Morgunblaðið - 11.05.2020, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. MAÍ 2020
Lækjargata 34a / 220 Hafnarfjörður
Komdu með
skóna þína í
yfirhalningu
- Við erum hér til að aðstoða þig! -
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Efling nýsköpunarstarfs, aukinn
kraftur í innviðafjárfestingum,
jöfn framleiðsla á byggingamark-
aði og að nútímalegt menntakerfi
sé þróað í samræmi við þarfir at-
vinnulífsins. Þetta eru atriði sem
Árni Sigurjónsson nýr formaður
Samtaka iðnaðarins segir munu
verða áherslumál í starfi samtak-
anna á næstu misserum. Árni tók
við formennskunni á nýafstöðnu
Iðnþingi og í ályktun þess segir að
á undanförnum árum hafi um of
verið einblínt á eina atvinnugrein
í senn sem meginstoð í atvinnulíf-
inu. Fyrst eftir aldamót hafi verið
veðjað á fjármálastarfsemi og svo
ferðaþjónustuna sem nú er stopp.
Eðlilegt viðbragð í núverandi að-
stæðum sé að stjórnvöld móti at-
vinnustefnu með það að markmiði
að efla samkeppnishæfni landsins
í stóru samhengi. Þar sé eðlilegt
að horfa sérstaklega til nýsköp-
unar, hugverkaiðnaðar og aukins
útflutnings.
Fljót í gegnum skaflinn
„Hver einasti dagur felur í
sér nýjar áskoranir og viðfangs-
efni; ekki síst nú á tímum kór-
ónaveirunnar,“ segir Árni.
Grunnstoðir íslensks samfélags
og efnahagslífs metur hann sterk-
ar og sennilega hafi Íslendingar
aldrei sem nú verið í jafn góðri
stöðu til þess að takast á við erfið-
leika.
„Því trúi ég að við verðum
fljót að komast í gegnum skaflinn.
Veirufaraldurinn er fyrirbæri
sem engum verður um kennt og
því þarf ekki að leita að sökudólg-
um, eins og fjármálakerfið var
fyrst eftir efnahagshrunið. Staða
bankanna í dag er sterk og í
sjúkrakassa þeirra eru tólin sem
þarf í endurreisnarstarfinu fram-
undan. Þá eru stýrivextir í dag
sögulega lágir og tryggja þarf að
vaxtalækkanir skili sér til fyrir-
tækjanna svo þeim verði unnt að
fjármagna starfsemi sína á eðli-
legum forsendum. Hins vegar er
miður að verkalýðshreyfingin
komi ekki til móts við atvinnulífið
með því að ljá máls á frestun
launahækkana. Til þeirra er ekki
svigrúm nú.“
Landamæri verði opnuð
Árni segir að í núverandi
stöðu sé mikilvægast að landa-
mæri verði opnuð sem fyrst svo
ferðaþjónustan komist aftur á
skrið sem og eðlileg viðskipti milli
landa. Aðgerðapakkar stjórn-
valda til aðstoðar fyrirtækjum
gagnast yfirleitt vel og eru sterk
skilaboð.
„Meiri stuðningur og hvatar
við nýsköpunarstarf fyrirtækja,
til að mynda með hækkun á
endurgreiðslu rannsóknar- og
þróunarkostnaðar sem Alþingi
samþykkti fyrir helgina skipta
líka afar miklu máli,“ segir Árni
„Sömuleiðis framhald á verkefn-
inu Allir vinna, þar sem virðis-
aukaskattur af vinnu iðnaðar-
manna vegna nýbygginga,
endurbóta og viðhalds íbúðar-
húsnæðis fæst endurgreiddur. Þá
settu Samtök iðnaðarins upp vef-
inn meistarinn.is þar sem finna
má upplýsingar um starfandi iðn-
meistara innan vébanda samtak-
anna, sem margir leita til nú
vegna framkvæmda á heimilum
og víðar. Allir þessir þættir munu
stuðla að fjölgun starfa, sem við
þurfum svo nauðsynlega nú.“
Mikil aðlögunarhæfni
Stundum er sagt að í kreppu-
ástand sé besti tíminn fyrir allt
nýsköpunarstarf og þá sem aldrei
fyrr nái frumkvöðlar í gegn með
sig og sitt.
