Spássían - 2011, Side 19

19
Í tvö ár málaði Vigdís Grímsdóttir rauða ketti á striga; leiktjöld fyrir
skáldsöguna Trúir þú á töfra? sem tók hana alls ellefu ár að skrifa. Í
gegnum málverkin náði hún aftur sambandi við aðalsögupersónuna
og vann bug á ritstíflu sem hún kynntist þarna í fyrsta skipti. Bókin
sem hefur nú litið dagsins ljós er allt í senn; óður til ljóðsins og
skáldkonunnar Nínu Bjarkar Árnadóttur, samtímaádeila, dystópísk
framtíðarsýn, frelsissöngur og tilvistarleg hugleiðing.
Nóg pláss á
skáldabekknum Eftir Auði Aðalsteinsdóttur
TRÚIR ÞÚ Á TÖFRA? er sögð af stúlku
sem elst upp í fallegu og snyrtilegu þorpi
í íslenskum dal. Sagan gerist einhvern
tíma í náinni framtíð þar sem fasisminn
hefur greinilega tekið völdin. Þorpið
er í raun fangabúðir, umkringt múr og
yfirbyggt glerkúpli, og þangað hefur
fólk verið tælt með fölskum gylliboðum
eða flutt nauðungarflutningum. Fæstir
eru reyndar settir á og undir gulu engi
hvíla bein hinna. Þeir sem eftir lifa reyna
að fylgja ósveigjanlegum reglum þeirra
sem öllu stjórna og halda í vonina um að
allt saman hafi þetta einhvern tilgang;
að leikritið sem þeir eru alltaf að æfa
fyrir verði einhvern tíma sýnt og skipti
máli – og að í lokin hljóti þeir frelsi.
NÍNA BJÖRK OG LJÓÐRÆNAN
Það besta sem ég gat gefið öðrum var
ljóð; ég held að mér hafi aldrei dottið í
hug þegar ég var stelpa að ég ætti ekki
ljóð nöfnu minnar og gæti því ekki gefið
þau. (Trúir þú á töfra?, 130)
Söguhetjan unga er skírð í höfuðið á
skáldkonunni Nínu Björk Árnadóttur og
er alin upp við ljóð hennar. Hin kvenlega
ljóðræna vísar henni í lokin leiðina út
í frelsið, en ljóðlínur úr verkum Nínu
Bjarkar eru rauði þráður sögunnar.
„Mig langaði alltaf til að skrifa bók þar
sem ljóð væru eins og lækur í gegnum
söguna; leiddu hana áfram og færðu
hana svo til endalokanna, inn í einhvers
konar frelsi“, segir Vigdís. Persónuleg
kynni hennar og Nínu Bjarkar skýra að
einhverju leyti hvers vegna ljóð Nínu
Bjarkar urðu fyrir valinu, en Vigdís segir
aðalástæðuna þá að henni finnist svo
mikil jaðartilfinning í ljóðum Nínu Bjarkar
og einhver náttúruleg fegurð sem ekki sé
hægt að skýra. „Mér finnst aðdáunarvert
hvað hún getur fjallað á einlægan og
opinn hátt um erfiða hluti inni í sjálfri
sér. Það er svo persónulegt en mér finnst
hún aldrei fara yfir mörkin. Aðeins þessi
lína hennar gæti gengið í gegnum svona
sögu. Ég og Nína Björk töluðum einmitt
oft saman um hina kvenlegu ljóðrænu. Ég
var alltaf svo hrifin af hennar. Þegar hún
dó árið 2000 byrjaði ég svo að stúdera