Fréttablaðið - 04.12.2019, Blaðsíða 18

Það kom aldrei
annað til greina en
að leita til fjárfesta sem
höfðu byggt upp alþjóðlegt
vörumerki.
Helgi Vífill
Júlíusson
helgivifill@frettabladid.is
Því fylgir mikil ábyrgð að eiga og reka 93 ára gamalt fyrirtæki, eins og 66°Norður. Við sem erum með keflið núna erum að treysta stoð­
irnar svo fyrirtækið geti lifað önnur
100 ár,“ segir Bjarney Harðardóttir
og fer að ræða þær áskoranir sem
samfélagið stendur frammi fyrir.
„Því fylgir mikil ábyrgð að reka
fyrirtæki í dag svo það starfi í sátt
við umhverfið. Við hjá 66°Norður
tökum því hlutverki alvarlega og
höfum sjálf bærni að leiðarljósi í
okkar framleiðslu.
Á Íslandi höfum við tækifæri til
að vera leiðandi þegar kemur að
umhverfismálum. Við erum með
hreina orku og náttúru, jafnrétti og
mannréttindi. Við erum þrautseig
þjóð og fámenn.
Ég hef trú á að við getum staðið
saman að vissri sýn og aðgerðum
sem geta verið til fyrirmyndar fyrir
aðrar þjóðir. Til að það geti orðið
verður að eiga sér stað uppbyggilegt
samtal um áherslur og aðgerðir. Við
þurfum að tala um þær áskoranir
sem eru fram undan í loftslagsmál­
um á lausnamiðaðan og uppbyggi­
legan hátt,“ segir hún.
Bjarney og eiginmaður hennar,
Helgi Rúnar Óskarsson, fjárfestu í
fyrirtækinu árið 2011 og eiga meiri­
hluta. Frá árinu 2011 til 2018 tvö­
földuðust tekjur fyrirtækisins í rúm­
lega fjóra milljarða króna.
Fjár fest ingar sjóður inn Mous se
Partners, sem stýrt er af fjöl skyld­
unni sem á tísku húsið Chanel, festi
kaup á tæp lega helm ings hlut í Sjó­
klæðagerðinni 66°Norður fyr ir lið­
lega 30 millj ón ir evra, eða um fjóra
millj arða ís lenskra króna, sumarið
2018, eins og Markaðurinn sagði frá
á þeim tíma.
Kennarinn horfði til 66°Norður
Hvernig kom það til að þið hjónin
keyptuð 66°Norður?
„Ég hef alla tíð unnið við markaðs­
mál og kenndi um tíma vörumerkja­
stjórnun við Tækniháskólann, sem
síðar sameinaðist Háskólanum í
Reykjavík. Við kennsluna var ég
sífellt að vísa í stór erlend vörumerki
en langaði að taka íslensk dæmi í
kennslunni. Árið 2003 áttum við
Íslendingar því miður ekki vöru­
merki sem skaraði fram úr alþjóð­
lega, ólíkt til dæmis frændum okkar
Svíum og Dönum. Ég fór því að huga
að því hvaða íslensku vörumerki
gætu rutt brautina og orðið vöru­
merki okkar Íslendinga.
Þá varð mér hugsað til 66°Norður.
Það var vörumerki sem landsmenn
höfðu alist upp við, rammíslenskt
og tengt norðurslóðum, hafði yfir
sér mikinn sjarma og fatnaðurinn
vandaður og glæsilegur. Ég hef því
lengi haft miklar mætur á fyrir­
tækinu.
Þegar við hjónin keyptum fyrir­
tækið stóðum við bæði á krossgöt­
um. Ég hafði unnið við markaðsmál
frá 1995 og til dæmis hjá Íslands­
banka frá árinu 2004 og lærði mikið
á því. Tók til dæmis þátt í að breyta
nafni bankans í Glitni og að móta
hvernig vörumerkið talaði eftir þá
miklu sorg sem bankahrunið olli
þjóðinni og bankar féllu í ónáð.
Ég var sem sagt orðin fertug og
langaði að gera eitthvað sem skipti
máli og eiga hlut í næsta vinnustað.
Eiginmaður minn var á sama stað.
Hann hafði allar götur verið í eigin
rekstri ef litið er fram hjá stuttri dvöl
hjá Glitni í uppsveiflunni.
Helgi Rúnar starfaði á þeim tíma
sem ráðgjafi fyrir 66°Norður sem
var í söluferli. Við áttum engan pen­
ing á lausu, seldum því húsið okkar
og fengum til liðs við okkur sjóð á
vegum Stefnis til að geta keypt fyrir­
tækið af Sigurjóni Sighvatssyni.“
Á leigumarkaði í níu ár
Selduð þið heimilið ykkar til að fjár-
magna ykkar hlut í fyrirtækinu?
