Morgunblaðið - 11.03.2021, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. MARS 2021
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Útflutningsverðmæti sjávarafurða
var mun minna fyrstu tvo mánuði
þessa árs borið saman við sama tíma-
bil í fyrra, en samdrátturinn var mun
minni hér á landi en í Noregi ef tölur
eru skoðaðar í gjaldmiðli hvers lands.
Í heild fluttu Norðmenn út sjávar-
afurðir fyrir 16,9 milljarða norskra
króna í janúar og febrúar sem er
10,6% minna en á sama tímabili í
fyrra þegar útflutningsverðmæti
sjávarafurða nam 18,9 milljörðum
norskra króna. Til samanburðar nam
útflutningsverðmæti sjávarafurða
hér á landi 47,8 milljörðum íslenskra
króna í janúar og febrúar í fyrra, en
fyrstu tvo mánuði á þessu ári var
flutt út fyrir 44,5 milljarða íslenskra
króna. Samdrátturinn á Íslandi nem-
ur því aðeins 6,9%.
Sérstaka athygli vekur að hlutur
veiddra sjávarafurða Norðmanna
breytist ekkert milli ára en 15,3%
samdráttur verður í eldisfiski, en
hlutfall eldis í útflutningsverðmæt-
um sjávarafurða Norðmanna á tíma-
bilinu er tveir þriðju. Dæmið er öfugt
hjá Íslendingum þar sem útflutn-
ingsverðmæti eldisafurða stendur í
stað á meðan veiddur fiskur dregst
saman um 7,9%, en hann er jafn-
framt megnið af verðmætunum.
Betri staða í febrúar
Fram kemur á vef markaðsstofu
norskra sjávarafurða, Norges sjø-
matråd, að samdrátturinn hefði lík-
lega verið meiri í Noregi ef ekki hefði
verið fyrir þá staðreynd að magnið í
ákveðnum tegundum eins og lax og
síld var í sögulegum hæðum í febrúar.
Jókst til að mynda salan af eldislaxi í
magni um 20% í febrúar, en verð var
5% lægra á mörkuðum í febrúar en í
sama mánuði í fyrra. Í janúar var
verð á laxi 23% lægra en á sama tíma
í fyrra. Byrjaði því árið ekki vel fyrir
norsku eldisgreinina.
Þorskurinn kom Norðmönnum til
bjargar og jókst til að mynda salan á
saltfiski um 12% í janúar á þessu ári
borið saman við sama mánuð í fyrra
auk þess sem verð var 2% hærra.
Erfiðara var fyrir ferskan þorsk sem
dróst saman um 34% í magni í janúar,
en þetta snerist við í febrúar þegar
magnið jókst um 25% miðað við sama
mánuð í fyrra. Þá var verð 2% hærra í
febrúar.
Meiri lax
Hvað íslenskar afurðir varðar dróst
útflutningsverðmæti flestra veiddra
afurðaflokka saman í febrúar á þessu
ári borið saman við sama mánuð í
fyrra, að því er fram kemur á Rad-
arnum. Er það þó að ferskum afurð-
um og lýsi undanskildu. Minna magn
var flutt út í janúar en sama mánuð í
fyrra. Auk þess sem langflestar afurð-
ir höfðu lækkað í verði á tímabilinu í
erlendri mynt og er á Radarnum gert
ráð fyrir að það eigi einnig við um
febrúar.
Útflutningsverðmæti íslenskra eld-
isafurða stendur í stað milli ára á
fyrstu tveimur mánuðum ársins og
má ætla miðað við lægra markaðsverð
á laxi, sem vegur mest, að magn hafi
aukist milli ára. Skýring þess er bæði
að framleiðsla fiskeldisins hefur auk-
ist almennt, en einnig verður að hafa í
huga að í fyrra tafðist slátrun veru-
lega í fiskeldinu vegna stöðugrar ótíð-
ar sem stóð frá desember fram í febr-
úar. Tafirnar og veðurfarið varð
meðal annars til þess að 500 tonn af
laxi drápust í kvíum Arnarlax í Arn-
arfirði.
Útflutningsverðmæti sjávarafurða
Fyrstu tvo mánuði 2020 og 2021
Noregur, milljarðar norskra króna (NOK)
Hlutfall eldis af útflutnings-
verðmætum sjávarafurðaJanúar og febrúar Breyting
2020 2021 NOK % 2020 2021
Veiðar 5,8 5,8 – 0,0%
Eldi 13,1 11,1 -2,0 -15,3% 69% 66%
Samtals 18,9 16,9 -2,0 -10,6%
Ísland, milljarðar íslenskra króna (ISK)
Hlutfall eldis af útflutnings-
verðmætum sjávarafurðaJanúar og febrúar Breyting
2020 2021 ISK % 2020 2021
Veiðar 41,8 38,5 -3,3 -7,9%
Eldi 6,0 6,0 – 0,0% 13% 14%
Samtals 47,8 44,5 -3,3 -6,9%
Heimildir: Norges
sjømatråd og
Radarinn
Samdráttur minni hjá Íslendingum
 Samdráttur Norðmanna fyrst og fremst í eldinu  Samdráttur Íslendinga í veidd-
um fiski  Tveir af hverjum þremur útfluttum norskum fiskum koma úr fiskeldi
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Í nógu hefur verið að snúast hjá
starfsmönnum Grindavíkurhafnar
undanfarið. Meiru hefur verið landað
þar heldur en um árabil og því nóg
verið að gera í hefðbundnum störfum.
