Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2018, Qupperneq 44

Drag er góð
skemmtun
Á Íslandi og víðar hefur drag lengi verið
viðloðandi skemmtanalíf hinsegin
fólks. Í dag fylgist stór og fjölbreyttur
hópur fólks með dragi og hefur það
hlotið auknar vinsældir á alþjóðlegum
vettvangi í tengslum við bandarísku
raunveruleikaþættina RuPaul‘s Drag
Race, sem hafa verið sýndir frá árinu
2009. Aukinn sýnileiki hinsegin fólks
og opnari umræða hefur orðið til þess
að dragmenning á Íslandi hefur þróast
úr því að vera tiltölulega lítill, falinn
og lokaður menningarkimi í að höfða
til breiðs hóps áhorfenda, bæði innan
hinsegin samfélagsins og utan þess. Í
dag eru dragviðburðir af ýmsu tagi fastur
liður í skemmtanalífi Reykjavíkur og mikill
metnaður ræður för í dragsenunni, sem
í ár átti í fyrsta sinn fulltrúa á stærstu
dragráðstefnu heims, RuPaul‘s DragCon í
Los Angeles.
Þegar litið er yfir sögu drags á
Íslandi er ljóst að þótt það hafi lengi
verið til staðar í skemmtanalífinu hafa
tilviljanakenndar orkusprautur hleypt lífi
í senuna á mismunandi tímum og gert
dragi hátt undir höfði. Þar má til dæmis
nefna draghópinn Dýfurnar, sem tróð
upp á hinum líflega skemmtistað 22 um
hverja helgi í lok níunda áratugarins,
og metnaðarfullar dragsýningar sem
haldnar voru á Moulin Rouge í byrjun þess
tíunda. Draggkeppni Íslands var síðan
stofnuð árið 1997 og markaði ákveðin
kaflaskil í sögu drags hér á landi þar sem
hún jók sýnileika þess mjög en keppnin
var haldin árlega (fyrir utan hlé árið
2004) fram til ársins 2015. Eftir það var
fjöllistahópurinn Drag-Súgur stofnaður
og hann hefur verið helsti drifkrafturinn
í uppbyggingu íslensku dragsenunnar
síðan. Í dag er áhorfendahópurinn stór
og draglistafólk af ýmsum kynjum og
kynhneigðum hefur brotist langt út fyrir
þann ramma sem þekktist á Íslandi fyrir
tveimur áratugum síðan.
Draggkeppni Íslands
og aukinn sýnileiki
Draggkeppni Íslands var haldin í fyrsta
sinn á skemmtistaðnum Nellý‘s Café árið
1997. Georg Merritt Erlingsson tók þátt í
keppninni ári síðar sem dragdrottningin
Keiko og bar sigur úr býtum. Hann tók
síðan við skipulagningu keppninnar árið
1999 og hefur haldið utan um hana allar
götur síðan en keppnin var seinast haldin
árið 2015. Að sögn Georgs var lítil
dragmenning til staðar á Íslandi á þeim
tíma þegar keppnin varð til og viss
ládeyða hafði ríkt eftir að Moulin
Rouge-tímabilinu lauk. Keppnin skapaði
umræðu um drag og eðli þess, hún
þróaðist smám saman, stækkaði og
aðlagaðist dragmenningu á
alþjóðavettvangi. „Það hefði ekki verið
hægt að hoppa beint út í djúpu laugina,
beint í það sem er í gangi í dag. En í þá tíð
leyfðum við okkur jafnframt að gera
ýmislegt sem væri ekki vel séð í dag,“
útskýrir Georg en það hversu tíðarandinn
er breyttur sést skýrt í dragmenningu
landsins.
Lykilatriði í þeim áhrifum sem
Draggkeppni Íslands hefur haft er aukinn
sýnileiki. Fyrst var keppnin haldin á
skemmtistöðum en hún sprengdi þá
utan af sér einn á fætur öðrum.
Gæðastaðallinn hækkaði, metnaðurinn
jókst og keppnin sjálf stækkaði. Svo fór
að hún var haldin í langtum stærra
húsnæði og laðaði að sér mun fleiri
áhorfendur en í upphafi, m.a. í
Eldborgarsal Hörpu. Fjölmiðlar fylgdust
grannt með, ljósmyndarar slógust um að
fá að taka myndir á keppninni og
sjónvarpsþættir Skjás Eins – Djúpa Laugin
og Sílikon – buðu draglistafólki til sín.
Þetta hafði í för með sér að ungt fólk
kynntist dragi í auknum mæli og margir
grunn- og menntaskólar fóru að halda
sínar eigin dragkeppnir. Á fyrstu árum
Draggkeppninnar voru áhorfendur að
miklu leyti vinir og vandamenn
keppenda, ásamt fólki sem var virkt í
skemmtanalífinu. „Seinna meir var þetta
orðin öll flóran, frændur og frænkur, afar
og ömmur að mæta. Ég hef meira að
segja leyft unglingum að koma með
foreldrum sínum á keppnisdegi og
fylgjast með undirbúningnum baksviðs,
undir leiðsögn, þannig að þau skilji betur
G
eorg M
erritt Erlingsson aka Keiko. M
ynd úr einkasafni.
44