Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2014, Blaðsíða 29

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS28
Verkfæri og vélar
Nokkur brot af verkfærum og vélum fundust á svæðinu og komu flest úr
skurðunum að baki Bergþórs- og Gíslahúsi og Björnshúsi (skurður 1 og 2).
Sem dæmi má nefna að í skurði 1 fannst partur af skrúflykli og lítil handskófla
sem líklega hefur verið notuð til að moka kolum inn í ofn. Í skurði 2 fannst
hins vegar þjöl, partur af meitli og tvö brýni. Nokkrir járnhlutir sem virðast
einhvers konar tannhjól fundust í skurðum 1 og 2. Þrátt fyrir talsverðar
vangaveltur hefur ekki verið skorið úr um hvert nákvæmt hlutverk þeirra
hefur verið en þau hafa verið hluti af einhvers konar vélbúnaði. Að húsabaki
í Björnshúsi fannst einnig járngormur sem líklega hefur verið í músagildru.
Matargerð og -geymsla
Talsverður fjöldi gripa sem vitna um geymslu, vinnslu og framreiðslu matar
fundust í skurðunum. Partur af potti úr pottjárni og handfang af pönnu
fundust í skurði að baki Björnshúsi (skurður 2) og í sama skurði fannst brot
af hlut úr áli, líklega leifar af pönnu eða skál. Ál var notað í potta og pönnur
frá því um 1890 en varð fyrst algengt eftir 1900 og sérstaklega vinsælt til
notkunar við matseld á árunum milli 1920 og 1960.53 Sigti úr gljábrenndu tini
(e. enamel) fannst að auki í skurði að
baki Bergþórs- og Gíslahúsi (skurður
1) og leifar af viðarhandfangi með
koparleifum sem líklega var skeið
eða gaffall fannst að baki Björnshúsi
(skurður 2).
Í viðtölum við fyrrum íbúa var
spurt um mat, bæði heimagerðan
og aðkeyptan. Viðmælendur höfðu
mjög misjafna sögu að segja hvað
varðar lúxusvarning s.s. dósamat.
Þeir sem mundu lengra aftur sögðu
gjarnan að dósamatur hefði verið
algengur en þeir sem mundu aðallega
síðustu ár Þorpsins töldu að slíkur
varningur hefði sjaldan eða aldrei
verið á boðstólnum. Yfir 300 brot af
tindósum og tveir dósalyklar fundust
við uppgröftinn og komu þau öll úr
53 Miller o.fl. 2000.
Lítil glerflaska (fundarnúmer SBK11_060) sem hefur
inni haldið blek og fannst í skurði 1.
Ljósmynd: Elín Ósk Hreiðarsdóttir.