Morgunblaðið - 19.02.2020, Qupperneq 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. FEBRÚAR 2020
Við höfum opnað nýjan og endurbættan vef:
www.gamafelagid.is
Rithöfundarnir Huldar Breiðfjörð
og Sverrir Norland verða gestir
viðburðaraðar Menningarhússins
Gerðubergs í Breiðholti „Húslestur
í skammdeginu“ í kvöld, miðviku-
dag, kl. 20. Þeir mæta með ýmsa
sína eftirlætistexta og munu lesa
stutt brot úr textum hvaðanæva og
deila með viðstöddum töfrunum
sem búa í hinu ritaða orði.
„Húslestur í skammdeginu“ er
einu sinni í mánuði í Gerðubergi í
vetur. Aðgangur er ókeypis, kaffi-
hús staðarins opið og gestir hvattir
til að slökkva á snjalltækjum og
mögulega taka með sér handa-
vinnu.
Morgunblaðið/Hari
Les upp Huldar Breiðfjörð kemur fram
ásamt Sverri Norland, kollega sínum.
Húslestur Huldars
og Sverris í kvöld
Einar Falur Ing-
ólfsson mun kl.
12.15 í dag, mið-
vikudag, fjalla
um ferðasögur og
dagbók sína í
Gerðarsafni í
Kópavogi. Einar
Falur hefur lengi
sinnt listgrein
sinni, ljós-
myndun, með
margvíslegum hætti. Hann hefur
haldið margar sýningar á verkum
sínum, hérlendis og erlendis, verið
sýningarstjóri, ritstýrt eða komið að
gerð ljósmyndabóka, sjálfur skrifað
bækur, kennt áfanga í ljósmyndun
og haldið fyrirlestra víða, auk þess
að starfa sem blaðamaður.
Aðgangur er ókeypis en erindið
fer fram á sýningunni Afrit sem er
liður í Ljósmyndahátíð Íslands 2020.
Fjallar um dagbók
sína í ljósmyndum
Einar Falur
Ingólfsson
Eftir vel heppnaða tilraun íþátttökuleikhúsi meðgoðsöguverki ÆvarsÞórs Benediktssonar á
síðasta leikári var einboðið að halda
áfram að nýta fjárfestinguna í tækni-
búnaðinum og halda áfram með
bókaflokkinn. Þitt eigið leikrit II –
Tímaferðalag (hér eftir Tímaferðalag
til hægðarauka) er reyndar ákaflega
sjálfstætt gagnvart bókinni sem ber
hliðstætt nafn. Hér er komin önnur
grunnsaga, nýtt verkefni fyrir tíma-
ferðalangann að leysa.
Og nýr ferðalangur. Anna Hönnu-
dóttir er kraftmikil nútímakona, alin
upp af móður sinni til að takast á við
hvern vanda af hugrekki og ráð-
kænsku. Ekki veitir af þegar henni
áskotnast tímavél þar sem hún situr
á sjúkrahúsi og bíður fregna af líðan
fárveikrar mömmu sinnar. Upphefst
mikil leit að lækningu, vítt og breitt
um rúm og tíma: Og í sönnum ævin-
týraanda skilar leitin kannski ekki
því sem lagt var upp með, en mögu-
lega einhverju sem jafnvel er meira
vert: þroska, þekkingu, skilningi og
sátt. Allir lifa hamingjusamir til ævi-
loka.
Ævar snýr skemmtilega og nú-
tímalega upp á staðalmyndir ævin-
týrisins í upphafi, þar sem farið er
yfir prinsessulegar dyggðir á borð
við veggjaklifur, bardagalistir og
kafsund. Prinsessur verða að kunna
að spjara sig, eins og kemur í ljós
þegar leiðangurinn hefst.
Hvað sem öllum formbrellum og
tilraunum líður er það fólk og bjástur
þess sem við erum komin til að sjá í
leikhúsinu og þessar grunnstoðir eru
sterkar í Tímaferðalagi. Bæði Anna
og Hanna móðir hennar eru bita-
stæðir og áhugaverðir karakterar.
Hæfileg blanda af staðalmyndum og
andófi gegn þeim. Það sama má líka
segja um Radar, persónugerving
tímavélarinnar, sem lifir á mörkum
mennsku og vélar.
