Morgunblaðið - 11.07.2020, Blaðsíða 22

BAKSVIÐ
Pétur Hreinsson
peturh@mbl.is
Starfandi fólki í byggingarstarfsemi
og mannvirkjagerð hefur fækkað
verulega á undanförnum misserum
og hafði sú þróun raunar þegar átt
sér stað fyrir heimsfaraldur kórónu-
veiru. Sé litið til marsmánaðar sést
að fækkaði um 11,5% í samanburði
við sama mánuð í
fyrra en þessi
neikvæða þróun
var þegar hafin
haustið 2019 eins
og sjá má á
myndinni hér til
hliðar.
Þá hefur at-
vinnuleysi á með-
al iðnaðarmanna
á þessu sviði auk-
ist. Samkvæmt tölum frá Vinnu-
málastofnun var atvinnuleysi í
greininni 9,3% í mars í ár en var
3,5% í sama mánuði í fyrra.
42% fækkun fram að fokheldu
Í talningu Samtaka iðnaðarins frá
því í febrúar og mars kemur enn
fremur fram að íbúðum á fyrstu
byggingarstigum, fram að fokheldu,
hafi fækkað um 42%, sem er að sögn
Ingólfs Bender, aðalhagfræðings
SI, skýr birtingarmynd þeirrar nið-
ursveiflu sem fram undan er. Þá sjái
samtökin þessa þróun einnig skýrt í
atvinnuvegafjárfestingu, sem hafi
dregist mikið saman undanfarið.
Ingólfur segir að lækkun vaxta og
bætt aðgengi að fjármagni til fram-
kvæmda hjálpi til við að draga úr
samdrættinum í fjárfestingum.
Hagstjórnaraðgerðir í þá veru
undanfarið dragi því úr niðursveifl-
unni. Það geri einnig aðgerðir hins
opinbera sem miðað hafa að því að
létta álögum af fyrirtækjum og
skapa hagkerfinu viðspyrnu með
m.a. auknum opinberum fjárfesting-
um. Í þessu sambandi segir Ingólfur
að fjárfestingarátak stjórnvalda
sem birtist í nýsamþykktri þings-
ályktun um samgönguáætlun sé já-
kvætt, en gert er ráð fyrir að 8.700
störf verði til í tengslum við fram-
kvæmdirnar á næstu fimm árum.
Þá hafa stjórnvöld áform uppi um
frekara fjárfestingarátak á tíma-
bilinu 2021-2023 fyrir allt að 60
milljarða króna. Þar koma til greina
ýmis verkefni í samgönguinnviðum
sem hafa verið í undirbúningi, m.a. í
vegagerð.
„Þetta hjálpar í byggingageiran-
um og hagkerfinu í það heila en
þetta kemur ekki í veg fyrir niður-
sveifluna. Það er verið að draga úr
dýpt hennar og skapa störf og við-
spyrnu fyrir efnahagslífið, sem er
svo mikilvægt um þessar mundir,“
segir Ingólfur og ítrekar að nú sé
tíminn til þess að ráðast í innviða-
uppbyggingu, en með því sé dregið
úr fjárfestingarslaka sem myndast
hafi hér á síðustu árum og byggt
undir hagvöxt framtíðarinnar.
Apríl og maí líta verr út
Hann hefur aftur á móti áhyggjur
af miklu atvinnuleysi og í því sam-
bandi fyrrnefndri þróun um fjölda
starfandi í byggingastarfsemi og
mannvirkjagerð.
„Tölurnar sýna hvað það var
komin mikil niðursveifla við upphaf
Covid-19. Það er klárt mál að
mánuðirnir á eftir, apríl og maí, líta
verr út,“ segir Ingólfur og tekur
fram að litið til næstu missera sé
stóra verkefnið það að draga úr
miklu atvinnuleysi með því að efla
samkeppnishæfni fyrirtækja og
skapa þannig störf.
„En ég hef áhyggjur af haustinu
þegar við sjáum áhrifin af sam-
drættinum í hagkerfinu og slæma
stöðu margra fyrirtækja birtast í
minni fjárfestingu einkaaðila. Ég
reikna með að tölur haustsins verði
ljótar. En hversu ljótar þær verða
fer m.a. eftir hagstjórnaraðgerðun-
um og virkni þeirra. Þetta fer eftir
því hversu mikið við náum að koma
hagkerfinu af stað,“ segir Ingólfur.
Hefur áhyggjur af haustinu
Atvinnuleysi og fjöldi starfandi í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð
Mars 2018 til mars 2020
1.600
1.200
800
400
0
-400
-800
-1.200
-1.600
9%
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
Mars 2018 Júní 2018 Sept. 2018 Des. 2018 Mars 2019 Júní 2019 Sept. 2019 Des. 2019 Mars 2020
Fjöldi starfandi í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, breyting frá sama mánuði árinu áður, fjöldi og %
1.682 15,1% 1.242 9,6% 825 6,5% 808 6,3% 577 4,5% 502 3,6% 135 1,0% -391 -2,8% -1.538 -11,5%
Atvinnuleysi í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, fjöldi atvinnulausra og atvinnuleysi í %
314 2,4% 257 1,8% 264 1,9% 359 2,5% 481 3,5% 502 3,3% 503 3,5% 768 5,4% 1.220 9,3%
Breyting á fjölda starfandi í byggingarstarfsemi
og mannvirkjagerð frá sama mánuði árinu áður
Atvinnuleysi í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð í %
Heimild: Hagstofan/VMST
 Niðursveiflan í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð hófst fyrir kórónuveiru-
faraldurinn  Atvinnuleysi í greininni 9,3% í mars  Fjárfestingarátak hjálpar
Ingólfur Bender
22 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JÚLÍ 2020
Glucosamine
& Chondroitin
Complex
Útsölustaðir: Öll apótek, heilsuverslanir og heilsuhillur stórmarkaðanna.
