Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1971, Side 37

KYNBÓTAEINKUNN ÁA 35
lembuna. Verðtalan fyrir fallþungaein-
kunnir er ákvörðuð þannig, að hvert stig
í einkunn er látið jafngilda 1.2 kg kjöts
á einlembingi.
Kynbótaeinkunnirnar, sem þessi rann-
sókn nær til, voru reiknaðar þannig út, að
fundin voru arfgeng frávik hverrar tvæ-
vetlu í frjósemi og fallþunga frá búsmeðal-
tali lilutaðeigandi ár, þau umreiknuð í kg
kjöts og útkoman lögð við töluna 22, sem
er nálægt því að vera heildarkjötmagn eftir
á á ríkisbúunum, sem rannsóknin nær til.
Formúla fyrir kynbótaeinkunninni er því
eftirfarandi:
E = 2 hj2 • (xj - xmi) • Wi + 22.0,
i=l
þannig, að þegar frjósemi og fallþunga-
einkunn eru reiknaðar saman í kynbóta-
einkunn, fæst
E = 0.15 • (xx — xml) • 10.5 -þ 0.30
• (x2-xm2) • 1.2 + 22.0,
þar sem
xx = frjósemi ærinnar,
x2 = fallþungaeinkunn ærinnar,
xml = meðalfrjósemi búsins hlutaðeig-
andi ár,
xm2 = meðalfallþungaeinkunn búsins
hlutaðeigandi ár og
E = kynbótaeinkunn ærinnar.
Við þennan útreikning á kynbótaeinkunn
er gert ráð fyrir því, að erfðasamhengi
og umhverfissamhengi (genetic og pheno-
typic correlation) milli lrjósemi og fall-
þungaeinkunnar sé 0.
Með því að reikna með því, að meðal-
frávik fyrir frjósemi sé 0.5 lömb og meðal-
frávik fyrir einkunn 1.43 stig og jafnframt,
að umhverfis- og erfðasamhengi á milli
eiginleikanna sé 0, fæst, að öryggið á kyn-
bótaeinkunninni eigi að verða
r2HI = 0.18
I’ctta öryggi er jafnframt væntanlegt arf-
gengi á kynbótaeinkunninni (sjá Gjedrem,
1967).
Frávik ærinnar frá búsmeðaltali í frjó-
semi og fallþungaeinkunn, svo og kynbóta-
einkunnin, voru götuð út í spjöld, þar sem
númer föður ærinnar var jafnframt gatað.
Útkomuspjöldin voru síðan notuð til að
gera fervikagreiningu milli og innan hrúta.
Var hvert bú reiknað fyrir sig, en fertölu-
summur og frítölur innan búa síðan lagðar
saman og arfgengi reiknað fyrir öll búin
tekin saman. Á það skal bent, að þar eð
hver ær var miðuð við búsmeðaltal ársins,
reyndist óþarft að taka tillit til áramis-
munar við þetta uppgjör.
Við útreikning á arfgenginu var notuð
aðferð sú, sem lýst er hjá Kempthorne
(1957) og gert ráð fyrir, að allar ærnar í
gögnunum væru hálfsystur. Meðalskekkjan
á arfgenginu var reiknuð eftir formúlunni
(Robertson, 1959), þar sem N er fjöldi
einstaklinga og h2 er arfgengið.
NIÐURSTÖÐUR
Fjöldi áa, meðalfrjósemi þeirra, meðalfall-
þungaeinkunn og meðalfrávik fyrir frjó-
semi og fallþungaeinkunn fyrir hvert ár og
hvert bú sést í töflu 1.
Gerð var sérstök könnun á því, hvert
eríðasamhengið á milli frjósemi og fall-
þungaeinkunnar hjá tvævetlunum í þessum
gögnum væri, og reyndist það vera + 0.06,
svo að ekki getur skeikað miklu, þó að það
sé talið vera 0.
Á töflu 2 sést, að arfgengið á frjósem-
inni, 0.21, er óvenjulega hátt miðað við
flestar arfgengistölur, sem áður hafa fund-
izt, en það er algengast, að arfgengið hafi
reynzt vera frá 0.00—0.15 (Gjedrem, 1966).
Arfgengið á frjósemi í íslenzku sauðlé, sem