Morgunblaðið - 30.04.2020, Síða 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 2020
Þeir sátu við rúmið hans. Tveir englar. Engill dauðans við höfðagaflinn. Engill
lífsins við fótagaflinn.
„Þá erum við hér,“ sagði Dauðinn. „Saman, eins og alltaf.“
„Já,“ sagði Lífið. „Ég er alltaf þar sem þú ert.“
„Og ég þar sem þú ert,“ sagði Dauðinn. „En ég er alltaf aðeins á undan.
Mundu að ég er alltaf skrefi á undan.“
Já, dauðinn fór á undan. Þá reis engill lífsins á fætur og veifaði í kveðjuskyni.
„Ég kveð núna, Dauði. Þú varðst á undan. Það er þitt hlutverk. Að verða á und-
an. Mitt hlutverk er að halda áfram.“
Og Lífið umvafði hinn látna með vængjum sínum og opnaði tómið. Dauðinn
stóð einn eftir meðan lífið hélt áfram.
Magdalena Sjöholm – pistilhöfundur þýddi úr sænsku
Lífið og dauðinn eru óaðskiljanleg.Þau ferðast hönd í hönd, þar semannað er, þar finnum við alltafhitt. Og það er einmitt þetta sem
páskahátíðin, sem nú er nýliðin, snýst um. Á
föstudaginn langa minnumst við þjáninga
Krists, sem enduðu í dauða hans á kross-
inum, og þar skynjum við svo sterkt þessa
sammannlegu reynslu að dauðinn er veru-
leiki okkar allra. En á páskadag upplifum
við svo sigur lífsins, þessa sterku von um
það að lífið heldur alltaf áfram, lífið sigrar
alltaf dauðann þrátt fyrir allt. Það er sú von
sem við kristnar manneskjur byggjum allt
okkar á, sú sannfæring sem gerir okkur kleift
að horfast í augu við raunveruleika dauð-
ans og sjá eilífðina á bak við árin.
Og sjaldan eða aldrei hefur þessi veru-
leiki blasað jafn sterkt við okkur og einmitt
núna á þessu vori. Við erum umlukt frá-
sögnum af lífi og dauða. Vissulega er dauð-
inn yfirþyrmandi og margar örlagasög-
urnar sterkar og vekja sorg og samhygð.
Óttinn og kvíðinn fyrir framtíðinni eru líka
til staðar og gera mörgum okkar lífið enn
erfiðara en ella. En lífssögurnar eru líka
margar og þær gefa okkur styrk og von.
Sögur af samtakamætti, umhyggju og
kærleika. Sögur af því hvernig manneskjur
rísa undir áskorunum og hafa áhrif á líf
allra í kringum sig. Ein sú fallegasta er af
hinum 100 ára gamla Tom Moore sem
ákvað að safna 1.000 pundum til styrktar bresku heilbrigðisþjónust-
unni með því að ganga 100 hringi í garðinum sínum. Þegar þetta er
skrifað er hann búinn að safna rúmlega 29 milljónum punda, og sú upp-
hæð mun örugglega hækka, því nú er hann á toppi breska vinsældalist-
ans með kór heilbrigðisstarfsfólks þar sem þau syngja lagið „You ne-
ver walk alone“, og mun allur ágóðinn af sölu lagsins renna í söfnunina.
Saga Toms Moores, sem er einmitt 100 ára í dag, er fallegt dæmi um
hverju við manneskjurnar getum áorkað þegar við tökum okkur sam-
an og hjálpumst að. Þær eru margar slíkar sögurnar á þessu vori, og
þær gefa okkur von og styrk. Styrk til að halda út erfiða tíma og takast
á við vonbrigði, kvíða og sorg. Og von. Von um að við munum komast í
gegnum þetta, von um að öllu sé ekki lokið þótt dauðinn hafi sigurinn
tímabundið, von um að lífið haldi áfram og umvefji okkur vængjum sín-
um.
Kirkjan til fólksins
AFP
Söfnun Hinn 100 ára gamli Tom Moore ákvað að ganga 100 hringi í
garðinum sínum og safna áheitum fyrir heilbrigðisþjónustuna.
Frásagnir af
lífi og dauða
Hugvekja
Arna Ýrr Sigurðardóttir
Höfundur er prestur í Grafarvogskirkju.
arna@grafarvogskirkja.is
Arna Ýrr
Sigurðardóttir
Lífið og dauðinn
eru óaðskilj-
anleg. Á farsótt-
artímum finn-
um við margar
örlagasögur um
dauða og sorg,
en líka lífssögur
sem uppörva og
gleðja.
Eitt helsta viðfangs-
efni meirihlutans í
Reykjavík undir for-
ystu Dags B. hefur
verið að eyðileggja
helstu verslunargötu
borgarinnar um ára-
tuga skeið, Laugaveg-
inn. Það hefur hann
gert með yfirgangi,
samráðsleysi og tillits-
leysi gagnvart versl-
unarrekendum við Laugaveginn,
flestum til áratuga. Á íslensku kall-
ast svona vinnubrögð ofbeldi. Nú
hefur verið ákveðið að banna alla
bílaumferð um götuna, þrengt að
Laugaveginum með risabyggingum í
næsta nágrenni. Niðurstaðan er sú
að velflestir þeirra kaupmanna sem
hafa starfað þar um áratuga skeið
eru farnir eða eru á leið í önnur
hverfi borgarinnar eða í önnur sveit-
arfélög.