Efni sem
bæklunarlæknarmæla með
Nú á bætiefnaformi
Þetta bætiefni inniheldur glúkósamín og kondtrótín súlfat en
þessi tvö efni hafa reynst mörgum vel fyrir liðina.
Dagsskammtur inniheldur 1000 mg af glúkósamíni og
200 mg af kondrótíni ásamt engifer, túrmerik,
C-vítamíni og rósaldin (rosehips).
C -vítamín stuðlar að eðlilegri myndun kollagens fyrir
eðlilega starfsemi brjósks.
11. júlí 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 140.14
Sterlingspund 177.14
Kanadadalur 103.79
Dönsk króna 21.301
Norsk króna 14.941
Sænsk króna 15.263
Svissn. franki 149.3
Japanskt jen 1.3051
SDR 194.17
Evra 158.7
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 188.534
Hrávöruverð
Gull 1812.45 ($/únsa)
Ál 1619.0 ($/tonn) LME
Hráolía 43.3 ($/fatið) Brent
● Úrvalsvísitala
Aðallista Kaup-
hallar Íslands lækk-
aði um 0,33% í
gær. Mest lækkuðu
bréf Reita, eða um
2,97% í 62 milljóna
króna viðskiptum.
Var gengi félagsins
í lok dags í gær
52,2 krónur á
hvern hlut. Næst
mesta lækkunin
varð á bréfum Haga, en þau lækkuðu
um 2,04% í 115 milljóna króna við-
skiptum. Gengi félagsins er nú 47,9
krónur hver hlutur. Þriðja mesta lækkun
gærdagsins varð á bréfum fasteigna-
fyrirtækisins Eikar, en þau lækkuðu um
1,7% í 26 milljóna króna viðskiptum. Er
gengi félagsins nú 6,93 krónur á hlut.
Fimm félög hækkuðu í verði á mark-
aðnum í gær. Mesta flugið var á bréfum
Icelandair, en þau hækkuðu um 5,75%
í fjögurra milljóna króna viðskiptum. Er
gengi félagsins nú 1,84 krónur á hvern
hlut. Næst mest hækkuðu bréf í trygg-
ingafélaginu Sjóvá, eða um 2,5% í 14
milljóna króna viðskiptum. Gengi fé-
lagsins var í lok gærdagsins 20,5 krón-
ur á hvern hlut. Þriðja mesta hækkunin
varð svo á bréfum í Kviku banka, eða
um 2,22% í 226 milljóna króna við-
skiptum. Gengið er nú 10,14 á hlut.
Úrvalsvísitalan lækkaði
um 0,33% í gær
Flug Icelandair
hækkaði mest
allra félaga.
STUTT
Í ljósi bágrar stöðu flugfélaga um
allan heim segir Bogi Nils Bogason,
forstjóri Icelandair Group, að það sé
óhugsandi að flugfreyjur félagsins
fari í verkfall. Flugfreyjufélag Ís-
lands felldi með afgerandi hætti nýj-
an kjarasamning í vikunni. Í kjölfar-
ið sagði formaður félagsins, Guðlaug
Líney Jóhannsdóttir, við mbl.is í vik-
unni að engar þreifingar um verkföll
hafi átt sér stað.
„Nei ég hef enga trú á því,“ segir
Bogi spurður um hvort hann óttist
verkföll flugfreyja þegar flugleiðir
opnast enn frekar „Við verðum að
fljúga allar þær flugferðir sem eru
arðbærar og ég trúi því ekki að ein-
hver starfsmaður hér láti sér detta í
hug að koma í veg fyrir það,“ segir
Bogi í samtali við Morgunblaðið.
„Nú eru flugfélög almennt í björg-
unaraðgerðum. Ef starfsmenn ætla
að koma í veg fyrir það með ein-
hverjum hætti þá hugsa ég þá hugs-
un ekki til enda,“ segir Bogi.
Spurður hvort viðræður við önnur
stéttarfélög hafi átt sér stað segir
Bogi að í ljósi þess að samningum
var hafnað skoði félagið nú allar leið-
ir en að ekki hafi verið hugsað fyrir
því hvort félagið hyggist leita til
verktaka ef til verkfalls komi.
„Eins og ástatt er hjá flugfélögum
um allan heim núna þá er óhugsandi
að starfsmönnum detti í hug að fara í
verkfall. Því hefur ekki verið hugsað
fyrir slíku, hvorki með verktöku né
öðru,“ segir Bogi Nils.
peturh@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Verkfall Bogi Nils Bogason hefur
ekki trú á verkfalli flugfreyja.
Óhugsandi að af
verkfalli verði
 Ekki verið
hugsað fyrir verk-
falli með verktöku