Fréttablaðið - 21.12.2019, Qupperneq 72

AF ÞESSUM SÖKUM ER
SELTA EKKI ENDILEGA
AUÐVELD AFLESTRAR EN
VERÐLAUNAR LESANDANN
RÍKULEGA
BÆKUR
Selta
(apókrýfa úr ævi landlæknis)
Sölvi Björn Sigurðsson
Útgefandi: Sögur
Fjöldi síðna: 273
Að morgni til haustið 1839 við Hjör-
leifshöfða á Suðurlandi liggur rosk-
inn íslenskur landlæknir sofandi
í rekkju sinni þegar hann finnur
skyndilega fyrir nærveru drengs
sem liggur í fjöruborðinu skammt
frá. Hann fer ásamt húskarli sínum,
Mister Undertaker, og bjargar
drengnum og upphefst þá atburða-
rás sem færir honum miklar furður
og óviðbúna gleði. Um alla atburði
ritar hann í skýrslu sem hann skuld-
ar yfirvöldum í Kaupmannahöfn,
skýrslu sem þó er frekar dagbók
sem hann veit að mun enda í graf-
hvelfingu konunglega bókasafnsins,
ólesin að eilífu.
Selta er mögnuð skáldsaga í fleiri
en einum skilningi. Sögusviðið er
Ísland sem enn tekst á við afleiðing-
ar móðuharðindanna og fleiri ham-
fara og hina stöðugt sveiflukenndu
óblíðu náttúru en verður í þessari
sögu eins konar ævintýraland líka,
gætt fegurð sem á engan sinn líka,
og ýmsum möguleikum sem felast
í hinu ólíklega eins og sjóreknu
hvalshræi. Söguþráðurinn er einnig
sérlega vel ofinn, þó nánast óraun-
verulegar tilviljanir miðað við sögu-
tímann hendi gerir það ekkert til því
þetta er ekki sagnfræðileg skáldsaga,
ætluð til að varpa ljósi á líf fólks fyrr
á öldum heldur ferð inn á við, inn
í tilfinningar, reynslu og vitund
en líka rökrænt samtal um heims-
mynd og þekkingu
sögutímans í sam-
anburði við okkar
tíma. Hún minnir
líka á ýkju- og
ærslasögur 19. ald-
arinnar, Heljarslóð-
arorrusta kom upp
í hugann í köflum,
enda hefur orðið
apókrýfa verið þýtt
sem ýkjuguðspjall
og svo er vitnað til
nútímans undir
rós samanber til-
vísun í John Grant
og lag hans Queen
of Denmark. Nöfn
persónanna eru
einnig skemmti-
lega hugsuð, þann-
ig ber hin týnda
ástkona læknisins
ættarnafnið Himmelwunder og evr-
ópskur skósali sem býr og starfar á
Kirkjubæjarhæli kallast Monsieur
Pons. Meira að segja hestarnir
bera merkileg nöfn, Maltus, Kex
og Hausthlý. Þeir nafnlausu eru
svo drengurinn sem fær alls konar
nöfn enda er framtíð hans óskrifað
blað og svo sögumaður sjálfur sem
er aldrei kallaður annað en læknir.
Þannig leikur Sölvi sér með mörg
tungumál og mest þó íslenskuna
sem verður nánast sögupersóna í
bókinni, tekur eitthvað úr formlegu
skýrslumáli sögutímans en er líka
svo rík og þykk og full af líkingum
og orðsmíðum að það er næstum
ekki hægt að lýsa henni án þess að
grípa til líkingamáls úr matar- eða
efnisheimum.
Sölvi Björn
he f u r á ð u r
sýnt að hann
hef ur mik ið
vald á tungu-
m á l i n u o g
tungutaki fyrri
t íðar, meðal
a n na r s me ð
ljóðaþýðingum
sí nu m og í
sk áldsög u nni
Gestakomur í
Sauðlau k sd a l
sem gerist í lok
18. aldar. A f
þessum sökum
er Selta ek k i
endilega auð-
veld aflestrar en
verðlaunar les-
andann ríkulega
ef hann heldur sig að lestrinum.
Brynhildur Björnsdóttir
NIÐURSTAÐA: Vel skrifuð og áhrifa-
mikil ærsla- og alvörusaga.
Ýkjuguðspjall af SandiHvað? Hvenær?
Hvar?
Laugardagur
hvar@frettabladid.is
21. DESEMBER 2019
Hvað? Mozart við kertaljós
Hvenær? 21.00
Hvar? Kópavogskirkja
Kammerhópurinn Camerarctica
leikur.
Hvað?
Hvenær?
Hvar?
Sunnudagur
hvar@frettabladid.is
22. DESEMBER 2019
Hvað? Jólaball með Siggu Beinteins
og Grétari
Hvenær? 15.00
Hvar? Jólaþorpið í Hafnarfirði
Hvað? Mozart við kertaljós
Hvenær? 21.00
Hvar? Dómkirkjan
Camerarctica leikur.
Hvað? Vetrarsólstöðufagnaður
Hvenær? 14.00-16.00
Hvar? Kínasafn Unnar, Njálsgötu
33B
Hvað? Jóladagskrá Árbæjarsafns
Hvenær? 13.00-16.00
Hvar? Árbæjarsafn
Undirbúningur jóla áður fyrr.
Hrekkjóttir jólasveinar. Guðsþjón-
usta. Dansað kringum jólatréð.
Hvað? Upplestur í stofunni
Hvenær? 15.00
Hvar? Gljúfrasteinn
Sjón, Pétur Gunnarsson, Guðrún
Eva Mínervudóttir og Una Mar-
grét Jónsdóttir lesa.
Sigga og Grétar koma fram í jóla-
þorpinu í Hafnarfirði.
siminn.is/jol
B
ir
t
m
eð
f
yr
ir
va
ra
u
m
v
ill
ur
o
g
ve
rð
br
ey
ti
ng
ar
. G
ild
ir
m
eð
an
b
ir
gð
ir
e
nd
as
t.
Polaroid Mint prentari
16.990 kr.
Prentaðu út jólaminningarnar
beint úr snjallsímanum
Fullt verð: 19.990 kr.
Tilboð
Meater kjöthitamælir
16.990 kr.
Nauðsynlegt snjalltæki
fyrir alla ástríðukokka
Fullt verð: 19.990 kr.
Tilboð
Verð frá 58.990 kr.
5.493 kr./mán. í 12 mán.
Alls: 65.915 kr.ÁHK: 21,75%
Rafknúið hlaupahjól
Xiaomi Mi og Mi PRO
6.873 kr./mán. í 12 mán.
Alls: 82.475 kr.ÁHK: 18,13%
Apple Watch 5
Verð frá 74.990 kr.
Twinkly snjallsería
8.990 kr.
Samsung S10 og S10+
Verð frá 129.990 kr.
Galaxy Buds heyrnartól fylgja,
að verðmæti 25.990 kr.
11.617 kr./mán. í 12 mán.
Alls: 139.400 kr.ÁHK: 12,98%
iPhone 11
& 11 Pro / 11 Pro Max
Verð frá 129.990 kr.
11.617 kr./mán. í 12 mán.
Alls: 139.400 kr.ÁHK: 12,98%
Snjallar gjafir
fyrir bjartari jól
Allar snjöllustu jólagjafirnar sem gleðja, bæta og kæta.
Símar sem hringja inn jólin, hátalarar sem gefa tóninn
og skínandi snjallúr sem telja niður til jóla.
Kynntu þér úrvalið á siminn.is/jol eða komdu í verslanir
Símans í Ármúla, Smáralind og Strandgötu, Akureyri.
Kaupauki
Heyrnartól
14 daga
Sjónvarp Símans
Premium fylgir
14 daga
Sjónvarp Símans
Premium fylgir
30 GB
fylgja með
30 GB
fylgja með
Fylgdu Símanum á Instagram og
taktu þátt í jóladagatali Símans.
Nýr pakki daglega fram að jólum!
@siminnisland
Apple AirPods
24.990 kr.
Vinsælustu heyrnartólin
Buddy heyrnartól
7.990 kr.
Sniðin á litla snillinga —
vernda viðkvæm eyru
Fullt verð: 68.990 kr.
Tilboð
Appstýrð LED-ljósasería
með endalausa möguleika!
2 1 . D E S E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R48 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð