Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2014, Blaðsíða 31

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS30
einnig fundust brot frá Japan, Englandi og Svíþjóð. Hægt var að aldursgreina
talsvert af brotunum og voru þau flest frá fyrsta aldarfjórðungi 20. aldar. Engin
ummerki fundust um viðgerðir á leirkerum og allir þeir heimildamenn sem
rætt var við voru sammála um að slíkt hefði aldrei tíðkast í Þorpinu. Það
kemur lítið á óvart enda benda vísbendingar annars staðar frá til að almennt
hafi dregið mikið úr viðgerðum á leirkerum á Íslandi undir lok 19. aldar og
að í byrjun þeirrar 20. hafi verið harla fátítt að nokkur gerði við slíka gripi,
sér í lagi í þéttbýli.55 Brotin af leirkerunum voru of fá til að hægt væri að
fullyrða um hvort þau hafi verið í settum eða komið sitt úr hvorri áttinni.
Viðtöl við heimildamenn bentu til þess að á síðari búsetustigum hafi verið
algengast að leirker kæmu úr ýmsum áttum fremur en að fólk hafi átt sett af
ákveðnum tegundum.
Talsvert magn af glerflöskum og -ílátum fannst við uppgröftinn. Flestar
voru flöskurnar líklega undan gos drykkjum eða áfengi, þó vert sé að hafa í
huga að á stórum hluta þess tímabils þar sem Þorpið var í byggð var áfengi
ekki leyft (á tímabilinu 1915-1935 – þó sala léttra vína hafi verið leyfð árið
1922). Þrátt fyrir bannið hélt einhver neysla áfengis áfram og í blaða greinum
frá 1917 má sjá að þá komst upp um smygl mál í Þorpinu þegar áhöfn íslensks
botn vörpu togara, sem hafði verið í Danmörku í viðgerð, varð uppvís að
því að smygla áfengi til landsins sem falið var í Viðey. Samkvæmt fréttum
neyttu þorpsbúar áfengisins ótæpilega þangað til yfirvöld fundu það eftir
ábendingu.56 Við upp gröftinn fundust þó aðeins tvær flöskur sem án efa voru
undan áfengi, annars vegar viskí flaska úr glæru gleri og hins vegar græn flaska
undan sterku áfengi eða léttvíni. Ekki er nákvæmlega vitað frá hvaða tímabili
Þorpsáranna flöskurnar eru. Flestar flöskurnar voru annars grænar en ein glær
flaska undan gosdrykk fannst og var hún kyrfilega merkt íslenska gos drykkja-
fram leið and an um Sanitas en hann hóf fram leiðslu árið 1905. Í skurðunum
fannst einnig tals vert magn af meðala glösum og glösum sem hafa inni haldið
ýmsan vökva sem notaður var í matargerð og bakstri ásamt ýmsum öðrum
krukkum og smærri glösum. Lítið ilmvatnsglas fannst einnig við upp gröftinn.
Nokkrar af flöskunum voru merktar framleiðanda og upprunalandi og
reyndust þær frá Þýska landi, Danmörku og New York. Þær voru af gerðum
sem voru í notkun frá upphafi 20. aldar og fram á þriðja áratuginn.
55 Lucas 2010.
56 „Bannlagabrot“ 1917. bls. 2; „Áfengið í Viðey“ 1917, bls. 2.