Morgunblaðið - 21.12.2020, Blaðsíða 1

M Á N U D A G U R 2 1. D E S E M B E R 2 0 2 0
Stofnað 1913  300. tölublað  108. árgangur 
Gáttaþefur kemur í kvöld
3 dagartil jóla
jolamjolk.is
AFTUR Á EFSTA
ÞREP VERÐ-
LAUNAPALLSINS
LÁGIR VEXTIR
OG STERKUR
KAUPMÁTTUR
ALLTAF AÐ
HUGSA UM
NÚTÍMANN
FASTEIGNIR 6 ÞÓRDÍS GÍSLADÓTTIR 29ÞÓRIR ÞJÁLFAR 27
Sigurður Bogi Sævarsson
Viðar Guðjónsson
Pétur Magnússon
Andrés Magnússon
Alls 305 íbúar á Seyðisfirði fengu síð-
degis í gær að snúa aftur til síns
heima; það fólk sem býr norðan
Fjarðarár og tveimur götum sunnan
árinnar sem liggja lægst og fjærst
fjöllum. Sem kunnugt er var kaup-
staðurinn rýmdur síðdegis á föstudag
eftir að skriður féllu á hús á Búðar-
eyri og eyðilögðu. Enn er talin hætta
á frekari skriðuföllum og fólk sem býr
í húsum undir fjallshlíðinni sunnan-
vert í firðinum, alls 276 manns, verður
því að dveljast annars staðar uns
myndin skýrist.
Neyðarstig almannavarna á Seyð-
isfirði var í gærkvöldi fært niður í
hættustig. Nú að morgni dags átti að
taka stöðuna og fara yfir mat ofan-
flóðasérfræðinga Veðurstofu Íslands
og annarra á hættu á frekari skriðu-
föllum. Í framhaldi af því verða
ákvarðanir teknar, segir Jens Hilm-
arsson, varðstjóri lögreglunnar á
Austurlandi, sem stýrt hefur aðgerð-
um á Seyðisfirði síðustu sólarhringa.
50 manns við hjálparstörf
Að frátöldum Seyðfirðingum sem
komnir eru aftur heim eru nú í bæn-
um um 50 manns sem tengjast björg-
unaraðgerðum; frá lögreglu, björgun-
arsveitum, Rauða krossinum og
sveitarfélaginu. Þá er varðskipið Týr í
Seyðisfjarðarhöfn en helsta hlutverk
áhafnar þess er að fylgjast með hugs-
anlegum hreyfingum í fjallshlíðinni
með tilliti til skriðuhættu. Hafa ljós-
kastarar varðskipsins meðal annars
verið nýttir til að bregða birtu á
brekkurnar. „Dagurinn fór að mestu í
að fylgjast með innviðum bæjarins,
koma á rafmagni og undirbúa hreins-
unarstarf,“ sagði Jens Hilmarsson
um verkefnin sem hjálparliðar sinntu
á Seyðisfirði í gær.
Fljótlega verður opnuð þjónustu-
miðstöð almannavarna fyrir íbúa á
Seyðisfirði, skv. tilkynningu frá rík-
islögreglustjóra. Verkefni hennar fel-
ast meðal annars í upplýsingagjöf og
þjónustu við þá sem urðu fyrir tjóni í
þessum náttúruhamförum.
Úrkoma aldrei mælst meiri
Þá stund sem dagsbirtu naut í gær
á Seyðisfirði sást vel hve gríðarlega
miklar skemmdirnar af völdum skrið-
anna eru á svæði sem einu nafni kall-
ast Búðareyri. „Flóðin gjörbreyta
ásýnd þessa hluta bæjarins og tjónið
er mikið,“ segir Vilhjálmur Jónsson,
fyrrverandi bæjarstjóri á Seyðisfirði
og nú fulltrúi í sveitarstjórn Múla-
þings. „Sé farið langt aftur þurfa
hamfarir eins og nú hafa gengið yfir
hér á Seyðisfirði ekki að koma eins og
þruma úr heiðskíru lofti.“
Aldrei hefur mælst eins mikil úr-
koma á fimm daga tímabili á Íslandi
og á Seyðisfirði dagana 14.-18. desem-
ber síðastliðinn. Alls mældist úrkom-
an 570 mm, en til samanburðar er
rigning í Reykjavík í meðalári um 860
mm.
Að sögn Einars Sveinbjörnssonar
veðurfræðings urðu miklar breyting-
ar á hringrásinni í veðrakerfinu við
landið 8.-9. desember. Eftir frost-
kalda fyrstu vikuna í desember grófu
lægðir um sig fyrir sunnan land. Hita-
skil bárust vestur yfir landið svo hlýn-
aði markvert og snjó til fjalla tók upp.
Í hönd fóru dagar með lægðum fyrir
sunnan land sem beindu mildu lofti úr
suðaustri upp að austanverðu land-
inu. Litlar breytingar urðu síðan
næstu níu til tíu dagana en það var 18.
og 19. desember, síðastliðinn fimmtu-
dag og föstudag, sem skriðurnar féllu.
Morgunblaðið/Eggert
Eyðilegging Varðskipsmenn sigldu í gær að skriðunni sem féll sl. föstudag á hluta gömlu byggðarinnar á Seyðisfirði. Vinstra megin sést hús Tækniminjasafns Austurlands, sem tók af að hluta til.
ÁFRAM HÆTTUÁSTAND
 Gríðarleg eyðilegging á Seyðisfirði  Rúmlega helmingur bæjarbúa snýr aftur
 Björgunarlið undirbýr hreinsun  Lægðir, hitaskil og rigning orsök skriðufalla
MÁsýnd bæjarins er ... »2, 4 og 14