Fréttablaðið - 26.11.2020, Blaðsíða 14

Núverandi ástand
kallar ekki á lömun
samfélagsins eða viðvarandi
krísuástand.
Halldór Benja-
mín Þorbergsson,
framkvæmda-
stjóri Samtaka
atvinnulífsins
Órjúfanlegur
hluti af jólunum
Það er kominn tími til að draga markvisst úr þessari lang varandi óvissu og setja fram sk ý r a á æ t lu n u m aðgerðir til loka farald­
ursins,“ segir Halldór Benjamín
Þorbergsson, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, í samtali
við Fréttablaðið. Þannig verði næstu
sóttvarnaaðgerðir fyrirsjáanlegri og
um leið líklegar til að njóta breiðs
stuðnings í samfélaginu öllu.
Samtök atvinnulífsins kalla eftir
því að stjórnvöld nýti reynsluna af
baráttunni við útbreiðslu kóróna­
veirunnar og útbúi skýran ramma
um aðgerðir næstu mánaða. Þau
telja að sóttvarnaaðgerðir næstu
mánaða þurfi að uppfylla þrjú skil­
yrði.
Í fyrsta lagi að skýr og tímasett
áætlun sé um afléttingu afmarkana.
Í öðru lagi þarf að setja fram töluleg
viðmið þar sem frekari liðkun eða
hömlur eða eru tengdar við nýgengi
smita.
Og í þriðja lagi að sóttvarnaráð­
stafanir séu innbyrðis samkvæmar,
skiljanlegar almenningi og höfðað
sé til ábyrgðar hvers og eins um að
verja sig og aðra.
„Óvissa um síbreytilegar aðgerðir
hefur sett skólahald, starfsemi fyrir­
tækja og öll áform í samfélaginu í
uppnám,“ segir Halldór. Draga þurfi
markvisst úr þessari langvarandi
óvissu og setja fram skýra áætlun.
Nýgengi kórónaveirusmits, það er
smit á hverja 100 þúsund íbúa síð­
ustu tvær vikur, mælist hvergi lægra
en á Íslandi samkvæmt tölum Sótt­
varnastofnunar Evrópu (ECDC).
„Núverandi ástand kallar ekki á
lömun samfélagsins eða viðvarandi
krísuástand. Góður árangur við
takmörkun útbreiðslu smita náðist
með samstilltu átaki,“ segir Halldór.
Þá leggur hann áherslu á að per­
sónulegar sóttvarnir verði áfram
undirstaða í baráttunni gegn
veirunni og þjóðin hafi lært mikið
á þessu ári.
„Rýmkun takmarkana á sama
tíma og almenningur er hvattur til
ábyrgrar hegðunar þarf ekki valda
sjálfkrafa aukningu nýrra tilfella,“
bætir hann við.
Að mati Samtaka atvinnulífsins
þarf að kynna skýra áætlun um
rýmkun takamarkana sem jafn­
framt gefur fyrirheit um enn frek­
ari rýmkun ef nýgengi smits helst
innan fyrirfram ákveðinna marka.
Aukist smit á ný verði gripið til
ákveðinna fyrirfram kynntra ráð­
stafana og þær hertar ef þörf krefur.
Núverandi samkomutakmark­
anir, sem miða við að tíu manns
megi koma saman, falla úr gildi 2.
desember. Halldór bendir á að erfitt
sé fyrir fyrirtæki og almenning að
búa við áframhaldandi óvissu.
„Óvissa er um jólahald og nýtt ár
mun því miður markast af miklu
atvinnuleysi og efnahagslegum
erfiðleikum á mörgum heimilum,“
segir hann.
Yfirvöld stefna að því að kaupa
bóluefni fyrir minnst 70 prósent
þjóðarinnar. Í tilkynningu sem
Embætti landlæknis sendi í síð­
ustu viku kom fram að ekki væri
ljóst hvenær almenn dreifing á
bóluefninu myndi hefjast og því
síður hversu hratt einstaka þjóðir
myndu fá það magn sem áætlað er
að kaupa. Því er óvíst hvenær bólu­
setning hefst hér á landi þó að vonir
séu bundnar við að hún geti hafist á
fyrri hluta næsta árs.
„Smit heldur áfram að greinast,
í mismiklum mæli, þar til bólu­
setning landsmanna og stórs hluta
heimsbyggðarinnar er lokið,“ segir
Halldór. „Í því ljósi er mikilvægt að
sóttvarnaaðgerðir séu ítarlega rök­
studdar og njóti skilnings og sam­
stöðu samfélagsins alls.“
Unnur Sverrisdóttir, forstjóri
Vinnumálastofnunar, á ekki von á
því að atvinnuástandið hér á landi
batni fyrr en bólusetning hefst.