Óneitanlega fanga samt bæði
brellurnar, að ógleymdum furðum
tímaferðalaga, huga og athygli í sýn-
ingunni. Ég gæti alveg trúað að þver-
stæðurnar í flakki um tímann vefjist
fyrir fleirum en okkur hinum full-
orðnu í látunum, en sennilega truflar
það enga nema þá sem endilega vilja
skilja allt. Ungir áhorfendur á frum-
sýningu virtust hafa full tök á tækja-
búnaðinum sem gerir þeim kleift að
hafa áhrif á atburðarásina. Sjálfur
hélt ég mig til hlés og fylgdist með
þegar yngri kynslóðin atti Önnu og
Radar á foraðið eða reyndi að leið-
beina þeim gegnum þrautirnar sem
Ævar Þór hafði lagt fyrir þau.
Framan af gekk þetta nokkuð vel.
Ákvarðanirnar sneru að því hvert
skyldi halda í tíma og rúmi, hvort
skynsamlegt væri að berjast eða
flýja, til dæmis í bráðskemmtilegu
atriði í villta vestrinu. Í síðari hlut-
anum lenti sýningin hins vegar í
nokkurri sjálfheldu, þar sem hlut-
verk áhorfenda fólst í því að aðstoða
söguhetjurnar við að smyrja lík í
hinu forna Egyptalandi á nógu sann-
færandi hátt til að vekja ekki grun-
semdir. Gisk um sögulegar stað-
reyndir er ekki dramatískt, þarna
var Ævar vísindamaður og ást hans á
þekkingu að grípa óheppilega fram
fyrir hendurnar á leikhúsmanninum
sem deilir með honum líkama. Atrið-
ið varð langt vegna þess hve giskið
gekk illa og spennan slaknaði, þrátt
fyrir hetjulega tilburði leikara, og
ekki tók betra við í síðasta ævintýr-
inu þar sem áhorfendur greiddu at-
kvæði um hvort rétt væri að fara til
hægri eða vinstri. Algerlega merk-
ingarlaust og óspennandi, sama hvað
hækkað var mikið í hljóðkerfinu, sem
var óspart nýtt og ekki alltaf skyn-
samlega.
Tímaferðalag bæði staðfestir kosti
og afhjúpar galla þessarar útgáfu af
gagnvirku leikhúsi. Meðan ákvarð-
anir áhorfenda eru merkingarbærar
og þýðingarmiklar fyrir gangverk
sögunnar eru þær skemmtilegar.
Þegar þær eru byggðar á getgátum
eða hendingum slaknar á spennunni.
Það sem bjargar málunum hér er
annars vegar hvað sagan sem undir
liggur er áhugaverð og persónurnar
bitastæðar, og hve vel leikhópurinn
stendur sig í að túlka þær og halda
boltum á lofti þrátt fyrir allt.
Þar stendur allt og fellur með þre-
menningunum; Önnu, Hönnu og
Radar. Þau Lára Jóhanna Jóns-
dóttir, Ebba Katrín Finnsdóttir og
Hilmir Jensson eru fyllilega verkn-
um sínum vaxin. Lára Jóhanna dríf-
ur sýninguna áfram með krafti sínum
og jákvæðri útgeislun, þetta maka-
lausa fyrsta starfsár Ebbu Katrínar
hjá Þjóðleikhúsinu heldur bara
áfram að gleðja mann og vekja vonir
um glæst framhald og Hilmir er
hreint frábær í sínu frumlega hlut-
verki, hárnákvæmur þjarkur eina
stundina, lúmskt fyndinn og mann-
legur vinur þá næstu. Íris Tanja Í.
Flygenring og Snorri Engilbertsson
bregða sér í fjölbreytt hlutverk per-
sóna sem verða á vegi tímaferðalang-
anna og eru oft ansi sniðug.
Leikmyndin er einföld í formi,
enda fyrst og fremst vettvangur fyrir
fjölbreytta staði sem framkallaðir
eru með litríkum og snjöllum skjá-
myndum. Leikmyndin er skrifuð á
þremenningana Högna Sigurþórs-
son, Magnús Arnar Sigurðarson og
Hermann Karl Björnsson, en mynd-
bandshönnun Ástu Jónínu Arnar-
dóttur er þar kannski mikilvægasti
þátturinn, ásamt með lýsingu Magn-
úsar Arnars. Búningar Ásdísar Guð-
nýjar Guðmundsdóttur eru sögulega
réttir eins og vera ber.
