Fréttablaðið - 11.09.2021, Blaðsíða 38

Útgefandi: Torg ehf. Veffang: frettabladid.isÁbyrgðarmaður: Björn Víglundsson Sölumaður auglýsinga: Jóhann Waage, johannwaage@frettabladid.is, s. 550 5656.
„Þegar börnin voru orðin tvö fann
ég sterka löngun til að vera meira
heima og til staðar. Ég vildi geta
farið með börnin að morgni í leik­
skóla og skóla, og borðað kvöldmat
með fjölskyldunni, en vinnu­
tíminn í f luginu býður ekki upp á
slíkt,“ segir Emilía Björt sem sýtir
það ekki að hafa snúið baki við
flugmannsdraumnum.
„Nei, því ég eignaðist óvænt
nýjan draum í pípulögnunum.
Ég á samt örugglega eftir að klára
einkaflugmanninn og fljúga mér
til gamans seinna meir.“
Emilía hafði líka reynt fyrir sér
í viðskiptafræði í háskólanum en
fann sig ekki í náminu.
„Ég hef hins vegar alltaf haft
gaman af öllu verklegu, og fyrir
hvatningu og með hjálp góðrar
vinkonu sem er rafvirki fór ég að
skoða hvaða verknám mér hugn­
aðist að læra. Þar hafði líka áhrif
að við hjónin keyptum okkur íbúð
sem við gerðum upp sjálf og því
var mér hugleikið hvað fólk getur
gert sjálft þegar kemur að iðnaðar­
verkum heima. Mér fannst líka
ótvíræður kostur að mennta mig í
starfi sem væri traustur starfsvett­
vangur til framtíðar, því fólk mun
án efa alltaf þurfa hjálp við þetta
tvennt; rafmagn og vatn, og úr varð
að ég ákvað að fara í píparann.“
Strax tekið fagnandi í karlaheimi
Emilía Björt er nú á átján mánaða
verknámssamningi hjá Veitum
og hyggst ljúka náminu á fimm
önnum.
„Við erum þrjár kvensur í skól­
anum núna og hjá Veitum vinn
ég með tveimur stelpum sem hafa
lokið náminu. Þegar ég byrjaði í
pípulagninganáminu hugsaði ég
með mér að ég yrði í kannski eina
konan á leið í þekkt karlastarf,
en ég hef aldrei fundið fyrir því
að vera í minnihluta innan um
strákana. Þvert á móti var mér
strax tekið fagnandi og ég boðin
velkomin í hópinn,“ greinir Emilía
frá.
Hún kunni vart að halda á hamri
þegar hún byrjaði í náminu.
„Það kom ekki að sök því þótt ég
kynni ekkert til að byrja með ríkti
strax skilningur á því að ég væri jú
að læra og allir voru fúsir að kenna
mér réttu handtökin. Ég hef því
aldrei fengið á tilfinninguna að ég
ætti ekki heima í pípulögnunum
heldur fannst mér námið strax eiga
vel við mig.“
Klósettvinnan er hreinleg
Emilía Björt hvetur stelpur og
konur til að læra pípulagnir, enda
sé mikill skortur á pípulagningar­
mönnum á Íslandi, yfrið nóg sé að
gera og hægt að hafa mjög gott upp
úr krafsinu.
„Mörgum hrýs hugur við því
að vinna við klósett og klósett­
lagnir en það er nú minnsta mál og
kom mér á óvart hversu hreinleg
sú vinna er. Sjálf hafði ég séð mig
fyrir mér bograndi yfir skítugum
klósettum með svokallaðan
„plumber“ eða rassskoruna upp úr
buxnastrengnum, en þetta er ekki
sama skítavinnan og fólk heldur.
Pípulagnir snúast um svo margt
fleira og maður getur sérhæft sig í
því sem manni þykir mest spenn­
andi í faginu,“ segir Emilía.
Þessa dagana vinnur hún við
stofnlagnir á vegum Veitna og
nýtur þess í botn að leggja nýtt
inntak í hús og standa í alls kyns
viðgerðum á kalda vatninu utan­
húss.
