Skessuhorn - 18.09.2019, Page 10

MIÐVIKUDAGUR 18. SEpTEMBER 201910
Í síðustu viku birtist vísindagrein
í ritinu Molecular Biology and
Evolution, þar sem færðar eru sönn-
ur á að á Íslandi var sérstakur stofn
rostunga sem dó út skömmu eft-
ir landnám. Niðurstaðan er fengin
með DNA-rannsókn á hvatberum
úr tönnum, beinum og hauskúp-
um 34 rostunga, sem fundist hafa
á Íslandi, 800 til 9000 ára göml-
um. Þeir mynduðu sérstakan erfða-
fræðilegan stofn íslenskra rostunga.
Eitt þekktasta og stærsta rostun-
gavé hér við land var líklega á fjör-
unni við Ytri Garða í Staðarsveit.
Þar fannst m.a. árið 2015 heilleg
hauskúpa rostungs sem þótti afar
merkilegur fundur á sínum tíma.
Rannsóknir vísindamanna hafa
meðal annars leitt í ljós að nokkrir
vel tenntir rostungshausar og stak-
ar rostungstennur sem fundust við
Barðastaði í Staðarsveit árið 2008
hafi leitt í ljós að þau bein eru 2100
til 2200 ára gömul, það er frá því
einni til tveimur öldum fyrir fæð-
ingu Krists.
„Ekki er að efa að þessi niður-
staða kyndir undir tilgátu manna
um að upphaflega hafi landnám Ís-
lands tengst rostungaveiðum, að
landið hafi verið einhvers konar út-
stöð eða verstöð til veiðanna jafnvel
í langan tíma, áður en menn settust
hér endanlega að. Staðfest er að ís-
lenski rostungurinn hafi verið hér
við land frá því um 7000 fyrir Krist
og fram til um 1200, þegar land-
ið var fullsetið. Útdauði íslenska
stofnsins gæti þannig verið elsta
dæmið um útdauða af völdum of-
veiði, en tennur, húðir og lýsi rost-
unga voru verðmæt verslunarvara á
Víkingaöld,“ segir í tilkynningu frá
Náttúrufræðistofnun.
Fjórir íslenskir vísindamenn
eru meðal höfunda greinarinnar:
Snæbjörn pálsson erfðafræðingur,
Bjarni F. Einarsson fornleifafræð-
ingur, Ævar petersen dýrafræð-
ingur og Hilmar J. Malmquist for-
stöðumaður Náttúruminjasafns Ís-
lands. Aðrir höfundar eru danskir
og hollenskir.
mm/ Ljósm. úr safni Skessuhorns.
Fyrrum gjaldkeri Ungmenna-
félags Grundarfjarðar hefur verið
ákærður af héraðssaksóknara fyr-
ir fjárdrátt. Er manninum gefið
að sök að hafa dregið sér rúmlega
12 milljónir króna af reikningum
félagsins á sex ára tímabili. Morg-
unblaðið greindi frá. Jafnframt er
maðurinn ákærður fyrir peninga-
þvætti, með því að hafa nýtt féð
sem hann dró sér í eigin þágu.
Maðurinn var ólaunaður stjór-
narmaður UMFG um langt skeið
og þar á meðal gegndi hann stöðu
gjaldkera. Samkvæmt ákæru er tal-
ið að hann hafi dregið sér samtals
12.337.897 krónur í 248 mil-
lifærslum yfir sex ára tímabil.
peningana flutti hann af fjórum
reikningum ungmennafélagsins
yfir á sína eigin, eða reikninga
ófjárráða dóttur sinnar. Fyrstu
millifærslurnar sem ákært er fyrir
voru framkvæmdar í mars 2011.
Færði maðurinn reglulega tugi þú-
sunda af reikningum ungmennafé-
lagsins fram í október 2017. Hæs-
tu einstöku millifærslurnar hljóða
upp á 250 þúsund krónur, að því
er fram kemur í frétt Morgun-
blaðsins.
kgk/ Ljósm. úr safni.
