Morgunblaðið - 25.07.2020, Qupperneq 36

36 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. JÚLÍ 2020
RITZENHOFF
Ilmkerti
Verð frá 1.490,-
Skeifunni 8 | Kringlunni | Glerártorgi | Sími 588 0640 | casa.is
KARTELL
COMPONIBILI
Hirslur 3ja hæða – fleiri litir
Verð frá 18.900,-
Vandaðar gjafavörur
Allir sem gera gjafalista hjá okkur fá kaupauka að verðmæti 15% af öllu því sem keypt er af gjafalistanum.
RITZENHOFF
Vínglös
Verð frá 2.550,- stk.
KARTELL CINDY
Borðlampi – fleiri litir
Verð 32.900,-
KARTELL BOURGIE
Borðlampi – fleiri litir
Verð frá 39.900,-
STOFF NAGEL
Kertastjaki – fleiri litir
Verð frá 5.750,- stk.
SPECKTRUM SAVANNA
Vasi H 20,5 cm – fleiri litir
Verð 6.790,-
KARTELL
ABBRACCIAIO
Kertastjaki
Verð frá 25.390,-
RITZENHOFF ASPERGO
Bjórglös 6 stk. í pakka
Verð 4.900,-
SPECKTRUM SHADOW
Kertastjaki - fleiri litir
Verð 7.490,- stk.
hús og garð,
það var svo gott
veður og þarna
eru vinir þeirra
og fjölskylda.
Fólk skilur hell-
ing eftir þegar
það flytur og
börn hafa oft
ekkert um þetta
að segja og
verða að fylgja fjölskyldunni. Mér
fannst spennandi að kanna hvernig
það er að vera fluttur á þessa köldu
og vindasömu eyju.“
Söguhetjan Sara, sem byggist að
einhverju leyti á frásögnum Kleu og
fjölskyldu hennar, sér Ísland að
ýmsu leyti með öðrum augum en
krakkarnir í kringum hana sem hafa
alist hér upp. Hún vekur til dæmis
athygli á því að Íslendingar setji
tómatsósu á allt og þykir það frekar
skrítið.
Lesendur geti samsamað sig
„Ég held að það sé gríðarlega mik-
ilvægt að bækur takist á við allt lit-
rófið, hvort sem það á við uppruna
eða persónuleika eða hvað sem er,“
segir Bergrún og að það skipti máli
að lesendur geti samsamað sig per-
sónunum. „Bara hafa þetta sem fjöl-
breyttast.“
Í fyrri bókinni um 6.BÖ höfðu
krakkarnir ekkert nema símana til
að leysa gátuna um hvarf kennara
síns. Í skíðaferðalaginu í seinni
bókinni fá þau hins vegar ekki að
hafa símana hjá sér. „Það er yfirleitt
regla á skólaferðalögum að þau séu
ekki með snjalltæki og það getur
verið krefjandi og skrítið fyrir suma.
Mér fannst tími til kominn að taka
símana alveg af þeim. Þau eru í það
hættulegum aðstæðum að ef þau
væru í símasambandi væru þau búin
að hringja í lögregluna. En krakk-
arnir spjara sig. Nú hafa þau bóka-
safn, þar sem eru til dæmis orða-
bækur. Það er hægt að bjarga sér
öðruvísi en með símunum.“
Bergrún lýsir heimi krakkanna
vel og veltir upp ýmsum vanda-
málum sem geta komið upp á þess-
um aldri. Hún þekkir líka ágætlega
til. „Ég hef unnið heilmikið með
krökkum, hef lagst í mikla rann-
sóknarvinnu og svo á ég tíu ára
strák.“
Rosalega svart og hvítt
Það hefur vakið eftirtekt Berg-
rúnar hvað krakkar á þessum aldri
geta verið fljótir að mynda sér skoð-
un á bekkjarfélögunum. „Í grunn-
skólanum er allt rosalega svart og
hvítt,“ segir hún. Þar geti maður
verið fljótur að fá á sig einhvern
stimpil sem maður losnar ekki við.
„Það er kannski boðskapurinn í bók-
inni að enginn sé bara eitthvað eitt.“
Bergrún nefnir að meira að segja
sú persóna sem standi á bak við
mannshvörfin sé ekki bara illmenni.
„Við erum öll alls konar og við eigum
neikvæðar og jákvæðar hliðar. Vin-
sælasti strákurinn er kannski að
glíma við eitthvað sem við getum
ekki séð. Það eiga sér allir einhverja
baksögu.“
Henni finnst við mega vera dug-
legri að kynnast fólki og kafa undir
yfirborðið. „Við verðum að gefa fólki
smá svigrúm til þess að vera alls
konar. Við eigum öll góða daga og
slæma daga. Við erum bara mann-
leg.“
Myndirnar í bókunum eru eftir
Bergrúnu sjálfa. „Mér fannst rosa-
lega gaman að gera þessa bók því
það eru ýmis tæknileg atriði í henni.
Til dæmis kemur björgunarsveitin
til sögunnar og ég vildi teikna
ákveðna björgun og græjurnar sem
til þarf. Ég er svo heppin að ein af
mínum æskuvinkonum er björg-
unarsveitarkona svo hún las allt yfir
og við reyndum að finna bestu leið-
ina til þess að þetta yrði sem mest
sannfærandi. Mér finnst það skipta
máli.“
Bergrún undirstrikar einnig
veðrið í bókinni með myndunum.
