Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2014, Page 133

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS132
Þuríðarbúð á Stokkseyri var reist árið 1949.22 Gamli bærinn á Hrafnseyri, sem
reistur var um 1800, hafði verið tekinn niður skömmu eftir aldamótin 1900
en þó verið skilið eftir eitt gaflhlað. Sveinn Einarsson hleðslumaður hafði
frumkvæði að hugmyndinni um endurgerð bæjarins árið 1993 er hann var
fenginn í að gera upp veggjarleifarnar. Eftir fráfall hans beitti Hrafnseyrarnefnd
sér fyrir verkinu. Hornsteinn að bænum var lagður á lýðveldisafmælinu 17.
júní 1994 en hann var tekinn í notkun á þjóðhátíðardaginn 1997.23 Bygging
bæjarins er því blanda af einstaklingsframtaki og pólitískum vilja.
Eiríksstaðir í Haukadal
Segja má að tilgátuhúsið á Eiríksstöðum í Haukadal hafi verið bæði uppskera
og endurmat á því sem gert var í Þjóðveldisbæ meir en 20 árum áður. Upp-
gröftur hafði fremur nýlega farið fram á Eiríksstöðum og myndað var teymi
fornleifa fræðinga og arkitekta um uppsmíðina. Í því voru arkitektarnir Stefán
Örn Stefánsson og Grétar Markússon en í fagteymi á vegum Þjóðminjasafns
voru þau Hjörleifur Stefánsson, Guðmundur Ólafsson og Guðrún Sveinbjarnar-
dóttir. Gunnar Bjarnason smiður sem unnið hafði við Þjóð veldis bæinn á sínum
tíma var fenginn til timbursmíðinnar og Guðjón Kristinsson í torfvinnu. Varð úr
fræðileg samvinna allra þessara aðila, nokkurs konar samtal handverks og fræða.24
Smíði bæjarins var að frumkvæði heimamanna og forseta Íslands og naut
22 Stokkseyringafélagið stóð fyrir framkvæmdinni til minningar um Þuríði formann og fornar byg-
gingar og atvinnuhætti. Lesbók Morgunblaðsins 17. júlí 1949, bls. 325-329.
23 Lesbók Morgunblaðsins 17. júní 2000, bls. 5.
24 Hjörleifur Stefánsson 2013, bls. 266-268. Þjóðminjasafn Íslands stóð fyrir opinberum umræðum um
hús af þessu tagi í formi málþings um efnið. Sbr. Mbl. 29. janúar 1999.
Hrafnseyri við Arnarfjörð. Ljósmynd: Margrét Hrönn
Hallmundsdóttir.
Þuríðarbúð. Ljósmynd: Byggðasafn Árnesinga/Lýður
Pálsson.