Það sama á sér stað á Skólavörðu-
stíg neðan Bergstaðastrætis, en
þeim götuhluta á einnig að loka fyrir
umferð. Ekkert tillit hefur verið
tekið til mótmæla margra versl-
unarrekenda þar. Tillitsleysið er al-
gjört.
Ekkert lát hefur ver-
ið á því að þrengja að-
komu að miðbænum og
undanfarin ár hafa
einna helst komið
þangað erlendir ferða-
menn, mótmælahópar
á Austurvelli, starfs-
menn fyrirtækja og
stofnana í miðborginni,
borgarfulltrúar, ráð-
herrar og þingmenn.
Nú þegar svo ferða-
mennirnir eru horfnir á
braut blasir við að
verslun og veitingarekstur á þessu
svæði mun verða fyrir enn meiri bú-
sifjum. Nú hefði verið lag fyrir borg-
aryfirvöld að endurmeta stöðuna í
ljósi neikvæðra efnahagslegra áhrifa
covid 19-farsóttarinnar og styðja
rekstraraðila á Laugavegi og Skóla-
vörðustíg til að efla og bæta rekstr-
arumhverfið með því að gera að-
gengi að verslunum og þjónustu
betra og falla frá heilsárslokun þess-
ara gatna fyrir bílaumferð.
Samtal borgaryfirvalda við kaup-
menn og húseigendur á Laugavegi
og Skólavörðustíg er nánast ekkert.
Hroki borgaryfirvalda í þeirra garð
er hreint út sagt ótrúlegur. Áður
fyrr voru samskipti kaupmanna og
borgaryfirvalda um aðgerðir á
Laugaveginum mjög góð. Það sam-
starf skilaði sér í glæsilegri end-
urnýjum götunnar. Í dag er samráð
borgaryfirvalda við hagsmuna-
samtök Laugavegar í algjöru frost-
marki.
Því miður eru engin teikn á lofti
um að borgaryfirvöld sjái að sér og
munu þess í stað halda sínu striki í
því að hafna öllu samráði við rekstr-
araðila með þeim afleiðingum að
þeir síðustu sem þar standa enn
vaktina munu verða nauðbeygðir til
að skella í lás og loka. Hroki og yf-
irgangur borgaryfirvalda í garð
kaupmanna við Laugaveg og hluta
Skólavörðustígs er ekkert annað en
hreint og klárt ofbeldi.
Verslun við Laugaveg rústað
Eftir Matthildi
Skúladóttur »Hroki og yfirgangur
borgaryfirvalda í
garð kaupmanna við
Laugaveg og hluta
Skólavörðustígs er
ekkert annað en hreint
og klárt ofbeldi.
Matthildur Skúladóttir
Höfundur er íbúðaeigandi og fv.
resktraraðili verslunar og gisti-
heimilis við Skólavörðustíg.
COVID-19-
faraldurinn hefur
raskað viðskiptum og
starfsemi fyrirtækja
um heim allan. Eitt af
þeim vandamálum
sem íslensk fyrirtæki
standa frammi fyrir
þessa stundina er það
hvernig þau geti hald-
ið aðalfund innan þess
frests sem lög kveða á
um hafi hann ekki
þegar farið fram. Af heilsufars-
ástæðum og vegna samkomubanns
sem nú er í gildi er óljóst hvenær
aðalfundir íslenskra félaga geta
farið fram með hefðbundnum
hætti.
Í lögum um hlutafélög nr. 2/1995
og lögum um einkahlutafélög nr.
138/1994 er gerð krafa um að aðal-
fundir hlutafélaga og einkahluta-
félaga fari fram innan átta mánaða
frá lokum hvers reikningsárs,
nema kveðið sé á um styttri tíma í
samþykktum viðkomandi félags. Í
fyrrgreindum lögum er einnig
mælt fyrir um tiltekin mál sem
tekin skulu fyrir á aðalfundum fé-
laga og ákvarðanir sem aðalfundir
skulu taka. Í ljósi framangreinds
vaknar sú spurning hvernig hægt
sé að takast á við þann vanda sem
uppi er.
Samkomubann kemur í veg
fyrir mætingu á staðnum
Samkomubann gæti komið í veg
fyrir möguleika hluthafa til þess að
mæta á aðalfund félags, sem hald-
inn skal innan átta mánaða frá lok-
um hvers reikningsárs. Þegar aðal-
fundur félags er boðaður ætti
félagið þó að gera allar ráðstafanir
til að lágmarka smithættu fyrir
hluthafa, starfsmenn og aðra þá
sem hafa heimild til þess að sækja
fundinn. Enda ættu fyrirtæki að
leitast við að takmarka fjölda þátt-
takenda. Fyrirtæki ættu einnig að
gera frekari varúðarráðstafanir til
að lágmarka smithættu á hluthafa-
fundum, t.d. með því að bjóða upp
á möguleika á að kjósa rafrænt eða
leita annarra úrræða með tækni-
legum hætti. Það fer þó eftir að-
stæðum hverju sinni, einkum fjölda
hluthafa og stærð viðkomandi fé-
lags. Sé fjöldi hluthafa innan
marka samkomubanns
væri þó möguleiki á
að halda hluthafafund
með mætingu á staðn-
um.