En hvar eru sóknarfærin
helst? Árni nefnir þar meðal ann-
ars tækniþróun hverskonar og þá
séu miklir möguleika í mat-
vælaframleiðslu undir formerkj-
um hreinleika og óspiltrar nátt-
úru. „Möguleikarnir og tækifærin
koma oft óvænt og þau verður að
grípa strax. Að undanförnu höf-
um við orðið vitni að mikilli aðlög-
unarhæfi atvinnulífsins, saman-
ber hvað skólar og fyrirtæki voru
fljót að bregðast við þegar kór-
ónaveirufaraldurinn var í há-
marki. Þar var á sumum sviðum
hlaupið mörg ár fram í tímann í
tækniþróun og vinnubrögðum svo
allt gekk upp með fjarvinnslu og
-námi, sem fólk sinnti að heiman.
Þessi tími hefur verið mjög
áhugaverður og við megum ekki
gleyma þeim lærdómi þegar
ástandinu léttir. Við Íslendingar
erum líka vanir að takast á við
óvæntar aðstæður og sveiflur í
rekstri, af hvaða ástæðum sem
þær kunna að vera. Þó við viljum
ávallt sem mestan stöðugleika í
efnahagslífinu, sem er mikið
hagsmunamál fyrir fyrirtækin í
landinu – og raunar landsmenn
alla.“
Umbætur auki lífsgæði
Árni Sigurjónsson hafði setið
fjögur ár í stjórn Samtaka iðn-
aðarins áður en hann tók við for-
mennskunni. Á þeim tíma segist
hann hafa kynnst iðnrekendum
víða um land; fólki sem rekur lítil
jafnt sem stór fyrirtæki sem séu
að gera mjög áhugaverða hluti.
„Þarna er mikið hæfileikafólk og
tækifærin í iðnaði eru mikil. Þó
fara ekki nema 10-15% ungmenna
úr hverjum árgangi í iðnnám, en
þyrftu að vera fleiri. Ef rétt er á
málum haldið gæti þetta hlutfall
farið vel yfir 20% innan fárra ára.
Að sama skapi þarf menntakerfið
að svara þörfum hvers tíma, at-
vinnulífið og iðnfyrirtækin þurfa
fólk með rétta hæfni. Ég legg
mikla áherslu á frekari umbætur
til aukinnar verðmætasköpunar
og þar með aukinna lífsgæða
landsmanna. Allt slíkt krefst þess
að margir leggi hönd á plóg því
eins og gjarnan hefur verið sagt
að undanförnu: Við erum í þessu
saman.“
Mikið hæfileikafólk og aðlögunarhæfni í atvinnulífinu
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Iðnaður Legg áherslu á frekari umbætur til aukinnar verðmætasköp-
unar og þar með aukinna lífsgæða, segir Árni Sigurjónsson.
Tækifæri koma óvænt
 Árni Sigurjónsson, nýkjörinn
formaður Samtaka iðnaðarins,
er Mýrdælingur að ættum og
fæddur 1978. Hann er lögfræð-
ingur frá HÍ og aflaði sér síðar
meistaragráðu í lögum í Bret-
landi. Hann starfaði áður í lög-
mennsku og á fjármálamark-
aði. Yfirlögfræðingur Marels
frá árinu 2009.
 Í stjórn Samtaka iðnaðarins
frá 2016, þar af varaformaður
2017-2020. Þá hefur hann set-
ið í stjórn SA frá 2016 og fram-
kvæmdastjórn þar frá 2017.
Hver er hann?
Alls bárust Umboðsmanni skuldara
57 umsóknir um aðstoð vegna fjár-
hagsvanda í aprílmánuði. Til saman-
burðar voru umsóknirnar 84 í mars.
Ásta Sigrún Helgadóttir, umboðs-
maður skuldara, segir í samtali við
Morgunblaðið að mikið hafi verið um
símhringingar til embættisins að
undanförnu. „Fólk er að skoða stöðu
sína og margir hverjir eru eðlilega
svolítið kvíðnir, enda margir á upp-
sagnarfresti,“ segir Ásta og bætir við
að formlegar umsóknir segi ekki alla
söguna. „Við finnum mikið fyrir því
að fólk sé að kanna stöðu sína. Ég hef
það á tilfinningunni að þetta sé lognið
á undan storminum. Fólk er að fóta
sig núna en það er brýnt að skoða
hvað framtíðin beri í skauti sér síð-
sumars og í haust þegar uppsagnar-
frestir renna út,“ segir Ásta, en mikið
hefur verið um uppsagnir á síðustu
mánuðum vegna kórónuveirufarald-
ursins. Má þar meðal annars nefna
3.000 starfsmenn Icelandair sem sagt
var upp í stærstu hópuppsögn
Íslandssögunnar í lok apríl. Ásta seg-
ir að afleiðingar faraldursins muni
líklegast koma fram hjá embættinu á
næstu mánuðum. „Þetta var eins með
bankahrunið, það kom ekki til okkar
fyrr en mörgum mánuðum seinna.