Heimamenn og gestir í Stykkis-
hólmi gripu í byrjun síðustu viku
í læstan hurðarhún þegar þeir ætl-
uðu í Bensó, einu sjoppuna í bæjar-
félaginu. Þurftu þeir því að aka til
Grundarfjarðar til kaupa á lottói,
tóbak eða ís í brauðformi. Versl-
un Olís í Stykkishólmi var eins og
kunnugt er lokað í mars á þessu
ári og reksturinn seldur. Var það
gert að kröfu Samkeppniseftirlits-
ins í kjölfar þess að Olís og Hagar
runnu saman. Sigurður pálmi Sig-
urbjörnsson, forsvarsmaður Bensó,
sem opnað var í kjölfarið síðasta
vor, staðfesti í samtali við Skessu-
horn síðastliðinn fimmtudag að
hann hefði lokað og væri hættur
rekstri í Stykkishólmi. Sagði hann
það ekki hafa verið að ganga hjá sér
að reka tvær verslanir í Reykjavík
en fjarstýra starfseminni í Stykkis-
hólmi á sama tíma. Sigurður pálmi
upplýsti jafnframt að viðræður væru
í gangi við heimamenn um að taka
við rekstrinum.
Síðar sama dag kom svo í ljós að
veitingamennirnir Sveinn Arnar
Davíðsson og Arnþór pálsson, sem
eiga og reka Skúrinn og Skúrinn
pizza Joint í Stykkishólmi, ætla að
flytja starfsemina í húsnæði Bensó.
Þar verður opnaður veitingastaður
með sjoppu að flutningum loknum.
„Þarna verðum við með fjölbreytt-
an mat; hamborgara, vefjur, kjúk-
lingavængi og pizzur. Síðan verð-
um við með sjoppu með nammib-
ar, seljum ís, tóbak, lottó, olíuvörur
og svoleiðis,“ segir Sveinn Arnar í
samtali við Skessuhorn.
Með flutningunm í nýtt húsnæði
verður öll starfsemi Skúrsins komin
undir eitt þak, en Skúrinn hefur til
þessa verið rekinn á tveimur stöð-
um. Annars vegar veitingahúsið
Skúrinn á Þvervegi 2 og hins vegar
Skúrinn pizza Joint á Borgarbraut
1. „Það verður algjör snilld og á eft-
ir að létta mikið að vera með allt á
einum stað,“ segir Sveinn Arnar.
Aðspurður kveðst Sveinn Arnar
ekki geta sagt nákvæmlega til um
hvenær Skúrinn verður opnaður
á nýjum stað. Það verði þó núna
í haust. „Við erum að fara að loka
báðum stöðunum okkar og færa alla
starfsemi yfir á Bensó. Þar þurfum
við að stækka eldhúsið og gera hús-
næðið aðeins að okkar, þannig að
það eru framkvæmdir framundan.
Við erum byrjaðir að rífa pizzastað-
inn en Skúrinn ætlum við að hafa
opinn eins lengi og við mögulega
getum,“ segir Sveinn Arnar. „Við
erum ekki búnir að fá húsið af-
hent en það verður örugglega bara
núna mjög fljótlega. Við reynum að
láta framkvæmdir ganga eins hratt
fyrir sig og mögulegt er og ætlum
að opna eins fljótt og við getum á
nýjum stað. Við munum svolítið
spila þetta eftir því hvernig fram-
kvæmdirnar ganga. Ef við sjáum
til dæmis möguleika á því að opna
bara sjoppuna þá gerum við það og
opnum síðan matsöluna seinna. En
þetta verður alltaf núna í haust,“
segir Sveinn Arnar Davíðsson að
endingu.
mm/ kgk/ Ljósm. úr safni/ sá.
Árið 2007 fannst þessi rostungstönn við Brimilsvelli á norðanverðu Snæfellsnesi.
Tönnin er 47 sentimetrar að lengd og vóg um tvö kíló. Karlrostungar og karlselir
eru kallaðir brimlar og má rekja nafn bæjarins til að þar var fyrr á öldum rostun-
gavé. Myndin er úr safni Skessuhorns af feðgununum Gunnari Tryggvasyni og
Benedikt með tönnina.
Elsta dæmi um útdauða
tegundar af völdum ofveiði
Árný Sveinbjörnsdóttir jarðfræðingur
frá Jarðsvísindastofnun HÍ og Jan
Heinemeir eðlisfræðingur frá Árósar-
háskóla skoða hér hauskúpu rostungs
sem fannst í Garðafjöru á Snæfellsnesi
í ágústlok 2015.
Fyrrum gjaldkeri
ákærður fyrir fjárdrátt
Sveinn Arnar Davíðsson og Arnþór Pálsson, veitingamenn í Skúrnum í
Stykkishólmi. Hér eru þeir við framkvæmdir fyrir opnun Skúrsins Pizza Joint
síðasta haust.
Skúrinn flytur í húsnæði Bensó
Svipmynd úr Bensó skömmu eftir opnun síðasta vor.