Er hægt að fram-
lengja frestinn?
Möguleg lausn á
þessum vanda er ein-
faldlega að framlengja
þann frest sem íslensk
félög hafa til þess að
halda aðalfund. Að
mati höfundar gæti
komið til greina að
gerð yrði tímabundin breyting á
lögum um hlutafélög og einka-
hlutafélög í því skyni að fram-
lengja frestinn til þess að halda að-
alfundi félaga. Sambærilegar
ákvarðanir hafa verið teknar í ná-
grannalöndum okkar. Má í þessu
sambandi benda á að finnska
dómsmálaráðuneytið birti nýverið
frumvarp til nýrra laga um breyt-
ingu á finnsku hlutafélagalögunum
sem framlengja frest til þess að
halda aðalfundi fram til 30. sept-
ember 2020.
Einstök félög geta aftur á móti
ekki framlengt frest til þess að
halda aðalfund sinn með breytingu
á tilgreindum fresti í samþykktum
sínum. Sú lausn er ekki á valdi fé-
laga enda myndi ákvæði í sam-
þykktum um framlengingu umfram
hinn lögboðna frest brjóta í bága
við ákvæði laga um hlutafélög og
einkahlutafélög.
Heimild fyrir rafrænum hlut-
hafafundum til staðar í 14 ár
Frá árinu 2006 hefur verið heim-
ild í hlutafélagalögum til þess að
halda hluthafafundi rafrænt. En
athygli vekur að þrátt fyrir þær
miklu tækniframfarir sem hafa átt
sér stað á síðustu árum þá hafa
hluthafafundir hingað til oftast
verið haldnir með mætingu á
staðnum. Þetta lagaúrræði hefur
því verið lítið notað þrátt fyrir þá
staðreynd að hlutafélagalög hafa
heimilað rafræna hlutafundi í rúm
14 ár.
Í 2. mgr. 80. gr. a. hluthafa-
félagalaga segir „hluthafafundur
getur ákveðið að hluthafafundur
verði aðeins haldinn rafrænt. Í
ákvörðuninni skal koma fram
hvernig nota á rafræna miðla í
tengslum við þátttöku í hluthafa-
fundinum. Ákvörðunina skal taka
upp í samþykktir félagsins. Ákvæði
68. gr. gilda um ákvörðunina og
breytingar á henni.“ Sambærilegt
ákvæði er að finna í 2. mgr. 55. gr.
a. laga um einkahlutafélög.
Félagsstjórn ákveður hvaða
kröfur skulu gerðar til tæknibún-
aðar til nota á hluthafafundum sem
haldnir eru rafrænt, að hluta eða
öllu leyti. Í fundarboði til hluthafa-
fundar skulu koma fram upplýs-
ingar um tæknibúnað auk upplýs-
inga um það hvernig hluthafar
geta tilkynnt um rafræna þátttöku
sína og hvar þeir geta nálgast upp-
lýsingar um framkvæmd rafrænn-
ar þátttöku í hluthafafundi.
Skilyrði þess að haldinn verði
rafrænn hluthafafundur er að fé-
lagsstjórn sjái til þess að fund-
urinn geti farið fram á öruggan
hátt. Skulu þau tæki, sem notuð
eru, vera þannig gerð að tryggt sé
að uppfyllt séu lagaskilyrði sem
gerð eru til hluthafafundar, þ.m.t.
réttur hluthafa til að sækja hlut-
hafafund, taka þar til máls og
greiða atkvæði. Tæknibúnaðurinn
skal jafnframt gera það kleift að
staðfesta með öruggum hætti
hvaða hluthafar sækja fundinn og
hvaða atkvæðisrétt þeir hafa auk
niðurstöðu atkvæðagreiðslna.
Höfundur telur mikilvægt við val
á tæknibúnaði að meta öryggi og
persónuvernd þeirra gagna sem
dreift er á fundinum. Þátttakendur
verða að geta fylgst með um-
ræðum og nýtt atkvæðisrétt sinn
með tæknibúnaðinum.
Af þessu sögðu telur höfundur
að rafrænir hluthafafundir gætu
því verið fullkomin lausn fyrir
fyrirtæki, að því tilskildu að slíkur
fundur sé haldinn í samræmi við
hlutafélagalög og lög um einka-
hlutafélög.
Rafrænir hluthafafundir
á tímum COVID-19
Eftir Diljá
Helgadóttur » Af heilsufarsástæð-
um og vegna sam-
komubanns sem nú er í
gildi er óljóst hvenær
aðalfundir íslenskra fé-
laga geta farið fram með
hefðbundnum hætti.
Diljá Helgadóttir
Höfundur er lögfræðingur, LLM.
dilja.helgadottir@duke.edu