Fréttablaðið - 23.09.2021, Qupperneq 4

Grunlausir Íslendingar
hafa fengið reiðileg
símtöl frá fólki sem
þeir hringdu aldrei í.
Krakkarnir kjósa líka
Krakkakosningar voru haldnar í grunnskólum landsins í gær í tengslum við alþingiskosningarnar næsta laugardag. Fengu grunnskólanemar þar að greiða
atkvæði með þeim flokkum sem þeir vilja helst sjá í ríkisstjórn. Niðurstöður krakkakosninganna liggja ekki fyrir þegar þetta er skrifað en ljóst er að áherslur
krakkanna eru oft allt aðrar en fullorðna fólksins. Kosningarnar eru haldnar á vegum umboðsmanns barna. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Brautirnar
eru
fáanlegar
með
mjúklokun
Mikið úrval
rennihurðabrauta frá
Þýsk gæðavara.
Skútuvogi 1h - Sími 585 8900
www.jarngler.is
helenaros@frettabladid.is
SAMFÉLAG Rann sókn á starf semi
Vöggu stofunnar að Hlíðar enda
og Vöggu stofu Thor vald sens fé­
lagsins getur ekki hafist fyrr en
eftir al þingis kosningar. Árni H.
Kristjáns son, sagn fræðingur og
einn fimm menninganna sem skor­
uðu á borgar stjórn að rann saka mál
vöggu stofa, segir að málið varði per­
sónu vernd og þurfi því að komu Al­
þingis. Ef björtustu spár gangi eftir
geti rann sókn hafist í októ ber.
Fimm menningarnir munu funda
með borgar lög manni á mánu dag.
Þar verður farið yfir rann sóknina
og af mörkun á henni. „Við vorum
að miða við rann sókn til 1973 þegar
Vöggu stofa Thor vald sens fé lagsins
hætti starf semi, en nú er að koma
í ljós að börn voru vistuð á vöggu­
stofum lengur á vegum Reykja­
víkur borgar. Lík lega verður rann­
sóknin útvíkkuð eitt hvað í árum,“
segir Árni. Þá vilji þeir einnig láta
rann saka af drif þessara barna. „Við
höfum þegar vit neskju um það að
fjöl margir eigi erfitt með að fóta
sig í lífinu, sjálfs víg séu tíð sem og
ó regla.“ n
Vöggu stofur komast á
dag skrá eftir kosningar
Árni H.
Kristjánsson
Óprúttnir aðilar hafa verið að
hringja í fólk í gegnum snjall­
símaforrit sem birtir annað
íslenskt símanúmer á skjá
þess sem hringt er í. Grun­
lausir Íslendingar hafa fengið
reiðileg símtöl frá fólki sem
það hringdi aldrei í. Forritin
eru meðal annars notuð til
að fela slóð hringjanda þegar
verið er að hóta fólki.
mhj@frettabladid.is
FJARSKIPTI Ungur maður segir farir
sínar ekki sléttar eftir að hringt var í
hann af öðrum manni og hann sak­
aður um að hafa verið að hringja
rukkunarsímtöl.
Maðurinn þvertók fyrir að vera að
hringja slík símtöl en símtölin komu
öll úr símanúmerinu hans. Eftir
stutta eftirgrennslan kom í ljós að
óprúttnir aðilar hefðu verið að nota
snjallsímaforrit til að breyta sínu
símanúmeri í númerið hans. Þetta
kemur fram í bréfi sem Fréttablaðið
fékk sent en samkvæmt Theódóri
Ragnari Gíslasyni, tæknistjóra hjá
netöryggisfyrirtækinu Syndis, eru
slík forrit þekkt fyrirbæri. Um svo­
kallaðar spoofing­þjónustur sé að
ræða, sem eru gagngert til að herma
eftir símanúmerum annarra.
„Það er ekki búið að taka yfir
símanúmerið, en síminn þinn
heldur að þetta sé símanúmerið sem
er að hringja í þig,“ segir Theodór
og bætir við að forritin séu auðveld
í notkun. „Þú nærð í snjallsímafor­
ritið og velur símanúmerið sem þú
vilt tengjast frá og vilt að birtist.
