Fréttablaðið - 11.05.2021, Síða 12

Dómarinn
verður að
gera upp
við sig
hvort hann
vill búa
til lög eða
dæma eftir
þeim.
Jón
Þórisson
jon@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
n Halldór
n Frá degi til dags
K enningin um skiptingu ríkisvaldsins er rakin aftur til 18. aldar heimspekinga og fræðimanna. Einkum þeirra Montes-quieus, sem setti fram hugmyndir sínar þess efnis í bók sinni Andi laganna, og
Johns Locke.
Kenningin gerir ráð fyrir að ríkisvaldinu sé skipt
í jafn réttháa þætti, oftast þrjá: löggjafarvald, fram-
kvæmdavald og dómsvald. Hverjum þætti er svo ætlað
að takmarka og tempra hinn, með það að markmiði
að minnka líkur á ofríki og geðþóttastjórn. Þannig
er þetta hér á landi. Alþingi setur lög. Framkvæmda-
valdið framkvæmir, en þó aðeins í samræmi við lögin.
Dómstólar skera úr um lagaleg álitaefni sem lögð eru
fyrir þá.
Þrígreining ríkisvalds er því mjög þýðingarmikil og
grundvöllur stjórnskipunarinnar. Þar sem hér er þing-
ræði eru það jafnan fulltrúar löggjafarvaldsins sem
fara með framkvæmdavaldið. Líki fulltrúum löggjafar-
valdsins ekki hvernig farið er með framkvæmdavaldið,
á framkvæmdavaldið undir því að missa traust og
getur glatað umboði sínu.
Því er verið að rekja þetta að nú hefur héraðsdómari
einn ákveðið að gefa kost á sér í prófkjöri stjórnmála-
flokks með það fyrir augum að verða á framboðslista
hans í komandi alþingiskosningum. Það er fremur
sjaldgæf staða og gefur tilefni til að staldra við og íhuga
hvað það í reynd þýðir þegar maður með dómsvald
hyggst láta reyna á fylgi sitt og freista þess að komast
á þing. Nú bendir reyndar margt til þess að það muni
honum ekki takast en það er aukaatriði í málinu.
Dómarinn hefur þá sérstöðu að hann hefur opinber-
lega og ítrekað tekið þátt í umræðu um samfélagsmál.
Fremur fátítt er að dómarar geri það og félagar hans í
dómarafélaginu hafa að því er virðist amast við þessu
háttalagi. Við það hefur hann ekki fellt sig og sagði sig
úr þeim félagsskap.
Það er ástæða til að amast við þessum skrifum
dómarans. Auðvitað hefur hann rétt til að tjá sig en
þegar hann sóttist eftir dómaraembætti vissi hann eða
mátti vita að embættisfærslan setti honum skorður og
takmarkaði frelsi hans.
Þátttaka dómarans í umræðu um samfélagsmálefni
hefur bent til að hann hefði í hyggju að láta frekar til
sín taka á þeim vettvangi. Áformin um prófkjörsfram-
boð komu því ekki alls kostar á óvart.
Haft hefur verið eftir dómaranum að hann hyggist
fara í leyfi á meðan á framboðinu stendur. Ekki er að
skilja annað en að hljóti hann ekki viðunandi fram-
göngu í baráttunni um sæti á lista muni hann snúa úr
leyfinu og taka til við að dæma á ný.
Þetta er ófært. Dómarinn verður að gera upp við sig
hvort hann vill búa til lög eða dæma eftir þeim. Undir
hann sem dómara verða borin álitaefni og við megum
ekki við því að tilefni sé gefið til að efast um óhlut-
drægni hans, hvort sem það er undir rekstri máls fyrir
dómi, eða þegar niðurstaða er fengin.
Dómarinn á að sjálfsögðu stjórnarskrárvarinn rétt
til að sækjast eftir sæti á lista en sá réttur getur ekki
trompað stjórnarskrárvarinn rétt hinna til að bera mál
sín undir óháðan og óhlutdrægan dómstól. Það ætti
dómarinn að vita. n
Villigötur
Hjálpaðu okkur
að bjarga
mannslífum
Vertu Bakvörður
Landsbjargar landsbjorg.is
Bólusetningar gegn kórónaveirunni ganga afar vel og er
nú farið að hilla undir að við sjáum fram á að daglegt líf
komist í samt lag á ný. Við höfum barist við veiruna og
afleiðingar hennar í á annað ár og margir fært miklar
fórnir. Það sem hefur skipt sköpum og án nokkurs vafa
komið okkur í gegnum þetta er samstaðan í samfélag-
inu.
