Vinnan - 01.06.1943, Blaðsíða 7

ans en t. d. á Suðurlandi, og ber ekki á öðru en út-
gerðarmennirnir græði nógsamlega. En hvað skvldu
þeir þá græða, sem láta hlutamennina greiða fyrir sig
útgerðarkostnaðinn ?
Það kann að vera réttmætt, að einhver mismunur sé
á línuveiðakjörunum eftir því, livar á landinu er, en
því verður aldrei haldið frarn með nokkrum sanni, að
nokkurt réttmæti sé í því, að kjör á dragnótaveiðum
séu ekki hin sömu alls staðar.
Eftir því, sem ég hef getað komizt næst, eru hluta-
skipti á dragnótaveiði allmisjöfn eftir því, hvar á land-
inu er, þótt sá mismunur muni ekki vera jafnmikill og
á línuveiðum. — Yið Faxaflóa mun áhöfn fá þriðjung
aflans í sinn hlut, vélstjóri 1V> hlut og skipstjóri tvo
hluti. — Hér eystra fær áhöfn 39%, vélstjóri 1% hlut
og skipstjóri l1/) yfirleitt, þó ekki hafi verið gerðir
samningar um kjör hinna síðastnefndu. — Með þessu
móti greiðir. útgerðarmaður við Faxaflóa rúm 41%
til skipshafnar, en hér eystra tæp 44%. — Útgerðar-
menn hér telja dragnótaveiðikjörin í Vestmannaeyjum
þatl hagstæðustu fyrir útgerðina, sem til séu á landinu,
því að þar greiðist aukahlutur vélstjóra af óskiptu. Með
því móti er vélstjórinn sjálfur látinn greiða hluta af
aukahlut sínum! —
Sjómenn hér í Neskaupstað eru yfirleitt óánægðir
með hlutaskiptin og í vetur var reynt að koma drag-
nótaveiðikjörunum í það horf, að áhöfn fengi 42%. —
Það tókst ekki. Áður voru kj örin 36% aðeins, en hækk-
uðu í 39%.
Eg hef nokkra reynslu í því að vinna að sjómanna-
samningum og það get ég fullyrt, að útgerðarmenn
nota það fyrir höfuðröksemd gegn rökstuddum kjara-
bótakröfum, að hér hafi sjómenn betri kjör en nokkurs
staðar annars staðar á landinu. Það kann vel að vera,
er meira að segja sennilega rétt, en þótt kjör bátasjó-
manna annars staðar séu skammarlega slæm, sannar
það engan veginn, að hér séu þau of góð.
Verkamenn og aðrir, sem taka ákveðin laun fyrir
ákveðinn vinnutíma, liafa fyrir forgöngu verkalýðssam-
takanna fengið mjög verulega grunnkaupshækkun og
fá auk þess dýrtíðaruppbót. Bátasjómenn fá enga dýr-
tíðaruppbót hvað rnikið sem dýrtíðin vex. — Bátasjó-
menn fá heldur enga áhættuþóknun, þótt þeir séu að
störfum á hættusvæði, eins og t. d. fyrir Austurlandi,
þar sem það var daglegt brauð í fyrrasumar, að þýzk-
ar flugvélar iðkuðu það sem sport að skjóta á fiskibáta,
meira að segja smá trillubáta. — Skýlausa kröfu eig-
um við því á áhættuþóknun og sömuleiðis eigum við
kröfu á því, að stríðstryggingalögunum verði aftur
breytt í það horf, að slys af ósönnuðum orsökum séu
skilyrðislaust bætt sem stríðsslys.
Verkamenn munu geta unað sæmilega við það kaup,
sem þeir hafa. Fyrir þá skiptir mestu, að halda þvi, sem
unnizt hefur og tryggja það, að ekki komi aftur at-
vinnuleysi. Verkalýðssamtökin eiga því á næstunni að
leggja höfuðkapp á að bæta kjör bátasjómanna, en
eins og ég hef reynt að sýna fram á, hafa þeir jafnan
orðið útundan.
Þegar ég hafði verið kosinn í sambandsstjórn Al-
þýðusambandsins, lét ég það verða mitt fyrsta verk að
senda miðstjórninni rökstuddar tillögur um að kalla
saman, á hausti komanda, sjómannaráðstefnu. — Mér
er tjáð, að þessu hafi verið vel tekið og vildi ég mega
vænta þess, að úr fyrirhugaðri ráðstefnu yrði. — Það
sem ég tel að ætti að vera verkefni ráðstefnunnar er
fyrst og fremst eftirfarandi:
1. Samrœming á kjörum bátasjómanna. Undanfarið
hefur verið unnið að því, með nokkrum árangri, að
samræma kjör verkamanna í heilurn héruðum, með það
takmark fyrir augum, að koma á sama kaupi um allt
land. — Aftur á móti hefur ekkert verið gert að því
að samræma sjómannakjörin, sem þó er ekki síður
nauðsynlegt. Höfuðverkefni ráðstefnunnar á að vera,
að mínum dómi, að samrœma og bæta launakjör sjó-
manna, þannig t. d., að sömu kjör séu í hverjum fjórð-
ungi og helzt á öllu landinu.
2. Skipulagsmál sjómannastéttarinnar. — Fram að
þessu hafa bátasjómennirnir verið illa skipulagðir. —
Þeir munu þó að vísu fíestir vera félagsbundnir, a. m.
k. í hinum stærri verstöðvum, en mál þeirra hafa yfir-
leitt verið látin sitja á hakanum og geta þeir sjálfum
sér um kennt. — Jafnan flytjast sjómenn mjög á milli
verstöðva og er m. a. þess vegna erfitt að heyja launa-
baráttu, því að oft tekst ekki að stöðva strauminn. —
Skipulagsmálin þarf að taka föstum tökum og hefur
mér helzt dottið í hug að setja mál þeirra að nokkru
leyti undir sérstaka stjórn innan Alþýðusambandsins.
3. Öryggismálin. — Þau þarf að taka til gaumgæfi-
legrar athugunar, bæði hvað snertir vandaðan útbúnað
fiskiskipa, slysabætur, vitamál, svo og hin fjárhagslegu
öryggismál.
Eg treysti miðstjórn Alþýðusambandsins til þess að
halda máli þessu vakandi og beita sér fyrir umræddri
ráðstefnu í haust, helzt í nóvember, og bjóða öllum
þeim félögum sínum, sem hafa bátasjómenn innan sinna
vébanda, þátttöku. Og bátasj ómennirnir þurfa sjálfir,
hver í sínu félagi, að undirbúa ráðstefnuna sem bezt
og senda sem fulltrúa á hana þá menn úr sínum hópi,
sem þeir treysta bezt.
Við, sem sjóinn stundum, megum ekki láta reka
lengur á reiðanum. Við verðum að hefjast handa og
tryggja okkur jafngóð kjör og aðrar vinnandi stéttir
hafa, en það getum við því aðeins, að við kunnum að
meta samtökin og beita þeim.
VINNAN
79