Þess vegna er mikilvægt að reyna að
finna lausnir fyrir fram og reyna að
tryggja að sem fæstir lendi í greiðslu-
vanda. Þetta er ólíkt bankahruninu
að því leyti að nú er það tekjuvandi
sem fólk stendur frammi fyrir, en að
sjálfsögðu getur tekjuvandi leitt til
skuldavanda,“ segir Ásta. „Þó að
þetta sé öðruvísi kreppa er þetta
samt sem áður kreppa sem er fram
undan. Við verðum að vera bjartsýn
og standa saman.“
Umsóknum farið fækkandi
Umsóknum til UMS hefur fækkað
talsvert á undanförnum árum og
voru þær alls 1.125 árið 2019. Um-
sóknir til embættisins voru 3.166 tals-
ins árið 2011 til samanburðar. Þá
hefur sá hópur sem leitar sér aðstoð-
ar vegna greiðsluerfiðleika einnig
breyst talsvert, nú er meira um að
yngra fólk leiti sér aðstoðar og þá oft
vegna skyndilána. Í september á síð-
asta ári var tekið upp nýtt fyrirkomu-
lag varðandi umsóknir til embættis-
ins, en í stað þess að velja í
umsóknum á milli úrræða hjá emb-
ættinu, ráðgjafar, greiðsluaðlögunar
eða fjárhagsaðstoðar vegna skipta-
kostnaðar er núna sótt um aðstoð
vegna fjárhagsvanda. UMS greinir
svo og metur í samráði við umsækj-
anda hvaða úrræði henti best til úr-
lausnar á vanda viðkomandi.
Lognið á undan storminum hjá UMS
 Færri umsóknir bárust UMS í apríl en mars  Búast má við því að umsóknir færist í aukana
Umboðsmaður skuldara Ásta segir
að margir séu svolítið kvíðnir.
Morgunblaðið/Ernir
Samninganefndir Eflingar og
Sambands íslenskra sveitarfélaga
undirrituðu kjarasamning skömmu
fyrir miðnætti í gær eftir tæplega
14 klukkustunda viðræður. Í
samningnum er kveðið á um
hækkun lægstu launa með sér-
stakri aukagreiðslu að fyrirmynd
kjarasamnings Eflingar við
Reykjavíkurborg. Verkfalli Efling-
ar gagnvart SÍS er með samn-
ingum aflýst og ganga félagsmenn
til starfa með venjubundum hætti í
dag.
Verkfall félagsmanna Eflingar
sem starfa í Kópavogi, Seltjarnar-
nesi, Ölfusi og Mosfellsbæ hafði
staðið yfir frá því á þriðjudag og
setti strik í skólahald og ýmsa
aðra starfsemi. Verkfallið náði til
274 félagsmanna og starfa 233
þeirra í Kópavogi.
Fyrsti formlegi samningafundur
um endurnýjun kjarasamnings
milli Eflingar og Samtaka fyrir-
tækja í velferðarþjónustu (SFV)
fór fram síðastliðinn föstudag, að
því er fram kemur í tilkynningu
frá Eflingu.
SFV fer með samningsumboð
gagnvart Eflingu fyrir hönd fjölda
hjúkrunarheimila á félagssvæði
Eflingar, til að mynda Grund,
Hrafnistu og Eir.
Efling hyggst gera sömu kröfur
í viðræðum sínum við SFV og fé-
lagið gerði í viðræðum sínum við
ríkið, borgina og sveitarfélögin.
„Krafa okkar um leiðréttingu er
nákvæmlega sú sama og hjá öðr-
um hópum í sömu stöðu,“ segir
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður
Eflingar. ragnhildur@mbl.is
liljahrund@mbl.is
Efling og SÍS
ná samningum
 Undirritað skömmu fyrir miðnætti
Morgunblaðið/Sigurður Unnar
Fundur Allir lögðu sig fram í viðræðunum að sögn Aðalsteins Leifssonar
ríkissáttasemjara, og skilaði það árangri seint í gærkvöldi.