Vinnan - 01.08.1948, Síða 23

sem hún var á eigin heimili. Aðrir keyptu í búð-
um „Drottinn blessi heimilið“ og höfðu að leiðar-
ljósi um refilstigu lífsins.
Yfir rúmi barnanna hangir stór, innrömmuð
mynd: í miðju Kristur á krossinum, en í kring
litlar, sporöskjulaga myndir af göngu hans á
Hausaskeljastað.
Örvar spurði mömmu sína eitt sinn, hvers
vegna maðurinn væri ber og hengi uppi í tré.
Hún sagði honum, að höfðingjarnir hefðu svipt
hann klæðum og neglt hann á kross, af því að
hann hefði sagt þeim til syndanna og tekið svari
smælingjanna. Eftir það þótti drengnum vænt um
Krist og var á móti höfðingjunum.
Hervör fær sér kaffisopa og gefur börnunum
morgunmjólkina, en fer síðan aftur inn í svefn-
herbergið. Hún skiptir á hvítvoðungnum og gef-
ur honum síðan brjóstið. Meðan barnið sýgur, les
móðirin kvæði Þorsteins upp úr sér. Höfgi sígur
á barnið, augun verða fljótandi, allt í einu sleppir
það brjóstinu, og litli kollurinn fellur niður á
handlegg móðurinnar. Hún leggúr það í vögguna,
breiðir ofan á það seint og blíðlega og gengur
síðan fram í eldhúsið raulandi:
Því hafi þér ei heppnazt „stöðu“ að ná
og heldur ekki lánazt vel að búa,
þá mun þér veröld verða gæðafá
og vinir drottins að þér baki snúa.
Hún lítur út um eldhúsgluggann og hættir
samstundis að syngja, herpir saman varirnar og
setur í brýrnar. Sonurinn Örvar gýtur upp á hana
augunum og segir hátt:
— Af hverju ertu svona svipýrð, mamma?
— Hvað meinarðu, gæzkur? spyr móðirin og
brosir til lians.
— Þú ert eins og þú ætlir að fara að skamma
einhvern, svarar hann sakleysislega.
Fjórir menn ganga upp götuna. Einn þeirra fer
fyrir hinum. Hann er grannur og kviðstrengdur
eins og langsoltinn hundur, holdskarpur í andliti
með herptan munn. Hann er klæddur einkennis-
fötum úr svörtu klæði með gylltum borðum og
hnöppum og lieldur á brúnni skjalatösku undir
hægri hendinni. Þetta er sýslumaðurinn, Runólf-
ur Halldórsson, nefndur lagaspillir.
Sitt hvoru megin við hann og nokkru aftar
ganga skrifarar hans tveir: Halli bróðir og Vil-
helm Windshire. Halli bróðir er rösklega meðal-
maður á hæð, þéttvaxinn með kinnar eins og á
alisvíni, hallar á og saxar, þegar hann gengur.
Hann ber gleraugu með sverum svörtum horn-
spöngum. Andlitið er vaxið upp úr gleraugunum,
svo að þau skerast djúpt inn í nefið og kinnarnar.
Viðurnefnið bróðir er talið stytting orðsins já-
bróðir — en liann hefur þann dásamlega hæfileika
að vera alltaf sömu skoðunar og sá sem hann talar
við, og séu þeir fleiri en einn og skiptra skoðana
— þá á bandi þess, sem mest má sín. Enda er hann
ástsæll af höfðingjum. Atvinnu sína hlaut hann
sökum þess hve heitur íhaldsmaður hann var —
þegar hann talaði við sýslumanninn.
Vilhelm W'indshire er maður nær fertugu,
stuttur og digur með drykkjumannsandlit og
djúpa bassarödd. Hann er af enskum ættum, eins
og nafn hans bendir til — aðalsættum segja sumir
— svo flinkur skrifari, að snarhönd lians fær eng-
inn lesið, og getur alltaf grafið upp áfenga drykki,
þótt aðrir séu að skrælna af ofþurrki. Þennan kost
þjóns síns metur yfirvaldið mest.
í humátt á eftir þessum þremur gengur lítill
rnaður og væskilslegur, hjólbeinóttur með rautt
kartöflunef, vatnsblá gyltuaugu, sljó og starandi,
og stóra loðna vörtu á vinstri kinn. Þetta er
frændi sýslumannsins, Þorlákur Gunnarsson,
nefndur Mera-Láki. Honum hafði verið falið að
hengja upp uppboðsauglýsingarnar á sínum tíma,
og hann gerði það þannig — samkvæmt samkomu-
lagi — að liann gekk dag nokkurn í húðarrign-
ingu, er fáir voru á ferli, bæinn á enda og festi
auglýsingarnar á nokkra símastaura — reif þær
svo niður í bakaleiðinni. Nú mætir hann til kaup-
stefnunnar sem eini hugsanlegi kaupandi Reyk-
holts.
Það er farið að rigna. Konurnar í húsunum í
kring koma út að gluggunum, fletja út andlitin á
regnvotar rúðurnar og stara á hina þungstígu
hersingu, sem gerir þennan drungalega morgun
enn þá drungalegri.
Það er drepið á útidyrnar í Reykholti. Hús-
móðirin gengur föstum, röskum skrefum til dvra,
reigir höfuðið allþóttalega og lýkur upp.
Fjórmenningarnir heilsa allir jafnsnemma, og
konan tekur kveðju þeirra stutt en ekki ókurteis-
lega. Mera-Láki smokrar af sér skóhlífunum og
setur þær hlið við hlið á pallinn með tærnar upp
að liúsveggnum.
— Gjörið svo vel, segir konan og vísar þeim inn
í stofu. Þegar Mera-Láki hefur mjakað síðari fæt-
inum inn yfir stofuþröskuldinn, lokar hún dyr-
unum að baki þeim. Hún gengur aftur að útidyr-
unum til að sækja soninn Örvar, sem hefur elt
liana til dyra til að sjá „fínu“ gestina.
VINNAN
163