„Þetta er ótrúlega skemmtilegt
starf og kostir þess svo margir.
Það er alls ekkert bara fyrir karla
að vera píparar, heldur hentar
það konum einmitt mjög vel.
Við þurfum ekki að vera sturlað
sterkar til að vinna við pípulagnir
því með réttum verkfærum lærum
við að nota þau við öll okkar verk.
Þar að auki vinna oft tveir og tveir
saman,“ upplýsir Emilía.
Hún undrast að fleiri konur leggi
ekki pípulagnir fyrir sig.
„Þetta er nefnilega líka skapandi
fínvinna þar sem við teiknum og
leggjum lagnakerfi sem er eins
og að dúlla sér við að púsla legó­
kubbum saman. Þá er skemmtileg
pæling að setja upp lagnagrindur
og oft lítið pláss til að koma
lögnum fyrir í húsum og þá kemur
sér vel að vera nettur og komast
alls staðar fyrir,“ segir Emilía.
Að námi loknu, og þegar hún
hefur safnað sér meiri starfs­
reynslu í faginu, á Emilía Björt sér
draum um að stofna sitt eigið pípu­
lagningafyrirtæki.
„Það hentar konum með börn
að vera í slíkum rekstri því þá geta
þær stjórnað tíma sínum betur
en í öðrum störfum en samt verið
með góð laun. Skemmtilegast
finnst mér þegar allt gengur upp
og ég sé afrakstur verksins. Til
dæmis þegar ég er búin að setja
saman fallega grind og hleypa
vatninu aftur á, og það lekur ekki
lengur og allt virkar betur en áður.
Verkefni pípara eru svo marg­
vísleg og mér finnst líka gaman að
grafa holur til að finna lagnir, eða
snitta rör og sjóða saman í róleg­
heitum og yfir góðri tónlist á verk­
stæðinu. Það er sannarlega í mörg
horn að líta hjá píparanum og
þetta er fjölbreyttasta starf sem ég
hef unnið.“ ■
Emilía Björt hvetur stelpur til að læra pípulagnir. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Halla Kjartansdóttir, sveita-
stúlka úr Flóanum, ákvað
upphaflega að læra til
múrara til að spara sér stórfé
á múrverksvinnu heima.
Hún segir æfinguna skapa
meistarann í múriðn eins og
öðru.
„Það hvarflaði fyrst að mér að
verða múrari þegar ég sá hvað ég
þyrfti að láta gera mikið múr­
verk fyrir húsið mitt. Þegar ég fór
að reikna dæmið til enda sá ég í
hendi mér að ég hefði aldrei efni
á því nema að læra hreinlega til
múrara sjálf,“ segir Halla sem nú
er nemi á samningi í múraraiðn.
Halla er sveitastúlka úr Flóanum
og hafði lokið háskólagráðu í nátt­
úrufræði við Landbúnaðarháskóla
Íslands áður en hún vatt kvæði
sínu í kross og ákvað að gerast
múrari.
„Eftir á að hyggja hefði ég átt að
sleppa háskólanum og fara beint
í múrarann, en ég fattaði ekki þá
að það hentaði mér. Það vantar
líka fagfólk í f lestar iðngreinar og
ef fólk ætlar sér að byggja hús eða
eignast húsnæði einhvern tímann
á ævinni, myndi ég alltaf mæla
með námi í húsasmíði, múrverki,
pípulögnum eða rafvirkjun því
það er hægt að gera svo margt
sjálfur ef maður kann grunn­
atriðin.
Frábært starf fyrir konur
Halla lærði bókleg og verkleg fög í
múraranáminu við Tækniskólann
á Skólavörðuholtinu og er nú á
samningi hjá múrarameistara á
Selfossi.
„Eftir að ég byrjaði í náminu var
ég strax komin í ýmis verkefni við
múrverk, aðallega við að flísa­
leggja og múra kanta, tröppur og
steypuvinnu. Það virðist enginn
skortur á verkefnum fyrir múrara
og alltaf þörf fyrir góða múrara,“
segir Halla sem hefur líka nýtt
námið við múrverkefni heima í
Flóanum.
