jólin til matarka
hjá Fjölskylduhjálp Íslands
fyrir þá fjölmörgu sem lægstu
framfærsluna hafa.
Þeim sem geta lagt okkur lið
er bent á bankareikning
0546-26-6609,
kt. 660903-2590.
Fjölskylduhjálp slands, Iðufelli 14 Breiðholti
og Baldursgötu 14 í Reykjanesbæ.
Neyðarsöfnun í
fyrir jólin
Guð blessi ykkur öll
Það hefur sýnt sig að íslenska þjóðin stendur
saman, sýnir stuðning og samhug
eftir bestu getu.
Hægt er að leggja framlög inn á reikning
nr. 0101-26-35021, kt. 470269-1119
S. 551 4349, 897 0044, maedur@simnet.is
Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur
JÓLASÖFNUN
John Snorri Sigurjónsson fjalla-
garpur lét staðar numið síðdegis í
gær eftir átta ferðir upp og niður
Esjuna. Hann hóf gönguna klukkan
18:00 í fyrrakvöld.
Jón Snorri fór að kenna til í
hægra hné þegar hann var í átt-
undu ferðinni upp fjallið. Hann fer
til Pakistans 2. janúar til að klífa
K2 og þótti honum ekki skynsam-
legt að leggja í óþarfa áhættu. Í til-
kynningu kemur fram að ferðirnar
í gær og fyrradag hafi fyrst og
fremst verið hugsaðar sem æfing
og í fjáröflunarskyni til að vekja at-
hygli á verkefninu.
John Snorri telur sig vera undir
það búinn að takast á við K2 í jan-
úar. Hann segir
að verkina megi
rekja til hraða-
álags. Ferðin upp
K2 sé allt annars
eðlis og hafi lítið
með hraða að
gera.
John Snorri
stefnir að því að
klífa K2-tindinn í
Pakistan fyrstur
manna í heiminum að vetrarlagi.
K2 er næsthæsta fjall í heimi og
hingað til hefur enginn komist á
tind þess að vetrarlagi. John Snorri
komst á tindinn sumarið 2017.
gudni@mbl.is
Gekk átta sinnum upp og niður Esjuna
John Snorri
Sigurjónsson