Fréttablaðið - 09.09.2021, Blaðsíða 12

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is,
FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Í loftslags-
málum
stendur
Ísland sig
illa.
Engin
kerfi eru
ósnertan-
leg og það
á líka við
um dóms-
kerfið.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser@frettabladid.is
Allt frá því að Rauðsokkahreyfingin smyglaði
sér inn í 1. maí gönguna með slagorðið „Manneskja
ekki markaðsvara!“ fyrir rúmri hálfri öld, hefur
sókn kvenna til frelsis hér á landi verið óstöðvandi.
Kvennaframboðið og Kvennalistinn breyttu leik-
reglum stjórnmálanna á níunda áratugnum og færðu
umræðuna inn í nútímann. Það var tími til kominn.
Nauðganir, sifjaspell og heimilisofbeldi höfðu ekki
verið nefnd upphátt á Alþingi fyrir þann tíma. Nýjar
hugmyndir um náttúruvernd, stofnun umhverfis-
ráðuneytis, sjálfbærni og gildi ósnortinna víðerna
voru settar á dagskrá stjórnmálanna af Kvennalista-
konum. Baráttan fyrir réttindum hinsegin fólks var
borin uppi af konum úr Kvennalistanum, sem síðar
gengu til liðs við Samfylkinguna.
Ómetanleg barátta Samtakanna '78 hefur fært
okkur betra samfélag þar sem hinseginleikanum er
fagnað. En baráttunni er ekki lokið þótt margt hafi
áunnist. Okkur ber til að mynda að styðja kynsegin
fólk sem skilgreinir sig utan kynjatvíhyggjunnar og
það gerir Samfylkingin sannarlega.
Hvers vegna rifja ég þetta upp hér? Vegna þess að
allt sem hér er upptalið er hluti af arfleifð Samfylking-
arinnar. Arfleifð og baráttumál sem ég er stoltari af en
flestu öðru í stefnu míns góða flokks. Það er sem betur
fer langt síðan að jafnréttisbaráttan færðist af jaðri
stjórnmálanna og mér þætti gaman að heyra frá þeim
frambjóðenda sem segðist ekki styðja fullt jafnrétti
kynjanna í samfélaginu.
Misréttið í samfélaginu tekur á sig margar myndir.
Kynferðisofbeldi er ein sú ljótasta og sú sem hefur
mestar langtímaafleiðingar. Það er ólíðandi að þol-
endur kynferðisofbeldis skuli þurfa að fara til Mann-
réttindadómstóls Evrópu til að leita réttlætis sem ekki
fékkst fyrir íslenskum dómstólum. Engin kerfi eru
ósnertanleg og það á líka við um dómskerfið. Þar er
umbóta þörf og stóraukins stuðnings við þolendur
ofbeldisbrota.
Samfylkingin strengir þess heit að vera áfram sem
hingað til í fararbroddi í mannréttinda- og jafnréttis-
baráttunni hér heima og á alþjóðavettvangi. Þannig
gerum við lífið betra. n
Jafnréttið af jaðrinum
Þórunn Svein-
bjarnardóttir
leiðir lista Sam-
fylkingarinnar í
Suðvesturkjör-
dæmi.
Það er umhugsunarefni fyrir Vinstri græn, sem leitt hafa ríkisstjórn á kjörtímabilinu sem senn er á enda, að enn er Ísland sú þjóð innan Evrópska efnahagssvæðisins sem mengar mest.
Raunar er þetta áhyggjuefni fyrir umhverfis-
sinna í hvaða flokki sem er, en kemur þó
kannski verst við kaunin á fyrrgreindum flokki
sakir stöðu hans í landsmálum.
Heildarlosunin á gróðurhúsalofttegundum
á Íslandi á kjörtímabilinu hefur verið fimm
sinnum meiri en meðallosunin í ríkjum Evrópu-
sambandsins og rösklega tvöfalt meiri en í
Lúxemborg, þar sem losunin er næstmest miðað
við höfðatölu.
