Bændablaðið - 08.03.2018, Blaðsíða 47

47Bændablaðið | Fimmtudagur 8. mars 2018
landsins er frábært rekstrarfólk,
frumkvöðlar og hugsjónafólk.
Þessu fólki þarf að gefa rými til
athafna og gæta þess að innviðir
og stuðningskerfi nýsköpunar
sé samhæft raunverulegum
aðstæðum. Til að nýsköpun nái
flugi þarf íslenskur landbúnaður
svo að vera spekisegull á
fjölbreyttari þekkingu, s.s.
skapandi greinar, matvælafræði,
líftækni, upplýsingatækni
og verkfræði og taka mið
af tækifærum og ógnunum.
Skynsamleg landnýting, innleiðing
tækninýjunga, uppbygging
ímyndar á grundvelli alúðar fyrir
umhverfinu og framleiðsla afurða
sem byggja á aðgangi að hreinu
vatni er drifkraftur til vaxtar og
þróunar íslensks atvinnulífs og
samfélags.
Nýsköpun er forsenda
jafnvægis í framleiðslu
Jafnvægi í framleiðslu þýðir ekki
að framleiðsla sé ávallt eins. Þvert
á móti. Jafnvægi eftirspurnar og
framleiðslu næst einungis fram
með vöruþróun sem tekur mið af
væntingum og þörfum neytenda.
Vöruþróun hefur líka áhrif á
umhverfisálag framleiðslu, sem í
grundvallaratriðum er margfeldi
mannfjölda, neyslu á mann og
umhverfisáhrifa á framleidda
einingu. Okkur fjölgar og neysla
á mann eykst í heiminum (þar eru
Íslendingar framarlega í flokki).
Á móti þessu þarf að vinna með
nýsköpun og bættri nýtingu
auðlinda, til að valda minni
umhverfisáhrifum á framleidda
einingu og draga úr sóun. Frábær
dæmi um slíka nýsköpun eru að
nýting á þorski sé nærri 80% í dag
og að íslensk fiskveiðiskip noti
um 40% minni olíu í dag en 1990.
Þetta er hægt!
Með vísindalegu áhættumati
er hægt að stýra eftirliti í átt að
mikilvægum eftirlitsstöðum
og miðla með skýrum hætti til
samfélagsins hver áhætta af neyslu
og framleiðslu matvæla er. Út frá
áhættumati er mögulegt að taka
ákvarðanir um hvað skuli leyfa og
hvað skuli banna eða takmarka (t.d.
innflutning á hráu/fersku kjöti). Í
sumum tilvikum getur takmörkuð
áhætta verið ásættanleg, ef t.d.
markmiðum um aukna sjálfbærni
matvælaframleiðslu er náð. Án
áhættumats er slík áhættustjórnun
hinsvegar illframkvæmanleg og
þar með dregið úr möguleikum
til nýsköpunar og aukinnar
sjálfbærni. Dæmi um slíkt er að
nýting hráefna sem skilgreind
hafa verið sem úrgangur (e.
waste) er með öllu óheimil til
matvælaframleiðslu. Tilraunir
íslenskra frumkvöðla og
Matís með notkun skordýra til
fóðurframleiðslu hafa steytt á
skeri m.a. vegna slíkra reglna.
Í þessum efnum þurfum við að
hugsa út fyrir kassann og horfa
til þess hvernig við sameiginlega
stefnum að fullnýtingu hráefna
með verðmætasköpun um allt land
að markmiði, án þess þó að stefna
heilsu fólks í óásættanlega hættu.
Þekking er forsenda
nýsköpunar
Til að landbúnaður á Íslandi
geti þróast og raunverulega lagt
sitt lóð á vogarskálar í átt að
aukinni sjálfbærni þarf hann
að vera spekisegull. Skapa þarf
aðstæður sem kalla öflugt fólk
til bústarfa, uppskeru og vinnslu,
vöruþróunar, markaðssetningar
og nýsköpunar almennt. Í þessu
samhengi spila reynsla bænda
og menntakerfið, sem í dag
er alþjóðlegt, lykilhlutverk.
Framleiðsluhugsun 20. aldar er á
undanhaldi vegna lýðfræðilegra
breytinga og umbyltinga í tækni.
Hlutverk framtíðarbóndans verður
ekki síst að tileinka sér og beita
nýrri þekkingu og tækni, til að
bæta aðstæður sínar, meðhöndlun
hráefna, meðferð lands og koma
til móts við þarfir neytenda. Það
er engin ástæða til íhaldssemi
í þeim efnum, nærtækara er að
rækta samband framtíðarbóndans
og annarra samfélagsþegna með
aukinni áherslu á uppruna hráefna,
handverk og samspil ímyndar
matvælalandsins Íslands og
ferðamannalandsins Íslands.
Samhengi verður að vera í
ræktun lýðs og lands. Slæm meðferð
á landi og mengun eru ógnun við
framleiðslu heilnæmra matvæla,
næringaröryggi og orðspor Íslands.
Slíkt stuðlar að verri lýðheilsu og
þar af leiðandi auknum kostnaði
við heilbrigðiskerfið og mun til
framtíðar sliga skattborgarana.
Þess vegna má ekki spara eyrinn
en kasta krónunni þegar kemur
að ákvörðunum um nauðsynlega
fjárfestingu í nýsköpun
matvælaframleiðslu, bændum og
Íslendingum öllum til heilla.
Guðjón Þorkelsson,
ráðgjafi og forstöðumaður
menntasamstarfs Matís
Hrönn Ólína Jörundsdóttir,
sviðsstjóri mæliþjónustu og
innviða Matís
Sveinn Margeirsson,
forstjóri Matís
nýsköpunar. Myndin sýnir nokkrar af þeim tengingum, en unnið er að því að skilgreina frekar nauðsynlegar tengingar.
GÓÐUR VINNUFÉLAGI
Volkswagen Caddy
www.volkswagen.is HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · sími 590 5000 · hekla.is · umboðsmenn um land allt:
Höldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · HEKLA Reykjanesbæ
Einn vinsælasti atvinnubíll á Íslandi er Volkswagen Caddy.
Hann er áreiðanlegur, öruggur og fæst í tveimur lengdum
- hefðbundinni lengd og lengri gerð (Maxi).
Caddy má fá með fjórhjóladrifi sem eykur enn við öryggi
og aksturseiginleika bílsins. Fjórhjóladrifinn Caddy hentar
einstaklega vel við íslenskar aðstæður og eykur til muna
notkunarmöguleika Caddy, hvort heldur er í snjó, hálku
eða erfiðu færi.

Volkswagen Caddy kostar frá
2.590.000 kr.
(2.072.000 kr. án vsk)EIGUM NOK
KRA
4x4
TIL AFHEND
INGAR
STRAX FÆST FJÓRHJÓLADRIFINN
Við látum framtíðina rætast.