Fréttablaðið - 05.08.2020, Qupperneq 6

Ég kann ekkert að
hanna né byggja
upp ferðamannastaði. Ég bý
bara hérna og reyni að gera
hvað ég get meðfram bú-
skapnum.
Marteinn Óli Aðalsteinsson,
bóndi á Klausturseli
griað sumar
Þe a verður
FLJÓTSDALSHÉRAÐ Einn vinsælasti
ferðamannastaður sumarsins er
Stuðlagil á Jökuldal á Fljótsdalshér-
aði. Þó að náttúruperlan hafi verið
þarna frá því elstu menn muna þá
kom dýrð hennar ekki fyllilega í ljós
fyrr en eftir að Kárahnjúkar voru
virkjaðir. Þá lækkaði vatnsborð
Jöklu um rúma 7 metra og Stuðlagil
blasti við.
Ferðamenn hafa í raun tvo val-
kosti til þess að virða dýrðina fyrir
sér. Annars vegar er að skoða gilið
frá bænum Grund þar sem nú er
hægt að njóta perlunnar frá sér-
stökum útsýnispalli sem opnaður
var rétt fyrir verslunarmannahelgi.
Hinn valmöguleikinn er um 5
kílómetra ganga, aðra leiðina, frá
bænum Klausturseli. Sú leið nýtur
ekki síst vinsælda því þaðan er hægt
að komast ofan í sjálft gilið þegar
vatnsrennsli Jöklu leyfir.
Samkvæmt talningu í júlí hafa
um 15 þúsund gestir lagt leið sína
að bænum Grund eða um 500 gestir
á dag að meðaltali. Aðsóknin er þó
ekki mjög jöfn. „Íslendingar elta
veðrið mjög mikið. Í góðu veðri
hópast fólk hingað en í slæmu veðri
sér maður meira af erlendum ferða-
mönnum,“ segir Stefanía Katrín
Karlsdóttir, einn landeigandi á
Grund.
Segja má að náttúruperlan hafi
fallið í fangið á henni og öðrum
landeigendum. „Skyndilega kvikn-
aði áhugi gesta á þessum stað og
fjöldi heimsókna jókst hratt. Það
varð mikið áreiti um tíma þegar
gestir voru að banka upp á og biðja
um leyfi til þess að skoða gilið og
fá afnot af klósettaðstöðu,“ segir
Stefanía.
Varla hafi komið til greina að
aðhafast ekki neitt því átroðning-
urinn varð strax slíkur að landið
lá undir skemmdum. „Við fengum
því ráðgjöf og höfum unnið þetta
út frá því að í framtíðinni muni um
90-100 þúsund manns á ári heim-
sækja þennan stað. Við fengum svo
styrk til þess að byggja upp bílaplan
fjarri bænum okkar og til að byggja
upp útsýnispall sem mun þurfa lítið
viðhald. Við urðum að aðhafast eitt-
hvað til þess að verja landið okkar,“
segir Stefanía.
Gallinn er sá að enn sem komið
er fer mikil vinna í skipulagningu
svæðisins en engar tekjur verða
eftir af komu ferðamannanna. „Við
sköffum um 10 hektara lands undir
bílastæði og vegi auk þess sem
þetta er unnið í áhugamennsku,“
segir Stefanía. Það sé stórt skref að
ráðast í dýrar framkvæmdir og það
verði ekki gert nema að vel athug-
uðu máli.
Marteinn Óli Aðalsteinsson,
bóndi á Klausturseli, segir að engin
formleg talning á gestum hafi farið
fram hjá þeim en að hans tilfinning
sé sú að gestir séu fleiri í ár en í fyrra.
Á dögunum fékk hann styrk til þess
að útbúa almennilega göngustíga
að náttúruperlunni og ætti það að
stytta vegalengdina eitthvað. „Ég
er ekkert kominn lengra heldur en
það og að setja upp klósettaðstöðu.
En þetta er talsverður átroðningur
og það er alveg rétt að það eru engar
tekjur af þessum ferðamönnum,“
segir Marteinn og hlær þegar hann
er spurður hvort það sé ekki örugg-
lega hótel á teikniborðinu.
„Ég kann ekkert að hanna né
byggja upp ferðamannastaði. Ég bý
bara hérna og reyni að gera hvað ég
get meðfram búskapnum.“
Hann segir hins vegar að Vega-
gerðin þurfi að fara að taka sig á.
„Vegurinn hingað inn eftir er orð-
inn afar lélegur. Hann dugði fyrir
þessar nokkru hræður sem búa í
sveitinni en núna er hann löngu
sprunginn. Það hefur verið rætt
um það í talsverðan tíma að bæta
úr þessu en ekkert gerist. Það er afar
brýnt að hraða því,“ segir Marteinn.
bjornth@frettabladid.is
Fengu náttúruperluna í fangið
Straumur ferðamanna að Stuðlagili á Jökuldal hefur aldrei verið meiri. Mikil vinna fer í að byggja upp
ferðamannastaðinn og halda honum við en enn sem komið er verða litlar tekjur eftir í sveitinni.
Dýrð Stuðlagils kom ekki fyllilega í ljós fyrr en Kárahnjúkavirkjun var gangsett. FRÉTTABLAÐIÐ/SUNNA KAREN
NEYTENDUR Innan við tíu erindi hafa
borist til Ferðaábyrgðasjóðs frá því
að opnað var fyrir lánaumsóknir 22.
júlí að sögn Skarphéðins Steinars-
sonar, framkvæmdastjóra Ferða-
málastofu.