„Þegar ég var búin að kynnast
efniviðnum og verkfærunum, og
verklaginu við starfið, lék þetta
ágætlega í höndunum á mér. Ég
hafði aldrei komið nálægt múr­
verki áður svo það var ótalmargt
að læra en þetta kom fljótt og gekk
vel,“ segir Halla.
Henni finnst alltaf gaman í múr­
vinnunni.
„Já, þetta skemmtilegt starf og
algjörlega frábært fyrir konur,
bæði fjölbreytt vinna og hægt
að velja um verkefni sem hæfa
áhugasviði manns. Maður þarf
heldur ekkert frekar að fara í
ræktina því vinna múrarans er
líkamleg og gerir mann hraustan.
Það eru þó engin rosaleg átök og
ætti alls ekki að vaxa konum í
augum þótt stöku sinnum þurfi
að rogast með 25 kílóa sements­
poka. Maður lærir f ljótt réttu
vinnubrögðin í faginu og að beita
líkamanum rétt, en það hjálpar
auðvitað að vera alin upp í sveit
við hey­ og skítmokstur,“ segir
Halla og hlær.
Alls ekki groddaralegt starf
Halla múraði nýlega tröppur hjá
vinkonu sinni í sveitinni.
„Það er óneitanlega gaman að
kunna á þessu tökin og geta farið í
múrverk með fagkunnáttu. Maður
lærir enda mest á því að vinna við
fagið, þótt maður læri líka fullt
í skólanum, svosem að tileinka
sér efnisnotkun og vinnubrögð,
aðferðir og verkfæri til að nota við
mismunandi verkefni.“
Múrarar fást við hvers kyns
steypuvinnu og múrverk, járna­
bindingu, steypu­ og múrviðgerðir,
f lotun og flísalagningu.
„Margir gera sér í hugarlund að
múrverk sé groddaralegt starf og
auðvitað eru verk þar sem maður
þarf að nota kraftana, en það er
margt annað sem starfið snýst um.
Ég hvet því konur til að fara í múr­
aranám og iðngreinar almennt,
ekki síður en karla, því verknám er
svo ótrúlega praktískt.“
Með Höllu í múraranáminu eru
að minnsta kosti tvær konur til
og hún þekkir tvær í viðbót sem
vinna sem fagmenn í múrverki.
„Meirihluti múrara eru karlar en
þeir taka mjög vel á móti á konum
í sína stétt og eru afar hjálplegir við
að kenna þeim réttu handtökin við
verkin. Það hef ég margoft reynt
og notið frábærrar leiðsagnar við
fyrstu skrefin í ýmsu sem ég hef
unnið.“
Það erfiðasta við múrverkið
segir Halla að vilja helst hafa eigin
verk óaðfinnanleg.
„Ég vil gera hlutina mjög vel og
faglega og mér finnst pínu erfitt
ef það tekst ekki 150 prósent.
Mögulega er ég of smámunasöm
á eigin verk. Í þessu eins og öðru
þarf auðvitað að byrja einhvers
staðar, öðlast reynslu og góða
færni. Það er ekki hægt að ætlast
til sömu útkomu hjá þeim sem eru
að læra fagið og þeim sem hafa
unnið við það árum saman. Því á
það alltaf við að æfingin skapar
meistarann.“ ■
Mögulega smámunasöm á eigin verk
Mæðgurnar Halla og Brynhildur Katrín Franzdóttir í tröppum sem Halla er nýbúin að múra. MYND/GUÐNÝ EIRÍKSDÓTTIR
Maður þarf heldur
ekkert að fara í
ræktina því vinna múr-
arans er líkamleg og
gerir mann hraustan.
Það eru þó engin rosaleg
átök en það hjálpar
auðvitað að vera alin upp
í sveit við hey- og skít-
mokstur.
Halla Kjartansdóttir
2 kynningarblað 11. september 2021 LAUGARDAGURSTELPUR OG VERKNÁM