Íþróttahreyfingin hefur unnið ótrúlega þétt og vel
saman til að vernda starfið um allt land, sérstaklega
hefur hún staðið vörð um skipulagt íþróttastarf barna
og ungmenna ásamt stjórnvöldum sem hafa stutt
gríðarlega vel við starfið.
En þótt lífið sé að komast í samt lag þá megum við
ekki slaka á. Þvert á móti verðum við að vera vakandi
og horfa til framtíðar með það fyrir augum að halda
áfram að styrkja íþróttastarf á Íslandi. Það er nefnilega
alltaf hægt að gera betur og fjölmörg tækifæri til staðar.
Fjármögnun er lykilþátturinn í því að halda úti starfi
íþróttafélaga. Íþróttahreyfingin á með fleirum fyrir-
tækin Íslenska getspá og Íslenskar getraunir. Afkoma
þessara fyrirtækja skilar mánaðarlegum greiðslum til
íþróttafélaga um allt land og aukagreiðslum þegar vel
gengur. Þetta er ómetanlegur stuðningur.
Á sama tíma stafar fyrirtækjunum okkar og íþrótta-
starfinu ógn af erlendum veðmálasíðum, fyrirtækjum
sem eru ekki heimil hér á landi og styrkja ekki íþrótta-
starf á Íslandi með neinum hætti. Eins og fram kemur
í nýjasta tölublaði Skinfaxa, tímariti UMFÍ, er talið að
Íslendingar verji um sjö milljörðum króna í veðmál á
erlendum síðum. Það er óásættanlegt. Þetta eru fjár-
munir sem íslensk íþróttafélög verða að stórum hluta
af.
Ef brot af þeirri upphæð væri nýtt hér á landi myndi
það styðja við íslenskt íþróttastarf. Eins og staðan er nú
gera þeir sem veðja á leiki erlendra veðmálafyrirtækja
það ekki.
Styðjum við íslensk íþróttafélög! Það er samfélagi
okkar til góða. n
Styðjum saman
við íþróttastarfið
En þótt
lífið sé að
komast í
samt lag þá
megum við
ekki slaka
á.
Haukur
Valtýsson
formaður UMFÍ
Jóhann Steinar
Ingimundarson
varaformaður
UMFÍ
toti@frettabladid.is
Valdamesti
Framsóknarmaðurinn
Sigurður Ingi Jóhannsson, for-
maður Framsóknarflokksins,
skellti á skeið á Sprengisandi
Bylgjunnar á sunnudaginn þegar
hann upplýsti að þessi dægrin
talaði Framsóknarfólk, sér til
skemmtunar, um Joe Biden,
forseta Bandaríkjanna, sem
„valdamesta Framsóknarmann
í heimi“ og ítrekaði þá skoðun
sína að Biden væri samvinnu-
maður sem væri nú að reyna að
gera það sem „við í Framsókn
höfum mikið oft talað um, oft
framkvæmt í gegnum tíðina.“
Það er að segja fjárfesta í fólki og
innviðum.
X-Bergþórshvoll
Framsóknarfólk hefur í gegnum
tíðina átt það til að freistast til
þess að tengja sig við samtímann
með því að teika þekkt nöfn
úr hinum stóra heimi alþjóða-
stjórnmála. En römm er hún þó
alltaf taugin til sauðkindarinnar
og sveitarinnar og slagkraftur-
inn mestur þegar þekktar per-
sónur úr sögu þjóðarinnar eru
skráðar, að þeim forspurðum,
í f lokkinn. DV greindi frá því
að Guðni Ágústsson hefði tekið
sig til sumarið 2002 og lýst Njál
á Bergþórshvoli fyrsta Fram-
sóknarmanninn. Þá merkti
hann einnig X-B við Þorgeir Ljós-
vetningagoða þar sem úrskurður
hans árið 1000, var „mjög í anda
okkar Framsóknarmanna“. n
SKOÐUN 11. maí 2021 ÞRIÐJUDAGUR