Jóhannes Skúlason, framkvæmda-
stjóri Samtaka ferðaþjónustunnar,
segir stöðu fyrirtækja í greininni
misjafna. Greiðslur úr Ferðaábyrgða-
sjóði séu lán en ekki styrkur og því
horfi hluti fyrirtækjanna til útgáfu
inneigna frekar en endurgreiðslu, sé
kostur á því.
Ferðaábyrgðasjóður, sem heyrir
undir Ferðamálastofu, á að auðvelda
ferðaþjónustuveitendum og skipu-
leggjendum pakkaferða að endur-
greiða viðskiptavinum vegna ferða
sem voru afpantaðar eða blásnar af
vegna heimsfarsóttarinnar COVID-19.
Skarphéðinn segir að töluvert af
gögnum þurfi að fylgja umsóknum
til sjóðsins og því sé ekki að furða að
umsóknir fari hægt af stað. Umsókn-
arfrestur er til 1. september.
Ríkið f jármagnar sjóðinn og
Landsbankinn sér um útgreiðslur og
innheimtur. Vextir eru 3,15 til 3,65
prósent. Þeir sem fá fyrirgreiðslu hjá
sjóðnum mega aðeins ráðstafa henni
til endurgreiðslna til ferðamanna.
Jóhannes nefnir að hluti fyrir-
tækja í ferðaþjónustu sé eftir sem
áður vel stæður og hafi í mörgum
tilfellum endurgreitt öllum við-
skiptavinum. Hins vegar séu vaxta-
kjör á lánum sjóðsins hagfelld og
því kunni fyrirtæki í þeirri stöðu að
endurfjármagna hluta skulda með
láni frá Ferðaábyrgðasjóði, upp að
því marki sem viðskiptavinum hefur
verið endurgreitt.
„Í annan stað eru það fyrirtæki
sem eru í miklum vanda og geta lítið
greitt til baka. Þriðji hópurinn eru
svo þau sem falla mitt á milli þeirra
verst og best stæðu, geta endurgreitt
hluta en ekki allt. Það er þessi þriðji
hópur sem mun væntanlega taka sér
góðan tíma í að vega og meta sína val-
kosti – hvort sótt verði um lán til að
endurgreiða eða leysa það gagnvart
viðskiptavinum með öðrum hætti.“
Heldur hefur hallað á ógæfuhlið-
ina í farsóttarmálum á síðastliðnum
tveimur vikum og óttast nú margir
hertar aðgerðir stjórnvalda. Ef bak-
slag verður við opnun landamæra
Íslands er hugsanlegt að fresturinn til
1. september verði framlengdur, segir
Skarphéðinn. Samkvæmt lögunum
getur ráðherra ferðamála framlengt
umsóknarfrestinn án lagasetningar.
Jóhannes nefnir að töluvert minna
sé af bókunum nú en þegar öllu var
skellt í lás í mars: „Höggið af annarri
bylgju nú yrði því miklu minna en
í mars með tilliti til þessara endur-
greiðslna,“ segir Jóhannes. – thg
Færri en tíu leitað í Ferðaábyrgðasjóð
Yfir 70 þúsund skimanir á landamærunum frá því 6.júní. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
COVID-19 Tónlistarhátíðinni Músík-
tilraunum 2020 hefur verið af lýst
vegna COVID-19 og er það í annað
skipti í 36 ár sem hátíðin fer ekki
fram.
„Eftir mikla umhugsun hefur sú
erfiða ákvörðun verið tekin að Mús-
íktilraunir 2020 falla niður vegna
COVID-19,“ segir í tilkynningu frá
starfsfólki hátíðarinnar.
„Allt frá upphafi Músíktilraun-
anna 1982 hafa þær einungis fallið
einu sinni niður en það var árið 1984
vegna verkfalls kennara sem í ljósi
núverandi aðstæðna virkar frekar
lítilfjörlegt.“
Vonast er til þess að hátíðin verði á
sínum stað á næsta ári. „Við komum
bara enn sterkari til leiks inn í tón-
listarsenu landsins á sama tíma og
þær fagna 40 ára tilveru sinni.“ – kdi
Veiran leggur
Músíktilraunir
Músíktilraunir. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
LÖGREGLUMÁL Rúmlega fimmtíu
ökumenn voru kærðir fyrir hrað-
akstur í umdæmi lögreglunnar á
Suðurnesjum fyrir og um verslunar-
mannahelgina. Sá sem hraðast fór
ók á 134 kílómetra hraða á klukku-
stund og var hann einnig grunaður
um ölvun við akstur.
Annar ökumaður í sama umdæmi
mældist á 110 kílómetra hraða og
gaf í eftir að lögregla hafði afskipti
af honum. Hann mældist síðar á 115
kílómetra hraða.
Þá stöðvaði lögreglan þrjá ein-
staklinga sem sátu undir stýri án
ökuréttinda og þar af einn sem aldr-
ei hafði öðlast ökuréttindi. Sekt við
akstri án gildra ökuréttinda nemur
40 þúsund krónum. – bdj
Fimmtíu teknir
fyrir hraðakstur
Sá sem hraðast fór ók á
134 kílómetra hraða á
klukkustund.
5 . Á G Ú S T 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð