Vinnan - 01.12.1943, Blaðsíða 8

*-M<*-K-*-MC++*+++**+***-fc*+-fc-fc**-M<+**-K+-M<***++**+++*-k-**-*c*-M***+*+***+++*****++*+**+***+*******+*++*+********+**+***++*★
in, sem þarna voru á boðstólum og var auðheyrt á umrœðum þeirra, að þau þurjtu ekki að skera
við neglur sér verðið á hlutunum. Eft.ir talsverðar bollaleggingar urðu þau ásátt um, hvað kaupa
skyldi. Því næst hurfu þau inn í verzlunina og ég sá þau ekki framar.
Við næsta glugga stóð ung kona, fátæklega búin, föl og veikluleg, sýnilega eitt af þeirn olboga-
börnum, sem brennimerkt eru frá barnœsku örbirgð og skorti. Hún var með drenghnokka við
hlið sér, 4—5 ára gamlan, en hann hajði ósjálfrátt vakið athygli mína með hinni innilegu glað-
vœrð sinni og hinum hávœru athugasemdum sínum um leikföngin í glugganum. Og mér hitnaði
um hjartaræturnar; ég gat ekki varist því að öfunda liann af einlœgninni og hinum barnslegu hœfi-
leikum til þess að gleðjast yfir litlu.
En skyndilega varð ég þess var, að eitthvað sérstakt hafði vakið eftirtekt hans. Ég heyrði að
hann var farinn að biðja mömmu sína að gefa sér eitthvert leikfangið, sem í glugganum var og
nú var glaðvœrðin horfin úr röddinni, en gráthljóð komið í staðinn. Vesalings drengurinn! Hann
hafði að sjálfsögðu ekki hugmynd um það, hvernig móður hans myndi vera innanbrjósts, hann
var enn þá of ungur til þess að skynja það og skilja, hve örbirgðin er þeim sár, sem geta ekki varið
um jólaleytið fáeinum skildingum til þess að gleðja þá, sem þeim eru kærastir. Mér var það hins-
vegar fullljóst, að leikjöng hans myndu ekki að þsssu sinni verða önnur en þau, sem örlögin leyfðu
honum af miskunn sinni að horfa á í gegnum búðargluggana — en aldrei að eignast. Látbragð
móður hans bar þess Ijósan vott.
Um leið og prúðbúnu hjónin, sem fyrr voru nefnd, hurfu inn í búðina, leit fátœka konan upp
og horfði andartak á eftir þeim. Augu okkar mœttust og ég leit skelfdur undan. Mér var ofraun
að horfast í augu við örvœntinguna og vonleysið, sem þar var letrað svo augljóst í hvern einasta
andlitsdrátt. Eg hafði óafvitandi skyggnzt inn í ömurleik þeirrar örbirgðar, sem engin orð geta
lýst og sennilega orðið áhorfandi einnar þyngstu raunastundarinnar í líji þessarar konu.
Þegar ég leit upp aftur, var hún horfin.--
Ég hef stundum verið að velta því fyrir mér, hvernig endirinn hefði orðið á frásögn þessari,
ef urn venjulega jólasögu hefði verið að rœða, en ekki raunverulegan atburð. Að líkindum hefði
litla drengnum á síðustu stundu borist forkunnarfagur jólapakki frá einhverjum þeirra áhorfenda,
sem sáu móður hans draga hann grátandi frá sýningarglugga leikfangaverzlunarinnar þetta um-
rœdda kvöld. Réttlœtiskennd okkar hefði á þann hátt verið fullnægt í bili og jólaljós hefði aftur
verið tendrað í tárvotum barnsaugum.
En er það þessi lausn, sem œskilegust er á þeim vandamálum, er valda því, að atvik eins og
þessi geta raunverulega átt sér stað? Er það þetta, sem er líklegast til að veita þeim rétta hlutdeild
í hinum misskiptu gœðum lífsins, sem jafnan hafa staðið álengdar og orðið að virða þau fyrir
sér — eins og litli drengurinn — gegnum rúður sýningarglugganna?
Nei, á þennan hátt er ekki fullnœgt tiema að örlitlu leyti þeim boðskap jólanna um „frið á
jörðu“, sem fluttur hefur verið mannkyninu um nœrfellt 2000 ár. Það er önnur lœkning og um-
fangsmeiri, sem þörf er á í þessum efnum. Ef til vill er nú þegar farið að hylla undir þœr breyting-
ar, þá byltingu í þjóðfélagsháttum okkar, bak við hildarleikinn, sem nú er háður um gervalla jörð.
Að minnsta kosti œtti sá harmleikur að sannfœra okkur um það, að þjóðskipulag, sem þantiig et-
ur, með fárra ára millibili, bróður gegn bróður til hinna ægilegustu hryðjuverka og sem leitt hef-
ur áliðnum öldutn styrjöld á styrjöld ofan yfir hið stríðandi mannkyn, er ekki grundvallað á
þeitn kenningum, sem okkur eru fluttar á jólunum.
Til þess að bræðralagshugsjón jólanna og hinn sígildi boðskapur þeirra um „frið á jörðu'
geti utn síðir orðið mannkyninu annað en fögur og jjarlœg draumsýn, verður andi jólahelginnar,
andi frelsis, jafnréttis og brœðralags, að skapa varanlegri áhrif en gœtt hefur til þessa á daglegar
athafnir okkar, stefnur okkar og starfshœtti. Umbœturnar í þeim efnum verður að knýja fram á
þjóðmálasviðinu, en það verður því aðeins gert, að andi jólanna marki stefnu þeirra, setn þar
ráða úrslitum. Og í von utn að það tnegi verða tökum við fagnandi, að þessu sinni, á móti frið-
arhátíðinni miklu og bjóðum af einlœgni hverjir öðrutn.
GLEÐILEG JÓL
218
VINNAN