Þú borgar kannski eitthvað gjald í
hvert skipti sem þú gerir þetta. Þetta
er ekki kostnaðarsamt og er einfalt
í dag, því miður.“ Theódór segir
þjónusturnar sem bjóða upp á þetta
opinberar og keyrðar á .com­lénum.
Auðvelt er að nota forritin til að
gera eitthvað ólöglegt, til dæmis
að hóta einhverjum lífláti gegnum
síma. „Þá er erfiðara að rekja síma­
númerið þitt,“ segir Theodór.
Af ákvörðun Fjarskiptastofnunar
frá árinu 2012 má draga þá ályktun
að notkun slíkra forrita fari í bága
við fyrirkomulag númerabirtingar
samkvæmt 51. gr. fjarskiptalaga og
reglugerð um númerabirtingar. Í
þeim úrskurði stofnaði starfsmaður
símafyrirtækis til símtals með núm­
eri frá öðru símafyrirtæki, en stofn­
unin taldi óheimilt að nota röng
auðkenni eða númer til að villa á
sér heimildir.
Samkvæmt Guðmundi Jóhanns­
syni, upplýsingafulltrúa Símans,
hefur þetta verið þekkt vandamál
í nokkur ár en hefur oftast komið
í hrinum. „Nú virðist sem einhver
snjallsímaforrit eða vefsíður séu
í tísku sem eru notuð til að gera
símaat í grunlausu fólki. Þau munu
svo detta úr tísku þangað til næsta
forrit kemur,“ segir hann.
„Stundum nota óprúttnir aðilar
líka þessa leið til að fá notendur
til að svara símanum með því að
hringja erlendis frá, en þykjast
hringja í gegnum íslenskt númer
sem mörgum finnst meira traust­
vekjandi en ef eitthvað erlent númer
hringir óvænt í fólk,“ segir Guð­
mundur og bætir við að það sé erfitt
að stöðva þetta í stafrænum heimi.
„Eftir að símtöl fóru að f læða úr
gamla rásaskipta símakerfinu yfir í
VoIP­kerfi sem er eðlileg tækniþró­
un fjarskiptakerfa, hefur erfiðleika­
stigið við að framkvæma svona fals­
anir snarlækkað. Þegar símtöl fóru
í gegnum gamla kerfið var þetta
tæknilega f lókið og á færi fárra að
gera. En í nýjum stafrænum heimi
er þetta einfaldara, eiginlega of ein­
falt,“ segir Guðmundur. n
Símanúmer fólks misnotuð
til hótana gegn öðru fólki
Óprúttnir aðilar hafa verið að nota forrit til að fela slóð sína þegar þeir
hringja til dæmis hótunarsímtöl. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
urduryrr@frettabladid.is
LÖGREGLUMÁL Gögn Geislatækni,
hátæknifyrirtækis í Garðabæ, voru
tekin í gíslingu af rússneskum
tölvuþrjótum aðfaranótt föstudags.
Þrjótarnir krefjast tvö hundruð
þúsund dala í lausnargjald, eða um
26 milljóna króna og sögðu upp­
hæðina tvöfaldast á miðnætti 22.
september.
Grétar Jónsson, framkvæmda­
stjóri fyrirtækisins, segir af og frá
að fyrirtækið borgi tölvuþrjótunum
lausnargjaldið.
„Það var hægt að klippa á allar
tengingar, allt aftengt, þannig að
þeir geta ekki aðhafst neitt frekar,“
segir Grétar. Fyrirtækið er búið að
koma upp nýju kerfi sem er vistað
annars staðar og nú er unnið að því
að koma öllu í gang aftur. n
Þrjótar krefjast
hárra fjárhæða af
íslensku fyrirtæki
Tölvuárás var gerð á hátæknifyrir-
tækið Geislatækni fyrir helgi.
2 Fréttir 23. september 2021 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