Veldur hér mestu vaxandi flugrekstur og
skipaflutningar á undanliðnum áratug, en
heima fyrir standa landsmenn sig líka verr í
þessum efnum en gengur og gerist í löndunum
í kring. Losun á hvern einstakling frá íslenskum
heimilum hefur verið meiri en hjá hinum
Norðurlöndunum, en skýringarinnar er einkum
að leita í vinsældum einkabílsins hér á landi.
Allt ber hér að sama brunni. Í loftslagsmálum
stendur Ísland sig illa.
Og hvað hefur einmitt verið gert í þessum
málaflokki á kjörtímabilinu? Stjórnvöld hafa lýst
því yfir að þau hafi uppfært loftslagsmarkmið sín
og boði nú 55 prósenta samdrátt í losuninni fyrir
árið 2030. En annað er að heyra úr hljóðneman-
um. Jafnt forsætisráðherra og umhverfisráðherra
hafa sagt í viðtölum við fjölmiðla að samdráttur-
inn á þessum tíma verði nær 40 prósentum.
Á sama tíma hafa einstök Evrópuríki sett sér
mun metnaðarfyllri markmið en íslensk stjórn-
völd. Noregur stefnir á 55 prósenta minni losun
fyrir 2030, Svíþjóð stefnir á 63 prósenta minni
losun fyrir þann tíma og Danmörk 70 prósenta.
Svo virðist sem á Íslandi eigi að athuga málið. n
Mengum mest
Karlalandslið Íslands í knattspyrnu hefur staðið í
stórræðum á síðustu dögum og vikum – í tvenn-
um skilningi, jafnt úti á leikvellinum þar sem
leikreglur eru skýrar, en einnig utan vallar þar
sem vegið hefur verið að liðsmönnum í haturs-
fullri orðræðu á víðavangi. Hér verður að staldra
við. Það þarf nefnilega að virða bæði mörkin. Þau
verða að vera jafn skýr. Í kynferðisbrotamálum
skilum við skömminni til gerandans og tölum
út um vandann, en höfnum þögguninni. En við
skulum ekki alhæfa um alla landsliðsmenn okkar
af því að það kann að henta umræðunni nú um
stundir. Þar verðum við líka að virða mörkin. n
Bæði mörkin
ser@frettabladid.is
Falin pólitík
Stjórnmálabaráttan fer þessa
dagana fram á fésbók. Það er
varla að frambjóðendurnir hitti
mann og annan. Fundunum er
ýmist streymt, ellegar að þeir
eru súmaðir og tímaðir eins og
það heitir á seinni tíma íslensku.
Fyrir vikið fer lítið fyrir has-
arnum á opnum fundum þar sem
Íslendingar með þingmanninn í
maganum safnast saman og fara
háðuglegum orðum hver um
annan, milli þess sem troðnar eru
illsakir við furðufuglana úti í sal.
Núna hittast menn ekki nema
inni á fámennustu kosningaskrif-
stofum sem sögur fara af í stjórn-
málasögunni, einmitt til að skrifa
eitthvað um sig á fésbók, eitthvað
fallegt og vinsamlegt, í þeirri einu
von að einhverjum líki við það …
Næsta stjórn
Miðað við skoðanakannanir
síðustu vikna virðast þrír mögu-
leikar vera á næstu ríkisstjórn,
Katrín Jakobsdóttir haldi áfram
með sína stjórn, að miðjustjórn
Sigurðar Inga Jóhannssonar
taki við í samstarfi við Pírata,
Samfó og Viðreisn, ellegar að
hreinræktuð vinstristjórn haldi
um stjórnartaumana á næstu
árum með aðkomu Sósíalista,
Vinstri grænna, Pírata, Samfó
og Flokks fólksins. Og svo það sé
bara sagt, þá væri það óskastaða
fréttamanna að maður að nafni
Gunnar Smári leiddi þá stjórn, en
gúrkuleysið yrði þá algert … n
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 9. september 2021 FIMMTUDAGUR