Vinnan - 01.06.1943, Blaðsíða 19

Verkalýösfélags Akureyrar gengu ekki að óskum, sá
miðstjórnin sér ekki annað vænna en að grípa til ráð-
stafana, er eftirfarandi ályktun frá 10. marz s.l. skýrir:
„Með því að ekki hefur tekizt að sameina verkalýð
Akureyrar í eitt verkalýðsfélag á grundvelli ályktana 17.
þings Alþýðusambandsins, þrátt fyrir viðleitni mið-
stjórnar í þessa átt, og fyrirsjáanlegt er að verkalýðs-
hreyfingu Akureyrar er hætta búin af núverandi á-
standi þar í þessu efni, þá samþykkir miðstjórnin hér
með að taka þessi mál í eigin hendur og senda með
fyrstu ferð, í þessu skyni, einn eða fleiri fulltrúa úr
sínum hópi til að annast framkvæmd þessarar sam-
einingar.
Fulltrúum sínum til leiðbeiningar í þessu starfi, sam-
þykkir miðstjórnin eftirfarandi atriði, sem grundvöll
að samkomulagi milli viðkomandi félagsaðilja:
1. Verkalýðsfélag Akureyrar verði opnað fyrir öllum
verkamönnum, sem hafa, samkvæmt lögum Alþýðu-
sambandsins og hvers löglegs sambandsfélags, rétt til
að vera þar.
Verkamannafélag Akureyrar verði lagt niður og eign-
ir þess látnar ganga til Verkalýðsfélags Akureyrar.
Verkakvennafélagið „Eining“ verði félag allra verka-
kvenna á Akureyrar, á sarna hátt og Verkalýðsfélag
Akureyrar félag allra verkamanna.
2. Verkalýðsfélag Akureyrar og Verkakvennafélagið
„Eining“ verði, eins og að framan er sagt, hin lög-
formlegu sambandsfélög, hvert í sinni starfsgrein.
Konur, sem til þessa hafa verið félagar í Verkalýðs-
félagi Akureyrar (og vilja ekki fara í Einingu) hafi
rétt til að vera þar áfram. Konur þessar hlíti þó töxt-
um og samningum „Einingar“ um kaup og kjör.
3. Verkalýðsfélag Akureyrar, Verkamannafélag Ak-
ureyrar og Verkakvennafélagið „Eining“ verði sam-
einuð í eitt félag, sem yfirtaki eignir allra hinna sam-
einuðu félaga, enda sé þetta félag opið öllum verka-
lýð í samræmi við lög A. S. L og annarra löglegra
sambandsfélaga. Félagi þessu verði skipt í deildir.
Náist ekki samkomulag á grundvelli neinna ofan-
greindra atriða, samþykkir miðstjórnin, með skírskot-
un til ályktunar 17. þings Alþýðusambandsins um þessi
mál, að svipta sambandsréttindum þau félög, sem hafna
samkomulagi þessu, og felur fulltrúum sínum að gang-
ast þegar í stað fyrir stofnun verkalýðsfélags, sem
grundvallað yrði á fullkomnu lýðræði, og yrði það hið
lögformlega sambandsfélag í stað hinna gömlu og ó-
sættanlegu félaga.“
Hér skal ekki rakin saga allra þeirra tilrauna, sem
gerðar voru til að ná samkomulagi við ráðamenn
Verkalýðsfélags Akureyrar, þenna rúma hálfa mánuð,
sem við Jón Sigurðsson dvöldum saman þar nyrðra.
Er skemmst frá að segja, að ráðamönnum Verkalýðs-
félags Akureyrar bauðst heiðarlegt samkomulagi á
grundvelli hverrar þessara þriggja miðstj órnartillagna,
sem þeir helzt óskuðu, með góðfúslegu samþykki
beggja hinna félaganna, sem hér áttu hlut að máli. En
allt kom fyrir ekki. — Svo ofstopafull og einræðis-
kennd var framkoma þeirra einangrunarsinna í Verka-
lýðsfélagi Akureyrar, að þeir sinntu að engu skrifleg-
um fjöldaáskorunum sinna eigin félagsmanna um að
kalla saman félagsfund, sem skæri hér úr málum -—
og brutu þar með lög síns eigin félags til að stemma
stigu við því, að einingarvilj i alþýðunnar næði fram
að ganga með löglegu félagssamþykki.
Tvennt var það þó, sem ráðamenn Verkalýðsfélags
Akureyrar viklu gera til samkomulags: Þeir vildu slaka
nokkuð til á brottrekstursákvæðum félagslaga sinna
og flytja valdið til að úrskurða rétt manna til að vera
í félaginu úr höndum meirihluta stjórnar (þriggja
manna) yfir í hendur meirihluta þáverandi trúnaðar-
ráðs (8 manna), sem allir voru ástríðufullir útilokun-
arseggir, og eignum Verkamannafélags Akureyrar, á-
samt dánarvottorði þess, vildu þeir gjarna taka á móti
— svona til samkomulags! — Þetta skýrir sig sjálft:
Eignirnar, bókfærðar milli 13 og 14 þús. kr., mátti
gjarna skjóta skjólshúsi yfir, en hinir raunverulegu eig-
endur þeirra, verkakarlarnir á Akureyri, skyldu hér
eftir eins og hingað til vera úti.
Þeim einangrunarmönnum til mikillar undrunar
þekktist miðstjórn Alþýðusamhands íslands ekki þetta
kostaboð og ákvað loks að víkja Verkalýðsfélagi Ak-
ureyrar úr Alþýðusambandinu og fyrirskipa okkur
fultrúum sínum, að stofna nýtt löglegt sambandsfélag
fyrir verkamenn á Akureyri.
Það segir sig sjálft, að undir svona kringumstæðum
var ekki annars kostur en þess, sem gert var. —- Mið-
stjórn Alþýðusambandsins gerir sér þess Ijósa grein,
að stéttarleg eining alþýðunnar fæst ekki með enda-
lausu, markvana samkomulagi við allt og alla. Sam-
komulag um að halda stórum hluta verkalýðs utan
verkalýðsfélags eða samkomulag við þá, sem beita sér
fyrir slíkri sundrungu, er samkomulag við féndur al-
þýðunnar.. Samkomulag er því aðeins æskilegt og eftir-
sóknarvert, að á því vinnist hætt aðstaða verkalýðsins
til að sjá hag sínum horgið á grundvelli öflugri sam-
taka.
Að þessu marki hafi nú verið náð í verkalýðsmál-
um á Akureyri, tel ég að hafi sannast m. a. á því, að
allur þorri þeirra verkamanna, sem tilheyrðu áður
Verkalýðsfélagi Akureyrar — og þar á meðal allir
betri kraftar þess — yfirgaf það og gekk í Verkamanna-
félag Akureyrar þegar á stofnfundi þess, að hið nýja
sambandsfélag telur nú hátt á þriðja hundrað félaga
eða rúmlega þrisvar sinnum það, sem taldist vera af
V I N N A JN
91