Að auki hafa rafmagnsleysi, jarð-
skjálftar og bátar í erfiðleikum sett
svip á vinnudaginn hjá Sigurði Arnari
Kristmundssyni hafnarstjóra og fé-
lögum hans hjá Grindavíkurhöfn.
„Veður, veiðar, vinnsla og verð skapa
velgengni og sú hefur verið staðan í
Grindavík undanfarið, en á sama tíma
er fólk uggandi vegna hrinunnar sem
er í gangi,“ segir Sigurður Arnar.
Hann segir að marsmánuður byrji
ágætlega og flestir bátar séu að fiska
vel. Eftir góða tíð undanfarið var þó
norðanstrekkingur í gær og ekki allir
bátar á sjó. Hann segir að afli frá ára-
mótum hafi ekki verið meiri alla vega
frá 2015 og landanir ekki verið fleiri á
þessu tímabili heldur en í ár.
Síðasta föstudag fór rafmagn af í
Grindavík og hafði það áhrif á starf-
semi hafnarinnar fram á laugardag,
að sögn Sigurðar Arnars. Hann segir
að menn hafi áttað sig á tvennu með-
an þetta ástand varði; í fyrsta hversu
illmögulegt það sé að vera án raf-
magns og nets og í öðru lagi hversu
svart myrkrið geti orðið. Höfnin fékk
lánaða dísilstöð til að framleiða raf-
magn á föstudaginn og var hún tengd
við vigtarkerfið.
Handfært á gula miða
Hann segir lán í óláni að bátarnir
sem landi hjá stóru vinnslunum komi
flestir inn fyrri hluta vikunnar og því
hafi ekki þurft að þjóna þeim. Nokkr-
ir minni bátanna, sem sumir séu þó
engir smábátar, séu með krana um
borð og tveir vörubílakranar hafi því
dugað við löndunina. Á þennan hátt
hafi verið landað hátt í 200 tonnum úr
16 bátum á föstudag.
Sigurður segir að færslur með upp-
lýsingum um vigt og fleira, meðal
annars fyrir Fiskistofu, hafi allt verið
handfært á gula miða. Upplýsingarn-
ar hafi síðan verið færðar inn í tölvu-
kerfin þegar netið var komið á að nýju
síðdegis á laugardag.
„Það er skelfilegt að missa raf-
magnið og það skapaði talsverðan
hasar hjá okkur. Þetta var áminning
og margir eru að hugleiða að koma
sér upp varaafli. Áhrifin voru mikil
hjá hátæknifyrirtækjunum, þar sem
allt stöðvaðist um tíma og sums stað-
ar varð tjón,“ segir Sigurður Arnar.
Í gærmorgun fékk snurvoðarbátur
í skrúfuna á Leirnum, 2-3 sjómílur
vestur af Grindavík. Björgunarskipið
Oddur dró bátinn í land, en hafnsögu-
báturinn var til staðar ef frekari að-
stoðar væri þörf, en til þess kom ekki.
Vel gekk að skera úr skrúfunni og var
báturinn kominn aftur á veiðar
skömmu eftir óhappið.
Um jarðskjálftana sem eiga upptök
sín ekki ýkja langt frá Grindavík segir
Sigurður að hafnarstarfsmenn finni
fyrir þeim eins og aðrir. Hann segist
líka hafa heyrt sjómenn tala um að
þeir finni skjálfta, högg komi á bátana
og þá sé eins og þeir hafi rekist á eitt-
hvað.
Morgunblaðið/Eggert
Vertíð Gengið frá að lokinni löndun.
Fiskur, rafmagns-
leysi og skjálftar
Tvö uppsjávarskip Ísfélagsins í Eyj-
um voru á Faxaflóa í gær, Sigurður
VE og Álsey VE. Aðrar útgerðir
hafa lokið loðnuveiðum og vinnsla
er víða á lokametrunum.
Víkingur AK var við löndun á
Vopnafirði í gær, en það var eini
hrognatúrinn sem fór þangað. Tals-
vert var hins vegar fryst þar af
hrognum sem voru unnin hjá Brimi
hf. á Akranesi og keyrð norður.
Börkur NK var væntanlegur til
Neskaupstaðar seint í gærkvöldi
með rúmlega 1.900 tonn, síðasta
farm vertíðarinnar. Í samtali við
heimasíðu Síldarvinnslunnar sagði
Hálfdan Hálfdanarson skipstjóri að
skipið hefði verið að veiðum vestur
af Öndverðarnesi.
„Þetta er loðna sem er alveg
komin að hrygningu og jafnvel er
einstaka loðna búin að hrygna,“
sagði Hálfdan og lét vel af veiðum
og veðráttu á vertíðinni.
Vertíðarlok nálgast í loðnunni
Vagnhöfði 7, 110 Reykjavík | Sími: 517 5000 | stalogstansar.is
st’ al o g
Stál og stansar
stalogstansar.is
Allt til
kerrusmíða
2012
2020
ÁR
30% AFSLÁTTUR
AF OHAUS VOGUM