Fréttablaðið - 09.09.2021, Blaðsíða 30

Oddur Freyr
Þorsteinsson
oddurfreyr
@frettabladid.is
Hollenskt sprotafyrir-
tæki hefur þróað aðferð til
að rækta ekta dýrafeld úr
frumum á rannsóknarstofu.
Aðferðin gerir það mögulegt
að búa til föt úr loðfeldum án
þess að slátra dýrum og er
umhverfisvænni en hefð-
bundin framleiðsla.
Um þessar mundir er mikil áhersla
lögð á umhverfismál og dýra-
vernd í tískuiðnaðinum og mörg
fyrirtæki eru að reyna að nýta ný
og umhverfisvænni hráefni til að
framleiða vörur sínar. Það hefur
hins vegar reynst erfitt að finna
staðgengil fyrir loðfeldi sem býður
upp á sömu gæði og ekta feldur, en
hollenska sprotafyrirtækið Geneus
Biotech er að reyna að breyta þessu
með frumuræktun. Hugmyndin er
að rækta ekta feld á rannsóknar-
stofu án þess að dýr komi nokkuð
nálægt framleiðsluferlinu og
aðferðir fyrirtækisins hafa vakið
athygli í fjölmiðlum víða um heim.
Geneus Biotech kynnti nýlega
nýtt efni sem það kallar Furoid, en
vonast er til að það eða annað sam-
bærilegt efni geti umbylt loðfelda-
framleiðslu heimsins. Fyrirtækið
hefur verið í samstarfi við vísinda-
menn við Háskólann í Amsterdam
síðan á síðasta ári og framleiðir
efnið, sem hefur sömu sameinda-
uppbyggingu og ekta feldur.
Umhverfisvænna og siðlegra
Furoid er búið til með sömu
aðferðum og er beitt við kjötrækt.
Frumum er blandað saman við
lífvirk efni og efni sem örva frumu-
vöxt og og til verða vefir sem hafa
að öllu leyti sömu eiginleika og
dýrafeldur.
Fyrirtækið þrívíddarprentar svo
þessa ræktuðu vefi í lífefni sem er
eins og ekta feldur og er jafn hlýtt
og endingargott. Allt er þetta gert
án þess að slátra einu einasta dýri
og þar að auki er þessi framleiðslu-
aðferð mun umhverfisvænni en að
rækta dýr til að framleiða loðfeldi.
Hefðbundin framleiðsla á loð-
feldum hefur gríðarlega mikil
og neikvæð áhrif á umhverfið,
svo ekki sé minnst á siðferðisleg
álitamál sem að henni snúa. Það
er áætlað að framleiðsla á einu
kílói af minkafeldi skapi um 110
kíló af koltvíoxíði og á hverju ári
er næstum 100 milljónum dýra
slátrað fyrir feld þeirra.
Sniðið að þörfum neytenda
Geneus Biotech segir að þetta sé
ekki bara umhverfisvænna og
laust við grimmd, heldur hafi
feldur þeirra líka þann kost að vera
Rækta dýrafeld úr frumum
Geneus Biotech
þrívíddar-
prentar ræktaða
vefi í lífefni, sem
er eins og ekta
loðfeldur.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
Á þessari mynd má sjá fyrstu frum-
gerðina að Furoid þar sem hársekkir
festust við jafngildi húðar.
MYND/FUROID.COM
Það er áætlað
að framleiðsla
á einu kílói af
minkafeldi
skapi um 110
kíló af koltvíox-
íði og á hverju
ári er næstum
100 milljónum
dýra slátrað
fyrir feld þeirra.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
ekki ofnæmisvaldur. Í gegnum
frumuræktun er nefnilega hægt að
sníða vöruna algjörlega að kröfum
hvers og eins og sleppa þannig við
ýmsar neikvæðar hliðar.
Fyrirtækið segir að Furoid svipi
til nýlegra tilrauna fyrirtækja sem
stunda frumuræktun til að búa
til mat eins og kavíar, foie gras og
wagyu-nautakjöt án þess að skaða
dýr, svo að fólk þurfi ekki að hafa
samviskubit þegar það smakkar
eða notar það allra besta.
Vilja líka gera ull
Geneus Biotech er líka að fram-
leiða ull með sömu tækni og
feldinn og hefur sótt um einka-
leyfi á ferli sínu. Þó að loðfeldir séu
meira notaðir í hátískufatnaði er
eftirspurnin eftir ull gríðarmikil
á heimsvísu og hún er til dæmis
notuð í fatnað, teppi, einangrun og
bólstrun. Gert er ráð fyrir að verð-
mæti heimsmarkaðarins með ull
fari yfir 48 milljarða dollara fyrir
lok þessa áratugar.
Það kunna að vera vaxtartæki-
færi í markaðssetningu staðgengils
fyrir ull, því afar fá fyrirtæki eru
að reyna að framleiða slíka vöru og
sérfræðingar segja að þeir sem vilja
hasla sér völl á markaðnum fyrir
staðgengla vinsælla efna ættu að
snúa sér að silki, ull, dún, feldum
og fágætum skinnum. Stefna
Geneus Biotech rímar við þetta
og fyrirtækið leitar nú að frekari
fjármögnun til að geta hafið sölu á
Furoid. ■
Frumum er blandað
saman við lífvirk
efni og efni sem örva
frumuvöxt og til verða
vefir sem hafa að öllu
leyti sömu eiginleika og
dýrafeldur.
borgarleikhus.is Miðasala: 568 8000
Hlátur, grátur
og gæsahúð
Í þessum fimm stjörnu stórsöngleik
leggja leikarar, dansarar og
tónlistarmenn allt í sölurnar við
leitina að Bubbanum í okkur öllum.
Tryggðu þér miða á ógleymanlega
upplifun — yfir 18.000 miðar seldir!
6 kynningarblað A L LT 9. september 2021 FIMMTUDAGUR