Samtökin '78 - 40 ára afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2020, Blaðsíða 42

42
„Það er býsna stórt stökk fyrir minni-
hlutahóp að fara fró því að mega ekki
nota orðin hommi og lesbía í útvarpinu,
eins og raunin var í upphafi tíunda
óratugarins, í að þurra að berja fró sér
fyrirtœki og stofnanir sem vilja tengja
sig hópnum ó einn eða annan hcitt."
kenna sig við mannréttindabaráttu hinsegin fólks. Ekki
þarf að eyða mörgum orðum í þá pólitík sem Trump
stendur fyrir en framkoma hans í garð minnihlutahópa
hefur verið vægast sagt óforskömmuð og lítill vafi leikur
á því að stjórnvöld Bandaríkjanna hafa engan áhuga á
mannréttindum eða jafnrétti og reyna jafnvel markvisst að
vinna gegn þeim. Mörgum úr hinsegin samfélaginu hefur
því þótt nóg um og talið stjórn Hinsegin daga taka þátt í
bleikþvætti.
Auður Magndís Auðardóttir og Iris Ellenberger
skrifuðu pistil sem birtist í Stundinni 8. ágúst 2019 þar
sem þær veltu því upp hvort Bandaríkin væru „bleik-
þvegin í þvottahúsi Hinsegin daga.“ Þær bentu á að
bandaríska sendiráðið væri meðal bakhjarla Hinsegín
daga og fengi í staðinn að birta grein í blaði hátíðarinnar
þar sem fulltrúi sendiráðsins drægi upp fallega, bleiklita
mynd af Bandaríkjunum. Þær höfnuðu með öllu að
bréf sendiráðsins gæti verið einhvers konar andóf gegn
stefnu Donald Trumps og ríkisstjórnar hans enda hefðí
núverandi „sendiherra Bandaríkjanna á Islandi verið
virkur stuðningsmaður forsetaframboðs Trumps árið
2016.“ Sama hvað okkur má finnast um starfsfólk þess
var sendiráðið, eðlis síns vegna, eftir sem áður fulltrúi
Bandaríkjanna sjálfra og kom fram í nafni þeirra.
Auður og Iris vísuðu í Dean Spade, dósent við laga-
deild Seattle-háskóla og hinsegin aktívista, sem hefur
bent á „að íhaldssöm hinsegin barátta, sem einblínir á
afmörkuð málefni og setji þau ekki í stærra samhengi, geri
hinsegin fólk og hinsegin samtök sérstaklega móttækileg
fyrir bleikþvotti." Spade útskýrir að jafnvel þótt stefna
stjórnmálamanna einkennist af andúð í garð fátækra, ras-
isma, karlrembu og hernaðarbrölti þurfi þeir „aðeins að
lýsa yfir stuðningi sínum við hjónaband samkynhneigðra
og rétt þeirra til að gegna herþjónustu til að skapa sér
framsækna ímynd.“
Stjórn Hinsegin daga brást við gagnrýninni í opnu
bréfi þar sem bent var á mikilvægi stuðnings yfirvalda
fyrir mannréttindabaráttuna og athygli vakin á afstöðu
starfsfólks sendiráðsins og eindregnum vilja þess til að
styðja skilyrðislaust við mannréttindi. Ekki var bein
afstaða tekin til þeirrar gagnrýni sem fram kom um
þátttöku stofnana sem skreyta sig stolnum fjöðrum en
stjórn Hinsegin daga sagðist fagna aukinni umræðu
um bleikþvott og markaðsvæðingu og tilkynnti um
fyrirhugaðan viðburð helgaðan bleikþvotti á Hinsegin
dögum, sem fór að vísu aldrei fram. Samtökin ’78 tóku
upp þráðinn á dagskrá í tengslum við aðalfund félagsins
í mars 2020. Þar ræddu þau Ásthildur Gunnarsdóttir,
rekstrarstjóri Sahara auglýsingastofu, Davíð Þorláksson,
forstöðumaður samkeppnissviðs Samtaka atvinnulífsins,
og Hafdís Erla Hafsteinsdóttir sagnfræðingur um
bleikþvott. Þrátt fyrir að þátttakendurnir væru ansi ólíkir
og kæmu frá sitthvorum enda hins pólitíska litrófs var
samt sem áður ákveðinn samhljómur milli þeirra um
að hugsunarlaus notkun á regnbogafánum eða öðrum
tilvísunum í hinseginmenningu í gróðaskyni ættí aldrei
rétt á sér. Umræðan um bleikþvott er ný af nálinni hér á
landí en þróunin í öðrum vestrænum ríkum sýnir að hún
er komin til að vera.
Það er býsna stórt stökk fyrir minnihlutahóp að fara frá
því að mega ekki nota orðin hommi og lesbía í útvarpinu,
eins og raunin var í upphafi níunda áratugarins, í að
þurfa að berja frá sér fyrirtæki og stofnanir sem vilja
tengja sig hópnum á einn eða annan hátt. Að vissu leyti
má líta það jákvæðum augum að fyrirtækjum finnist
þau knúin til að taka afstöðu til samfélagsmála, í það
minnsta þegar sú afstaða er með minnihlutahópum og
jaðarsettum. Kannski er það eitthvað sem fólk sem vinnur
hjá valdamiklum fyrirtækjum getur og ætti að gera; nýta
stöðu sína til þess að styðja við mikilvægan málstað.
Gróðahagsmunir eru eftir sem áður meginmarkmið
fyrirtækja og þau starfa fyrst og fremst í eigin þágu.
Sýnileiki hefur löngum verið eitt beittasta vopn hinsegin
fólks fyrir bættu lífi en í ljósi þessa mikla viðsnúnings sem
orðið hefur á síðustu árum verður áskorun 21. aldarinnar
líklega sú að sýnileikinn sé og verði á okkar forsendum.