Vinnan - 01.12.1943, Page 12

fólks fyrir því, að án þessara ungu þjóða væri barátt-
an um frelsið næsta vonlítil. An Rauða hersins og
hinna sameinuðu krafta ráðstjórnarþjóðanna verður
naumast annað betur séð, en að nazisminn hefði auð-
veldlega sigrað hinar sundurvirku þjóðir borgaralegu
lýðræðislandanna á svipaðan hátt og Frakkland. Og nú
er það yfirlýst af öllurn raunsæjum stjórnmálamönnum
borgaralegra lýðræðislanda, að án samvinnu við Sovét-
ríkin verði engra verulegra mannfélagsumbóta að
vænta eftir stríðið. Vandamál eftirstríðsáranna verði
ekki leyst varanlega, nema með náinni og einlægri sam-
vinnu við þjóðir Ráðstjórnarríkjanna. Þegar þvílíkar
viðurkenningar liggja fyrir frá reyndum stjórnmála-
mönnum lýðræðissinnaðra borgara um nauðsyn sam-
vinnu við Ráðstj órnarríkin um lausn vandasömustu
þjóðfélagsmála, má nærri geta um þá lífsnauðsyn
verkalýðssamtakanna í borgaralegum lýræðislöndum,
að hafa náið samband og samvinnu við þær þjóðir,
sem þegar hafa búið sér sósíalskt skipulag. Sósíalism-
inn er í eðli sínu hvort tveggja í senn, ramþjóðlegur
og alþjóðlegur, enda er hann öllum þjóðum jafnnauð-
synlegur, til þess að þær fái notið sín og hinnar stór-
stígu tækniþróunar, í stað þess að gjalda hennar, eins
og þær verða nú að gera í auðvaldsheiminum. Braut-
ryðjendur verkalýðshreyfingarinnar á 19. öld lögðu
líka ríka áherzlu á hina alþjóðlegu stefnu hennar. Þeir
brýndu bræðralagshugsjónina fyrir verkalýðnum og
beittu orku sinni til þess að brjóta niður úrelta stétt-
arfordóma, kynþáttaerjur og þjóðernisrembing, sem
ekkert á skylt við þjóðlega sjálfsvirðingu. Jafnvel þá
sáu vitrustu menn verkalýðshreyfingarinnar heims-
verkalýðinn x einni heild, þótt hann greindist í marg-
ar smærri fylkingar innan ákveðinna landamæra. í
öllum löndum átti verkalýðurinn við sömu höfuð-
vandamálin að glíma. Þeir sáu þá strax nauðsyn þess,
að verkalýður allra landa gæti tekið höndum saman
um sameiginleg stefnumál og með kynningu og sam-
starfi brotið af sér fjötra einangrunar og hrundið
sundrungaráróðri þjóðahatursins. Upp af þvílíkri al-
þjóðahyggju risu síðan alþjóðasambönd verkalýðsins.
Hin öra tæknilega þróun síðustu áratuga hefur fært
þjóðirnar nær hvor annarri. Engir hafa orðið þess
fremur varir en vér Islendingar, hve lítið fer fyrir
hinum gömlu fjarlægðum. ísland, land fornrar ein-
angrunar, er orðið miðdepill í alþjóðlegum átökurn
þeirrar styrjaldar, sem mest hefur orðið og nú geisar.
Þessi ytri þróun, ef svo mætti nefna hana, hefur alltof
mörgum smáþjóðum komið að óvörum. Þær hafa treyst
úreltum landvörnum, svo sem einangrun og afskipta-
leysi stórveldanna meðan heimurinn virtist stærri en
hann er í dag. Þetta oftraust á úreltar landvarnir og
oft fávísleg afstaða stjórnendanna til nýrra þróunar-
afla. skapaði andvaraleysi fyrir þeirri nauðsyn, að
þjóðirnar gerðust meðvitandi þátttakendur í eðlilegri
og óumflýj anlegri samþjóðlegri þróun félagslífsins og
aðhæfðust henni.
Alþjóðahyggja verkalýðsins, sem fyrir 100 árum
var fyrst og fremst hugsjón nokkurra framsvnustu
brautryðjenda í hópi verkalýðshreyfingarinnar og sós-
íalismans, er nú orðin að lífsnauðsyn alþýðu allra
landa, ef leysa á varanlega vandamál líðandi stundar.
Vér eigum þá tryggingu eina fyrir varanlegum friði í
framtíðinni, að samvirkir þjóðfélagshættir verði upp
teknir í öllum löndum. En það gefur bræðralags- og
samstarfshugsjónum þjóðanna skilyrði til vaxtar og
viðgangs. Að tala um bræðralag og kristilegar dyggð-
ir í þjóðfélögum auðvaldsins fer því líkast í munni
auðvaldssinnaðra prédikara og það fer afbrotamönn-
um að fremja afbrot sín í nafni háleitra dyggða.
íslenzk alþýða þarf nú að leysa það verkefni hið
fyrsta, að búa þjóðfélag sitt undir það, að akur þess
verði sem hæfastur til sáningar fyrir þau fræ, sem
bræðralag og einlæg samvinna einstaklinga og þjóða
getur vaxið upp af. Vér megum vænta mikils andróð-
urs gegn alþjóðahyggjunni. I þeim andróðri mun verða
beitt fagurgala, fölsku þjóðernisglamri og ekki hvað
sízt rógi gegn alþjóðastefnu verkalýðshreyfingarinn-
ar og því ríki, sem hefur tileinkað sér hana. En sá
andróður mun brotna á skilningi og þroska íslenzkrar
alþýðu, sem oft hefur áður séð blika á sverðsoddinn
undan fögrum flíkum falskra vinmæla andstæðinganna.
Sveinafélag húsgagnasmiða 10 ára
Sveinafélag húsgagnasmiða átti 10 ára starfsafmæli 2. nóv. s.l.
FélagiS var stofnað 2. nóv. 1933 og voru stofnendurnir 23. Nú
eru félagsmenn 50 og eru innan vébanda félagsins allir sveinar,
sem starfa í iðninni.
Aður en félagið var stofnað var kaup húsgagnasmiða mjög
misjafnt og ekki farið eftir neinum ákveðnum taxta. Skömmu
eftir stofnun félagsins leitaði það samninga við atvinnurekendur
um kaup og kjör og 1935 var hafið verkfall til þess að ná samn-
ingum. Vinnustöðvunin stóð yfir í 10 vikur. Samningar náðust
og margskonar kjarabætur. Og samningsréttur félagsins var að
fullu viðurkenndur.
Arið-1937 var aftur háð verkfall, til þess að ná betri samning-
um. Það stóð yfir í 11 vikur og vannst nokkuð á í hinum nýju
sainningum.
Nokkrar hreytingar voru gerðar á samningum félagsins eftir
stríðsbyrjun og þá án þess að til nokkurra verulegra átaka kæmi.
A síðastliðnu ári var vinnudagurinn styttur niður í 8 stundir.
Eru kjörin við þessa iðn fyllilega sambærileg við kjör annarra
iðnstétta.
Formaður félagsins er Olafur H. Guðmundsson, og hefur hann
gegnt því starfi um 6 ára skeið.
Laugardaginn 6. nóv. hélt félagið afmælisfagnað fyrir félags-
menn, fyrrverandi félaga og nokkra gesti.
222
VINNAN