Studia Islandica - 01.08.1937, Page 28

26
V. HELZTU AFLEIÐINGAR.
Af þessu sést, að það er hin mesta óhæfa, að búta
Æundur A-gerðina og fella C 5.—18. inn í hana á þann
hátt, sem gert hefur verið í útgáfum. 1 næstu útgáfu
verður að leggja frumgerðina A til grundvallar, unz
hana þrýtur, en þaðan af C til söguloka. í 1.—4. og
19.—21. kap. má nota leshætti úr C til að lagfæra A.
En 5.—18. kap. í C verður að prenta sérstaklega, eða
þá neðanmáls.
Önnur afleiðing er víðtækari. Hér er kippt stoð und-
an þýðingarmiklum fullyrðingum þeirra Meissners,
Heuslers og Liestöls um sagnfestu íslendingasagna
(Freiprosa-kenningu). Liestöl hefur rannsakað málið
bezt. Honum er ljóst, að ef sögurnar hafa verið full-
myndaðar munnlega hjá sagnamönnum, væri afarkyn-
legt, ef engin þeirra hefði komizt á bókfell hjá tveim-
ur óháðum riturum. Hann hefur leitað all-vandlega eft-
ir þessu sönnunargagni og segir, eins og þegar er get-
ið, að eina örugga dæmið sé Ljósv. Nú bregzt hún, og
við það verða ótryggu dæmin enn ótryggari en áður.
Það mun verða því Ijósara sem lengur er athugað,
að kaflinn C 13.—18. er fyrst og fremst sambærilegur
við sögur gerðar eftir eldri ritum, en að litlu eða engu
leyti með einkennum þeirra texta, sem fylgja fast
munnlegum sögnum, og mundi því leiða til alrangra
hugmynda um þau einkenni.
I augum Liestöls eru gerðir Ljósv. ekki aðeins örugg-
asta dæmið, heldur lærdómsríkasta dæmið um kunn-
áttu sagnamanna. Hann dregur það aðallega af Ljósv.,
að þeir hafi lært sögurnar að mestu utan að og getað
komið þeim næstum orðréttum á bókfellið; í því hafi
snilld þeirra verið fólgin. Þessi kenning verður ekki
rædd hér í allri sinni breidd. En hún er byggð á munn-
legum gerðum Ljósv., og það er ekki hægt að gera