Það er falleg saga um þær fórnir sem
þarf að færa til að koma undir sig fót-
unum í atvinnulífinu.
„Já, við vorum á leigumarkaði í
níu ár og f luttum sjö sinnum! Ég
mæli ekki með því þegar maður er
með sjö börn.
Við fundum f ljótlega að sjóður
með takmarkaðan líftíma var ekki
hentugur samstarfsaðili. Um var að
ræða sjóð sem þurfti að losa sig út úr
fjárfestingunni eftir þrjú til fimm ár.
Rekstur 66°Norður þurfti á
þolinmóðu fjármagni að halda.
Það varð að horfa til lengri tíma, að
minnsta kosti tíu til fimmtán ára.
Við keyptum hlut Stefnis árið 2012.
Landsbankinn aðstoðaði okkur við
kaupin á sínum tíma og stóð við
bakið á okkur uns við fundum réttu
fjárfestana.
Á þessum tíma varð að leggja
umtalsvert af fjármunum inn í félag­
ið í því skyni að fjárfesta í innviðum,
hönnun og vörumerkinu. Það er
slæmt þegar fyrirtæki eru í söluferli
í langan tíma því þá er reksturinn
í biðstöðu og hætt er að fjárfesta í
rekstrinum. Að byggja upp vöru­
merki er langhlaup og það krefst
þess að þú hafir skýra sýn og stað­
festu. Við vissum hver staðan var við
kaupin því Helgi Rúnar þekkti vel til
fyrirtækisins.
Til að setja uppbyggingu undan­
farinna ára í samhengi þá starfaði
einn hönnuður hjá fyrirtækinu
þegar við tókum við rekstrinum en
í dag eru hönnuðir og tæknifólk sem
starfar með þeim samtals fimmtán.
Við fjárfestum ríkulega í versl­
ununum, vörumerkinu og vöru­
línunni. Við höfum innleitt mark­
visst hringrásarkerfi til að draga úr
sóun og höfum jafnframt verið að
nota bestu efni sem völ er á eins og
Goretex.
Við héldum ein á keflinu þar til í
Horfa til næstu hundrað ára í rekstri
Fjár fest inga rsjóður sem stýrt er af fjöl skyld unni sem á tísku húsið Chanel á tæp lega helm ings hlut í 66°Norður. Eiginfjárhlutfallið
jókst í 73 prósent við hlutafjáraukningu fjárfestingarsjóðsins. Fjöldi erlendra aðila vill vinna með fyrirtækinu eftir kaupin.
„Fyrirtæki eins og okkar getur ekki verið mikið skuldsett. Það er svo kostnaðarsamt,“ segir Bjarney Harðardóttir, sem keypti 66°Norður ásamt eiginmanni sínum árið 2011. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Íslendingar horfi til Danmerkur
„Við Íslendingar gætum sótt
í meiri mæli fyrirmyndir til
Danmerkur. Danir búa ekki yfir
sambærilegum auðlindum og
við Íslendingar og hafa þess í
stað byggt upp áhugavert og
sterkt hönnunarsamfélag. Dönsk
hönnun og danskur lífsstíll er það
sem margir sækja í og líta til. Við
hins vegar erum auðlindasam-
félag með sjávarútveginn sem
hefur verið burðarás, orkugeirann
og nú ferðamannageirann sem
hefur verið grundvöllur fyrir út-
flutningstekjur. Skapandi greinar
hafa verið nokkuð veikur sproti
en gætu orðið öflugur atvinnu-
vegur og fjórði burðarásinn
undir íslenskt hagkerfi. Við hjá
66°Norður viljum vera hluti af
þeirri vegferð.
Það þarf einfaldlega að fóstra
skapandi atvinnugreinar. Það
eru mörg íslensk fyrirtæki sem
falla þarna undir en þau eiga það
sameiginlegt að byggja á hugviti
og nýsköpun. Það eru einnig mörg
áhugaverð fyrirtæki að koma
fram núna með lausnir tengdar
umhverfismálum eins og Carbfix
á Hellisheiði og Klappir. Margt
ungt fólk vill starfa við skapandi
greinar. Það þekki ég vel sem
móðir. Við þurfum að huga að
spennandi starfstækifærum fyrir
ungt fólk svo það geti fengið störf
við hæfi á Íslandi, störf sem eru í
sátt við umhverfið,“ segir Bjarney.
4 . D E S E M B E R 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R6 MARKAÐURINN