Spássían - 2011, Blaðsíða 37

37
SAGAN „Andvaka“ eftir hinn kornunga Magnús
Sigurðsson (Hálmstráin, 2008) fjallar um hvatir
ungs pars. Því er lýst hvernig sögumaðurinn fær
ástkonu sína til munnmaka og „bakdyramaka“ (9)
en hneigð hans til hins síðarnefnda þykir honum
nokkuð skammarleg. Sögumaður verður andvaka
yfir þessum hneigðum sínum og veltir m.a. fyrir sér
tengslum þeirra við klámsögur Vitu Andersen sem
hann stalst til að lesa í æsku.
Meira gerist í sjálfu sér ekki í sögunni en það eru
fleiri kraftar að verki í henni, svo sem spurningin um
mörk eðlilegra og óeðlilegra kynmaka sem virðist
valda sögumanni nokkrum óróleika. Í textanum er
líka sérstakur seiður sem flytur lesandann á óræðan
stað í vitundinni og um leið fær hann á tilfinninguna
að ef til vill sé eitthvað stærra og meira til
umfjöllunar en í fyrstu mætti ætla. Fumlaus tök svo
ungs höfundar á máli og stíl vekja sérstaka athygli.
SAGAN „Þjóðvegur eitt“ eftir Siglín Bjarneyju Gísladóttur
(Svuntustrengur 2009) er um atvinnubílstjóra sem segist
vera „svanur í álögum fitukepps“ (63). Hann þolir ekki
„langskólagengnar jússur“ og ekki heldur „miðaldra, feitar jússur.
Nýkomnar af sjálfsstyrkingarnámskeiði“ (55). Hann er sem sagt
haldinn mikilli kvenfyrirlitningu sem mann grunar að sé í rauninni
yfirfærsla á sjálfshatri, því í útliti svipar honum mjög til kvennanna
sem hann fyrirlítur, auk þess sem honum veitti sjálfsagt ekkert af
sjálfsstyrkingarnámskeiði. Höfundur fellur ekki í þá gryfju að
draga upp einhliða mynd af manninum heldur færir okkur líka
nokkrar svipmyndir frá æskuárum hans sem skýra að einhverju
leyti reiðina í garð kvenna. Þar má sjá viðkvæman sveimhuga
sem var rassskelltur ótæpilega af geðvondri móður og kúgaður
af hinum krökkunum. Hann verður upptekinn af hörku, telur hana
bjarga lífi sínu, en um leið er ýjað að því að undir hinni hörðu skel
búi viðkvæm sál: „Það er einhver mjúkur kjarni lengst inni í harðri
skelinni sem segir mér að kannski væri gaman að vera kona“ (57).
Það kemur svo vel á vondan að þegar hann tekur puttaling upp í
er það kona sem segist hata karldurga.
Af ofansögðu er ljóst að maðurinn sem ekur þarna eftir
þjóðvegi eitt, mitt á meðal okkar, er ekki einföld manneskja
þó að hann sé í aðra röndina staðlaður kvenhatari. Í djúpum
sögunnar leynast atriði sem grafa undan hans eigin hugmyndum
um karlmennsku og sýna að harka hans er í rauninni dulbúinn
veikleiki, kvenfyrirlitningin dulbúin sjálfsfyrirlitning. Undir niðri
skynjar maður líka vissan harm og fær því svolitla samúð með
þessum ógeðfellda manni.