„Myndirnar eru allar rosalega
drungalegar og kaldar. Það er
kannski smá skrítið að vera með
svona snjóþunga bók um sumar en
ég er að vona að hún hafi þau áhrif,
sé svolítið hrollvekjandi.“
Hún minnist þess þegar hún sjálf
fór á vídeóleigu ásamt manni sínum
og þau leigðu mynd þar sem var
gríðarlegt fannfergi. „Þegar við ætl-
uðum að fara að skila henni klæddi
ég mig í úlpu, vettlinga og húfu og
svo opnuðum við dyrnar og áttuðum
okkur á því að það var júlí. Við vor-
um búin að lifa okkur svo inn í
myndina. Mig langar svo að sjá
hvort það sama geti ekki gerst ef
krakkarnir virkilega leyfa sér að
sökkva sér í bókina, að þau upplifi
þennan kulda þótt það sé sumar.“
Fyrst og fremst fyrir krakkana
Bergrún hefur hlotið verðlaun
fyrir bækur sínar, bæði Fjöruverð-
launin og Barnabókaverðlaun Guð-
rúnar Helgadóttur fyrir Kennarann
sem hvarf og Íslensku bókmennta-
verðlaunin fyrir Langelstur að eilífu
í flokki barna- og unglinga-
bókmennta. „Eftir Íslensku bók-
menntaverðlaunin líður mér eins og
ég sé undir smásjá en ég ætla að
reyna að gera þetta eins og ég hef
alltaf gert; með einlægnina að leið-
arljósi. Á meðan ég skrifa þannig
verð ég alltaf sátt. Ég skrifa fyrst og
fremst fyrir krakkana. Ef þetta fell-
ur í kramið hjá gagnrýnendum og
dómnefndum þá er það náttúrlega
yndislegt en þau eru ekki markhóp-
urinn minn. Krakkarnir eru mark-
hópurinn minn og mér finnst það
skipta miklu máli.“
Bergrún segist fá góð viðbrögð
frá börnum, til dæmis hafi ungur
aðdáandi, fimm ára stelpa, hringt í
sig um daginn og lýst því hvað henni
þætti skemmtilegt hvað bækurnar
væru óhugnanlegar. „Mér finnst svo
gaman að heyra það beint frá krökk-
unum hvað þeim finnst bækurnar
spennandi. Þá veit ég að þetta
virkar.“
Farið er að bera á eftirspurn eftir
þriðju bókinni meðal ungra aðdá-
enda. „Nú er þess krafist að ég fari
inn í hausinn á Fannari, sem er
reyndar ein af mínum uppáhalds-
persónum. Ég var til dæmis að
kenna ritlistarnámskeið um daginn
þar sem voru fimmtán nemendur og
þau vildu öll fá Fannar í söguhetju-
sætið næst. Þannig að við sjáum
hvað gerist.“
Með einlægnina að leiðarljósi
 Barnabókin Kennarinn sem hvarf – sporlaust! eftir Bergrúnu Írisi Sævarsdóttur er komin út
 Byggist á frásögnum albanskrar fjölskyldu  „Mikilvægt að bækur takist á við allt litrófið“
VIÐTAL
Ragnheiður Birgisdóttir
ragnheidurb@mbl.is
„Ég hef haft bak við eyrað að sýna
Ísland eins og það er í bókunum mín-
um og að sem flest börn geti speglað
sig í sögupersónunum,“ segir rithöf-
undurinn og teiknarinn Bergrún Íris
Sævarsdóttir. Hún gaf nýverið út
barnabókina Kennarinn sem hvarf –
sporlaust! sem er framhald hinnar
vinsælu bókar Kennarinn sem hvarf.
Þetta eru spennandi sögur um
bekkjarfélagana í 6. BÖ. Fyrri bókin
átti upphaflega að standa stök en
það breyttist þegar höfundurinn var
hálfpartinn krafinn um framhald og
fyrirmynd að nýrri aðalpersónu birt-
ist. Bergrún heimsækir gjarnan
skóla og les upp úr bókum sínum. Í
einni slíkri heimsókn gaf stelpa sig á
tal við Bergrúnu sem hún segir hafa
brosað sínu breiðasta og verið
ánægða með að ein persónan í Kenn-
arinn sem hvarf sé frá Albaníu því
þaðan sé hún sjálf. Stúlkan reyndist
heita Klea og hafa komið hingað sem
hælisleitandi ásamt foreldrum sínum
og yngri bróður, Kevin.
Bergrún fór þá að velta fyrir sér
hvort þessi sögupersóna frá Albaníu
mætti ekki fá meira pláss, hún hafi
þegar verið farin að hugsa um að
leyfa öðrum krakka í bekknum að
segja söguna. Hún setti sig í sam-
band við fjölskylduna, kynntist
henni vel og fékk að heyra sögu
hennar.
Ekki löngun heldur nauðsyn
„Maður hefur gert sér í hugarlund
að fólk vilji vera á Íslandi af því það
sé einhvern veginn betra en heima-
landið en í þeirra tilfelli er þetta ekk-
ert spurning um löngun heldur nauð-
syn,“ segir Bergrún. Staðan sé
einfaldlega sú að hér á landi geti son-
ur þeirra fengið lyf við lungna-
sjúkdómi sem eru ófáanleg í heima-
landinu. „Saga þeirra er alveg
ótrúlega merkileg. “
Það er margt við heimalandið sem
þau sakna. „Þau áttu mjög fallegt
Fögnuður Klea og Kevin ásamt foreldrum sínum Kastriot og Xhuliu og barnabókahöfundinum Bergrúnu Írisi í útgáfuhófinu þar sem var skíðaferðaþema.