Þetta kom fram í máli hennar á upp­
lýsingafundi almannavarna í gær
Unnur sagði atvinnuleysi stefna í
12,2 prósent í desember og að um 25
þúsund manns væru nú án atvinnu
að hluta eða öllu leyti. Aldrei áður
hefðu sést slíkar tölur hér á landi.
„Það eru svo margir óvissuþættir,
það er þetta bóluefni sem hefur
mjög mikið að segja. Ég held að það
verði mikill skurðpunktur þegar
það verður byrjað að bólusetja
vegna þess að þá verða náttúrulega
miklar væntingar um að allt fari af
stað,“ sagði Unnur.
Víðir Reynisson, yfirlögreglu­
þjónn hjá almannavörnum, býst
við því að hægt verði að kynna til­
slakanir á gildandi samkomutak­
mörkunum
„Það eru hugmyndir um það að
slaka á einhverju og ef þetta heldur
svona áfram þá verður hægt að
rýmka ýmislegt sem gerir það að
verkum að við getum haldið jólin
í einhverju skárra formi en við
kannski sáum fyrir tveimur vikum
síðan,“ sagði Víðir í kvöldfréttum
RÚV síðasta sunnudag.
thorsteinn@frettabladid.is
Vilja marka skýrari leið í sóttvörnum
Samtök atvinnulífsins kalla eftir meiri fyrirsjáanleika í sóttvarnaaðgerðum. Liðkun og hömlur tengdar við töluleg viðmið eins og
nýgengi smits. Framkvæmdastjóri SA segir núverandi ástand ekki kalla á lömun samfélagsins. Persónulegar sóttvarnir lykillinn.
Núverandi samkomutakmarkanir, sem miða við að 10 manns megi koma saman, falla úr gildi 2. desember næstkomandi. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Þrjú skilyrði SA fyrir
sóttvarnaaðgerðum
1. Skýr og tímasett áætlun um
afléttingu takmarkana.
2. Töluleg viðmið þar sem
frekari hömlur eða aflétting
þeirra eru tengdar við ný-
gengi smits.
3. Sóttvarnaráðstafanir séu inn-
byrðis samkvæmar, skiljan-
legar almenningi og höfðað
sé til ábyrgðar hvers og eins
um að verja sig og aðra.
Bretinn John Shrimpton, annar af stofnendum asíska vog­unarsjóðsins Dragon Capital,
meira en tvöfaldaði eignarhlut sinn
í Icelandair Group í síðustu viku,
þegar hann bætti við sig 200 millj­
ónum hluta að nafnvirði og er hann
núna kominn í hóp tuttugu stærstu
hluthafa flugfélagsins.
Shrimpton er skráður fyrir 350
milljónum hluta að nafnvirði, eða
sem nemur 1,23 prósenta eignar­
hlut, en miðað við núverandi gengi
bréfa félagsins – sem stóð í 1,41
krónu á hlut við lokun markaða í
gær – er markaðsvirði þess hlutar
nærri 500 milljónir króna. Shrimp­
ton kom fyrst inn í hluthafahóp
Icelandair fyrr í þessum mánuði
þegar hann keypti rúmlega hálfs
prósents eignarhlut.
Á sama tíma og Shrimpton hefur
aukið verulega við eignarhlut
sinn í Icelandair hefur Lífeyris­
sjóður starfsmanna ríkisins (LSR)
minnkað hlut sinn í f lugfélaginu
um 540 milljónir hluta að nafnvirði,
eða sem nemur um 760 milljónum
króna að markaðsvirði. Eftir þá sölu
er LSR ekki lengur stærsti hluthafi
Icelandair og nemur eignarhlutur
sjóðsins nú um sex prósentum.
LSR var á meðal þeirra lífeyris­
sjóða sem tóku þátt í hlutafjárút­
boði Icelandair um miðjan septem­
ber, þar sem félagið sótti sér samtals
23 milljarða á útboðsgenginu ein
króna, en sjóðurinn skráði sig þar
fyrir tveggja milljarða hlut.
Shrimpton er í dag stærsti erlendi
fjárfestirinn í hluthafahópi félags­
ins en bandaríski fjárfestingar­
sjóðurinn Par Capital, sem var um
tíma stærsti hluthafi Icelandair,
seldi allan 1,5 prósents hlut sinn um
miðjan síðasta mánuð. – hae
Breskur fjárfestir í hóp stærstu hluthafa
Gengi Icelandair hækkað um 41 prósent frá útboði. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
MARKAÐURINN
2 6 . N Ó V E M B E R 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R12 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð