Iðjuþjálfinn - 01.01.2019, Blaðsíða 35

35
matstækinu, fræðigrunni þess og frekari út-
breiðslu, sem sagt var verkefnið nú búið
nýjum veggspjöldum að mestu. Hins vegar
voru veggspjöld á sýningarbásnum sem
flokkuðust undir þema um þjónustuþróun í
iðjuþjálfun á LSH. Þetta þema var nefnt
„Þjónusta iðjuþjálfa á Landspítala er iðju-
miðuð“. Notast var áfram við sams konar
kynningarverkefni og höfðu náð svo mikl-
um vinsældum áður, tengd mati og próf-
atriðum A-ONE. Þetta voru sem sagt ýmsar
daglegar athafnir sem fólk fékk að prófa,
samhliða því að það setti sig í spor fólks
með skerðingu ýmiss konar líkamsþátta
sem takmarkar framkvæmdafærni. Eins og
áður varð básinn mjög vinsæll, stöðugur
straumur af fólki að kynna sér rannsóknir
og starf iðjuþjálfa frá opnun til sýningar-
loka. Enn þá fleiri, eða á fjórða þúsund
manns fóru um sýningarsvæðið í þetta
skiptið. Iðjuþjálfar sem sáu um kynninguna
auk mín voru aftur Sigrún Garðarsdóttir og
Lillý Halldóra Sverrisdóttir en auk þeirra
bættust nú við Lillý Rebekka Steingríms-
dóttir, Maya Magdalena Lekkas, Júlíana
Petra Þorvaldsdóttir og Sigþrúður Lofts-
dóttir. Mynd 3 sýnir stemninguna á iðju-
þjálfabás Vísindavöku Rannís árið 2018.
VEGGSPJÖLD IÐJUÞJÁLFA Á VÍSINDA-
VÖKUNNI 2018
Ákveðið var að bæta við þemað „Íslensk
iðjuþjálfun um allan heim“ nýlegum upp-
lýsingum um útbreiðslu, þýðingar og ný-
legar rannsóknir á A-ONE. Mynd 4 af einu
kynningarveggspjaldanna sem ber heitið
„Íslensk iðjuþjálfun um allan heim: A-ONE á
erlendum tungum“ vekur með nokkrum
dæmum m.a. athygli á þýðingum á fræði-
grunni A-ONE og matstækisins sjálfs yfir á
ýmis tungumál og erlendum rannsóknum
sem gjarnan eru unnar í tengslum við
meistara- og doktorsverkefni. Auk þess var
vísað í nýlega stefnuræðu á árlegri ráð-
stefnu japanskra iðjuþjálfa. Einnig var bætt
við þetta þema um „Íslenska iðjuþjálfun um
allan heim“, veggspjöldum með upplýsing-
um um nýrri rannsóknir á A-ONE og má þar
nefna rannsóknir sem tengjast doktorsverk
efni mínu í iðjuþjálfun við Umeå-háskóla í
Svíþjóð (Árnadóttir, 2010; Árnadóttir og Fis-
her, 2008a; Árnadóttir, Fisher og Löfgren,
2009; Árnadóttir, Löfgren og Fisher, 2010;
Árnadóttir, Löfgren og Fisher, 2012). Í þeim
rannsóknum öllum var notuð nútíma próf-
fræði sem byggir á Rasch-greiningu. Þarna
má nefna veggspjald sem ber heitið „Rasch-
greining taugaatferliskvarða A-ONE“ en ís-
lenskt ágrip þess er að finna í Læknablað-
inu (Guðrún Árnadóttir, 2012a). Einnig var
veggspjöldunum „From Evaluation to Mea-
sure: ADL-focused Occupation-based
Neurobehavioral Evaluation“, en ágrip þess
má einnig finna í Læknablaðinu (Guðrún
Árnadóttir, 2011) og „Áhrif taugaeinkenna á
framkvæmd daglegra athafna (ADL):
Mismunur mælinga einstaklinga sem hlotið
hafa heilablóðfall hægra og vinstra megin“
bætt við sýninguna. Rannsóknin þar sem
kannaður var mismunur áhrifa taugaein-
kenna frá hægra og vinstra heilahveli á
framkvæmd daglegra athafna, mun vera sú
fyrsta sinnar tegundar sem getið er um í
heimildum. Rannsóknin byggir á raunveru-
legum mælingum sem fengust með Rasch-
-greiningu. Íslenskt ágrip veggspjaldsins
má finna í Læknablaðinu (Guðrún Árna-
dóttir, 2012b) en rannsóknin í heild var birt í
Journal of Rehabilitation Medicine (Árna-
dóttir, Löfgren og Fisher, 2010).
IÐJUMIÐAÐ ÞJÓNUSTUÞEMA
VEGGSPJALDA Á VÍSINDAVÖKU 2018
Nýja veggspjaldaþemanu „Þjónusta iðju-
þjálfa á Landspítala er iðjumiðuð“ fylgdu
þrjú veggspjöld á sýningunni og endur-
spegla þau ýmis verkefni sem iðjuþjálfar á
spítalanum hafa unnið að til að þróa þjón-
ustu sína. Þetta nýja þema byggir m.a. á
veggspjaldaseríu sem hafði ferðast til Suð-
ur-Afríku til að taka þátt í heimsráðstefnu
iðjuþjálfa sem haldin var í Höfðaborg í sum-
arbyrjun 2018. Einmitt vegna þess að vegg-
spjöldunum var ætlað að ferðast til Suður-
-Afríku var ákveðið að merkja alla seríuna
með kríumynd, en krían flýgur til Íslands frá
Suður-Afríku til að verpa á vorin. Við feng-
um því leyfi til að nota kríumynd sem lista-
konan og munnmálarinn Edda Heiðrún
Mynd 4. Inngangsveggspjald fyrir fyrra þema á sýningarbási iðjuþjálfa LSH á Vísindavöku Rannís 2018. Þemað gekk út á að íslensk
iðjuþjálfun hefði haft áhrif um allan heim.
ÍSLENSK IÐJUÞJÁLFUN UM ALLAN HEIM:
A-ONE Á ERLENDUM TUNGUM
A-ONE matstækið er notað til að meta áhrif
skertrar heilastarfsemi á framkvæmd daglegra
athafna. A-ONE endurmenntunarnámskeið fyrir
iðjuþjálfa eru haldin árlega í ýmsum löndum.
Matstækið hefur verið þýtt á ýmis tungumál, er
m.a. á ensku, dönsku, hollensku, íslensku, ítölsku,
japönsku og kóreönsku.
Meistara- og doktorsnemar við ýmsa erlenda
háskóla hafa framkvæmt áreiðanleika- og
réttmætisathuganir á þýddum útgáfum
matstækisins, nú síðast við Yonsei háskóla í
S-Kóreu, Osaka Prefecture háskóla í Japan,
Umeå háskóla í Svíþjóð og Florida háskóla í BNA.
Bókakaflar um fræðigrunn og matsaðferðina hafa
verið birtir í fræðibókum um taugaiðjuþjálfun
á ýmsum tungumálum m.a. ensku, dönsku,
kínversku, kóreönsku og japönsku.
Matstækisins er getið í flestum helstu fræði–
bókum í iðjuþjálfun síðustu áratugi. Það er m.a.
skilgreint sem fyrsta matstæki sinnar
tegundar innan iðjuþjálfunar og
„Gold standard“ matstæki fyrir
iðjumiðuð matstæki tengd
taugafræðum.
Guðrún Árnadóttir
Fyrirlestrar og veggspjöld ýmissa höfunda um
A-ONE hafa verið kynnt á mörgum erlendum
ráðstefnum iðjuþjálfa, nú síðast á árlegri
ráðstefnu japanska iðjuþjálfafélagsins, sem er
næst fjölmennasta félag iðjuþjálfa í heiminum.
Hana sóttu á fimmta þúsund iðjuþjálfar og a.m.k.
þrjú erindanna fjölluðu um rannsóknir á A-ONE.
Auk þess var ein af þremur stefnuræðum (Key
Note Lecture) ráðstefnunnar flutt af höfundi
A-ONE.
Mikill þrýstingur er á hönnun netnámskeiða með
endurmenntunarefninu.
Heimasíða: www.a-one.is
ÍSLENSK IÐJUÞJÁLFUN U ALLAN HEI :
A- NE Á ERLENDU TUNGU
A-ONE matstækið er notað til að meta áhrif
skertrar heilastarfsemi á framkvæmd daglegra
athafna. A-ONE endurmenntunarnámskeið fyrir
iðjuþjálfa eru haldin árlega í ýmsum löndum.
Matstækið hefur verið þýtt á ýmis tungumál, er
m.a. á ensku, dönsku, hollensku, íslensku, ítölsku,
japönsku og kóreönsku.
Meistara- og doktorsnemar við ýmsa erlenda
háskóla hafa framkvæmt áreiðanleika- og
réttmætisathuganir á þýddum útgáfum
matstækisins, nú síðast við Yonsei háskóla í
S-Kóreu, Osaka Prefecture háskóla í Japan,
Umeå háskóla í Svíþjóð og Florida háskóla í BNA.
Bókakaflar um fræðigrunn og matsaðferðina hafa
verið birtir í fræðibókum um taugaiðjuþjálfun
á ýmsum tungumálum m.a. ensku, dönsku,
kínversku, kóreönsku og japönsku.
Matstækisins er getið í flestum helstu fræði–
bókum í iðjuþjálfun síðustu áratugi. Það er m.a.
skilgreint sem fyrsta matstæki sinnar
tegundar innan iðjuþjálfunar og
„Gold standard“ matstæki fyrir
iðjumiðuð matstæki tengd
taugafræðum.
Guðrún Árnadóttir
Fyrirlestrar og veggspjöld ýmissa höfunda um
A-ONE hafa verið kynnt á mörgum erlendum
ráðstefnum iðjuþjálfa, nú síðast á árlegri
ráðstefnu japanska iðjuþjálfafélagsins, sem er
næst fjölmennasta félag iðjuþjálfa í heiminum.
Hana sóttu á fimmta þúsund iðjuþjálfar og a.m.k.
þrjú erindanna fjölluðu um rannsóknir á A-ONE.
Auk þess var ein af þremur stefnuræðum (Key
Note Lecture) ráðstefnunnar flutt af höfundi
A-ONE.
Mikill þrýstingur er á hönnun netnámskeiða með
endurmenntunarefninu.
Heimasíða: www.a-one.is