Stefán Hallur Stefánsson hefur
stýrt áhöfn sinni af öryggi. Ef til vill
treystir hann leikhúsinu og áhorf-
endunum aðeins of lítið til að lifa sig
inn í ævintýrið án þess að keyra stuð,
hraða og hávaða í botn. Það sama má
kannski segja um sjálfa grunnaðferð
verksins; hún er á köflum dragbítur á
sjálft innihaldið; leiðangur sem endar
á að vera leit Önnu að sjálfri sér og
því sem skiptir á endanum máli. Þar
sem persónurnar og kjarni verksins
nær að skína í gegn er hann skínandi,
bæði frumlegur og rótfastur í hefð-
um ævintýranna sem við erum öll
tilbúin að trúa á.
Tíminn vinnur á endanum
Ljósmynd/Ásta Jónína Arnardóttir
Gagnvirkni „Tímaferðalag bæði staðfestir kosti og afhjúpar galla þessarar
útgáfu af gagnvirku leikhúsi,“ segir í leikdómi um Þitt eigið leikrit II.
Þjóðleikhúsið
Þitt eigið leikrit II – Tímaferðalag
bbbnn
Eftir Ævar Þór Benediktsson. Leik-
stjórn: Stefán Hallur Stefánsson. Leik-
mynd: Högni Sigurþórsson, Magnús
Arnar Sigurðarson og Hermann Karl
Björnsson. Búningar: Ásdís Guðný Guð-
mundsdóttir. Tónlist: Anna Halldórs-
dóttir. Lýsing: Magnús Arnar Sigurðar-
son. Kosningakerfi og sértækar
tæknilausnir: Hermann Karl Björnsson.
Hljóðmynd: Kristinn Gauti Einarsson.
Myndbandshönnun: Ásta Jónína Arnar-
dóttir. Leikgervi: Valdís Karen Smára-
dóttir. Leikarar: Ebba Katrín Finnsdóttir,
Hilmir Jensson, Íris Tanja Í. Flygenring,
Lára Jóhanna Jónsdóttir og Snorri
Engilbertsson. Frumsýning í Kúlunni í
Þjóðleikhúsinu 14. febrúar 2020.
ÞORGEIR
TRYGGVASON
LEIKLIST
Kvartett Mariu Baptist og Sig-
urðar Flosasonar heldur tónleika í
röð Jazzklúbbsins Múlans í kvöld
kl. 20 á Björtuloftum í Hörpu.
Babtist er þýskur píanóleikari og
tónskáld og verður á tónleikunum
flutt tónlist eftir hana og Sigurð.
Þau hafa komið fram saman á
nokkrum tónleikum bæði í Þýska-
landi og hér á landi og bæði sem
dúó og með kvartett. Með þeim í
kvöld koma fram bassaleikarinn
Þorgrímur Jónsson og Einar
Scheving sem leikur á trommur.
Babtist hefur vakið mikla at-
hygli í Evrópu og m.a. samið fyrir
og stjórnað þýsku útvarps-
stórsveitunum í Köln og Hamborg.
Einnig hefur Stórsveit danska
ríkisútvarpsins flutt verk eftir
hana. Babtist hefur gegnt stöðu
prófessors í tónsmíðum við Hanns
Eisler-tónlistarháskólann í Berlín
og er virkur djasspíanóleikari.
Vordagskrá Múlans fer fram
með tónleikum á miðvikudags-
kvöldum og stöku föstudögum á
Björtuloftum. 21 tónleikar verða á
dagskrá til og með 27. maí og
munu flestir af helstu djasstónlist-
armönnum þjóðarinnar koma fram
og verður dagskráin fjölbreytt,
metnaðarfull og skemmtileg, að
því er segir í tilkynningu. Múlinn
er á 23. starfsári sínu og er sam-
starfsverkefni Félags íslenskra
hljómlistarmanna (FÍH) og Jazz-
vakningar. Klúbburinn heitir í höf-
uðið á Jóni Múla Árnasyni sem
jafnframt var heiðursfélagi og
verndari Múlans.
Kvartett Babtist og
Sigurðar á Múlanum
 Þýskur píanóleikari og tónskáld
Íslandsvinur Maria Babtist hefur
komið oftar en einu sinni til Íslands.